Germaniäneñ Yewropa Berlegendä räislek itüeneñ töp maqsatların iğlan itü öçen Yewropa parlamentınnan da yaxşıraq urın bula almıy, häm Angela Merkel monı yaxşı añlap, Berlekne 2007-neñ berençe yartısında şaqtıy ğına yañalıq kötüen belderä.
Ser tügel, soñğı distä yıl eçendä äğzalar sanı ikelätä artqan Yewropa Berlegen, tağın da kiñäyü mäs''äläsendä tirän qarşılıqlar bastı. Yaña äğza illärneñ üseş däräcäse iskeläre belän çağıtırğanda tübänräk buluı, Berlektä qabul itelgän idarä buınnarınıñ 27-gä citkän il belän ber üzäktän torıp citäkçelek itü mömkinlekläreneñ çiklänüe, monı ciñeläytüne maqsat itep quyğan urtaq konstitutsiäneñ Fransiä häm Niederland kebek illärdä kire qağıluı - bolar barısı da Yewropa Berlege inde tağın da kiñäyä alırmı digän şiklänülär uyattı.
Germaniä härzaman Yewropa Berlege eçendäge uqmaşunı, berläşüne yaqlap kilüçe il buldı. Merkelneñ soñğı çığışı da näq şunı kürsätä - Berlin Berlekneñ täwge konstitutsiäsen buldıru eşenä can örergä teli, ä inde yaña äğzalar aluğa kilgändä, nämzätlärgä Berlekkä kerüne tügel, ä "yaxşı kurşelek" urnaştıru plannarın täqdim itä. Angela Merkel:
Germaniä kanslerı süzlärenä qarağanda, "kürşelek säyäsäte äğzalıqqa şaqtıy urınlı häm kürkäm ber alternativa bulıp tora. Häm bez üzebezneñ räislek waqıtında Qara diñgez wä Üzäk Aziä töbäkläre öçen näq menä şundıy kürkäm kürşelek säyäsäten täräqqi itäçäkbez", di kansler Merkel.
Yewropanıñ Kürşelek säyäsäte 2003-nçe yılda qabul itelgän ide. Ul asılda Berlekkä kerü niäten açıqtan-açıq beldermägän illär öçen Yewropa belän tığızraq, caylıraq mönäsäbätlär urnaştırunı täqdim itä.
Angela Merkelneñ çığışınnan añlaşılğança, Berlin xäzer "kürşelek säyäsätenä" icadiraq kilüne alğa sörep, töp iğtibarnı aña birep, üzlären kiläçäktä qayçan da bulsa Yewropa Berlegendä kürergä telägän illärgä dä şunı täqdim itüne yaqlıy.
Üz çığışında Merkel Germaniä öçen möhim sanalğan Rusiä belän mönäsäbätlärgä gä tuqtalası itte. Ul, Rusiä belän xezmättäşlek Yewropa Berlegeneñ strategik mänfäğäten çağıldıra häm ul mömkin qädär kiñräk üsterelergä tieş, di. Ämma berük waqıtta Merkel bizmänne ber yaqqa ğına awdarmasqa tırışıp, Rusiä belän yaxşı mönäsäbätlär xaqına keşe xoquqları häm demokratiäne qorban itep bulmıy, dip tä belderä.
"Bez turıdan-turı häm açıq itep şunı äytäbez: Rusiä belän bezgä ışanıçlı bäyläneşlär kiräk. Bu ber-bereñä ışanıç artunıñ berdänber yulı. Häm berük waqıtta bez mäğlümät çaraları, sivil cämğiät, yäisä Rusiäneñ kürşeläre belän nizaqları kebek mäs''älälärne dä onıtmasqa tieş", di xäzer Yewropa Berlegendä räislek itkän Germaniäneñ kanslerı Angela Merkel.
Germaniäneñ Berlektäge räislege yün azağına qädär däwam itäçäk, şuña qädär Berlin Rusiä belän yaña xezmättäşlek kileşüenä ireşü öçen barın da eşlärgä cıyınuın belderä. Älegä qädär şuşı eş Pol''şanıñ qarşılığı säbäple tuqtatılıp torğan ide.
Kärim Kamal
Ser tügel, soñğı distä yıl eçendä äğzalar sanı ikelätä artqan Yewropa Berlegen, tağın da kiñäyü mäs''äläsendä tirän qarşılıqlar bastı. Yaña äğza illärneñ üseş däräcäse iskeläre belän çağıtırğanda tübänräk buluı, Berlektä qabul itelgän idarä buınnarınıñ 27-gä citkän il belän ber üzäktän torıp citäkçelek itü mömkinlekläreneñ çiklänüe, monı ciñeläytüne maqsat itep quyğan urtaq konstitutsiäneñ Fransiä häm Niederland kebek illärdä kire qağıluı - bolar barısı da Yewropa Berlege inde tağın da kiñäyä alırmı digän şiklänülär uyattı.
Germaniä härzaman Yewropa Berlege eçendäge uqmaşunı, berläşüne yaqlap kilüçe il buldı. Merkelneñ soñğı çığışı da näq şunı kürsätä - Berlin Berlekneñ täwge konstitutsiäsen buldıru eşenä can örergä teli, ä inde yaña äğzalar aluğa kilgändä, nämzätlärgä Berlekkä kerüne tügel, ä "yaxşı kurşelek" urnaştıru plannarın täqdim itä. Angela Merkel:
Germaniä kanslerı süzlärenä qarağanda, "kürşelek säyäsäte äğzalıqqa şaqtıy urınlı häm kürkäm ber alternativa bulıp tora. Häm bez üzebezneñ räislek waqıtında Qara diñgez wä Üzäk Aziä töbäkläre öçen näq menä şundıy kürkäm kürşelek säyäsäten täräqqi itäçäkbez", di kansler Merkel.
Yewropanıñ Kürşelek säyäsäte 2003-nçe yılda qabul itelgän ide. Ul asılda Berlekkä kerü niäten açıqtan-açıq beldermägän illär öçen Yewropa belän tığızraq, caylıraq mönäsäbätlär urnaştırunı täqdim itä.
Angela Merkelneñ çığışınnan añlaşılğança, Berlin xäzer "kürşelek säyäsätenä" icadiraq kilüne alğa sörep, töp iğtibarnı aña birep, üzlären kiläçäktä qayçan da bulsa Yewropa Berlegendä kürergä telägän illärgä dä şunı täqdim itüne yaqlıy.
Üz çığışında Merkel Germaniä öçen möhim sanalğan Rusiä belän mönäsäbätlärgä gä tuqtalası itte. Ul, Rusiä belän xezmättäşlek Yewropa Berlegeneñ strategik mänfäğäten çağıldıra häm ul mömkin qädär kiñräk üsterelergä tieş, di. Ämma berük waqıtta Merkel bizmänne ber yaqqa ğına awdarmasqa tırışıp, Rusiä belän yaxşı mönäsäbätlär xaqına keşe xoquqları häm demokratiäne qorban itep bulmıy, dip tä belderä.
"Bez turıdan-turı häm açıq itep şunı äytäbez: Rusiä belän bezgä ışanıçlı bäyläneşlär kiräk. Bu ber-bereñä ışanıç artunıñ berdänber yulı. Häm berük waqıtta bez mäğlümät çaraları, sivil cämğiät, yäisä Rusiäneñ kürşeläre belän nizaqları kebek mäs''älälärne dä onıtmasqa tieş", di xäzer Yewropa Berlegendä räislek itkän Germaniäneñ kanslerı Angela Merkel.
Germaniäneñ Berlektäge räislege yün azağına qädär däwam itäçäk, şuña qädär Berlin Rusiä belän yaña xezmättäşlek kileşüenä ireşü öçen barın da eşlärgä cıyınuın belderä. Älegä qädär şuşı eş Pol''şanıñ qarşılığı säbäple tuqtatılıp torğan ide.
Kärim Kamal