Accessibility links

Dönyanı "teträtüçelär" Davosta yıllıq forumın ütkärä


Här yılnı ğinwar ayında Şvetsariäneñ Alp tawlarında yatqan Davos şähärendä xalıq sanı kinät kenä artıp kitä. Üzgäreş sanda ğına tügel, sıyfat yağınnan da sizelä - danı taralğan İqtisad Forumına anda dönyanıñ iñ qödrätle zatları, eşmäkärlär, säyäsät ähelläre cıyıla. Bıyılğı utırışlarda iğtibar üzägendä klimat üzgäreşläre, energiä çığanaqları tora.

Forumda qatnaşqan keşelärneñ isemlegenä küz salsañ, çınnan da Davosqa dönyanıñ qaymağı, anı teträtüçelär cıyıluın añlap bula - bıyıl anda 24 ilneñ citäkçese qatnaşa, alar arasında Britaniä premyer-ministrı Tony Blair, Germaniä kanslerı Angela Merkel, fälästin idaräse räise Mäxmüt Ğabbas, Ukraina xökümäte citäkçese Viktor Yanukoviç tä bar. Utırışlarda Tatarstan premyer-ministrı Röstäm Miñnexanovnıñ da qatnaşuı qaralğan. Tatarlardan Davosta tağın Ukrainanıñ iñ bay keşese Rinat Äxmätovne dä kürep bula.

Moñardan tış fiker alışularda Coca-Cola, British Petroleum, Gazprom, Microsoft kebek bar dönyada tanılğan zur şirkätlärneñ citäkçeläre qatnaşa. Davos Forumı şuşı yäkşämbegä qädär däwam itäçäk, bıyıl anda barlığı 200-läp törle oçraşu, fiker alışu ütäçäk. Alar barısı da ber şiğär - Qüät Bizmäneneñ Üzgärüe digäne astında uza.

Davos Forumınıñ başqarma mödire Klaus Schwab:

"Menä xökümätlärgä genä qarağız - bügenge köndä alarnıñ üzlärendäge qüwätne qullanu telägenä qarağanda, kübräk xalıqnıñ şul qüwätne üzenä alu niäten kürep bula. Yäisä şirkätlärgä qarağız, di Schwab, - anda qüwätneñ üzäktän äkrenläp küçüen kürergä mömkin. Yäğni şirkätneñ üzennän kübräk qullanuçılarğa, şul şirkätneñ xissälären totuçılarğa küçä bara. Bar dönya külämendä qarasağız, bez xäzer azmı-küpme ber törle qüwätkä, ber xakimiätkä nigezlängän sistemadan, küptörle qüwätlesenä küçä barabız", dip añlata Davos Forumındağı fiker alışularnıñ üzägendä ni toruın anıñ başqarma mödire Schwab.

Davosta barğan Dönya İqtisadi Forumında köndälek problemalar - Ğiraq häm Yaqın Könçığıştağı wäzğiättän tış, Qıtay, Hindstan, Braziliä kebek illärneñ iqtisadi üseşe häm alarnıñ dönyadağı urınınıñ arta baruı da qaralaçaq.

İkençe ber möhim tema bulıp Davosta dönyaküläm cılınu ğälämäten tikşerü tora. Şuşı çetrekle mäs''älä Germaniä kanslerı Angela Merkelneñ Forumnı açqanda yasağan çığışında da üzäktä ide. Anda ul dönya illären kümer gazın çığaru külämen kimetügä öndäde. Forum tarafınnan ütkärelgän fiker beleşü moxitne saqlaw mäs''äläseneñ ähämiäte yağınnan ikençe urında toruın açıqlağan. Berençe urında iñ yuğarı östenlek iqtisadi üseşkä genä birelgän.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG