Accessibility links

Könbatış Putinneñ München kiñäşmäsendä yañğırağan qatı tänqitennän aynırğa tırışa


Äle genä Bavariä başqalası Münchendä tämamlanğan İminlek kiñäşmäse bıyıl törle qarşılıqlı belderülärgä bay buldı. Şularnıñ iñ istä uyılıp qalğanı - Rusiä prezidentı Vladimir Putinneñ kisken töstä Quşma Ştatlarnı häm NATOnı tänqitläp çığuı. Belgeçlär, Putinneñ xakimiätkä kilgännän birle mondıy qırıs süzläre äykäne yuq ide äle, dip belderä.

Bu säğätlärdä inde ğäräp illärendä yörgän Putin üzeneñ şuşı säfären aldan uq München şähärendä äybät kenä aşlap quydı. Uzğan atna azağında ütkän yıllıq İminlek kiñäşmäsendä ul Quşma Ştatlarnıñ dönyadağı urının kisken räweştä tänqitläp çıqtı.

Bar dönyadan cıyılğan iminlek ölkäsendäge belgeçlär, saqlanu ministrları, xärbi ähellär qarşına çığıp prezident Putin bar närsäne açıqtan-açıq söyliäçägen belderde häm çınnan da Könbatışnıñ, NATOnıñ, häm bigräk tä Quşma Ştatlarnıñ xärbi-säyäsi ölkädäge qayber ğämälläre uñayınnan qırıs eçtälekle belderülär yasadı.

"NATOnıñ kiñäyüennän tış bezne şulay uq Yewropada raketalardan saqlanu sistemasın urnaştıru tırışlıqları da borçıy. Bu oçraqta başlanaçaq aşqınıp qorallanunıñ çirattağı äylänäse kemgä kiräk?, di Vladimir Putin. Yewropalılarnıñ üzenä kiräk buluına min şiklänäm. Problemalı sanalğan ber genä ildä dä 5 meñ-8 meñ çaqrımğa oçarlıq häm Yewropağa qurqınıç tudırırlıq raketalar yuq häm alar anda yaqın kiläçäktä dä bulmayaçaq", dip añlata Putin, amerikannarnıñ mondıy sistemanı Rusiägä qarşı qoruına işarä itep.

Alay ğına da tügel, Putinne ğomumän Quşma Ştatlarnıñ dönyadağı urını da nıq borçıy.

"Xäzer dönyada barğan xällär ul berüzäkle, berqotıplı dönya sistemasın buldırırğa tırışu näticäse. Beryaqlı, häm yış qına qanuni bulmağan ğämällär älegä qädär ber genä problemanı xäl itä almadı. Alay ğına da tügel, alar yaña faciğälärgä, yaña kierenkelek uçaqlarına ğına kiterde. Üzegez dä kürä alasız - suğışlar, regional'' nizaqlar sanı kimemäde, alarda kübräk, şaqtıy kübräk keşelär hälak bula", di Putin, yänä Quşma Ştatlarnıñ soñğı yıllardağı säyäsätenä işarä itep.

Washington öçen Rusiä prezidentınıñ şuşı süzläre kötelmägän buldı. Aq Yort bu uñaydan maxsus belderü yasap, Putin äytkännärgä bik ğäcäplänüen häm küñele qaytuın äytte.

Şulay uq München kiñäşmäsendä qatnaşqan, kiläse prezident yarışına çığarğa äzerlängän respublikan senatorı John McCain, ğämälläre Yewro-Atlantik demokratiäläre nigezen täşkil itkän qimmätlärgä qarşı kilgändä Rusiä berqayçan da Könbatış belän çın xezmättäşlekkä ireşä almayaçaq, Mäskäw şunı añlarğa tieş, dip belderde.

Üz çığışınnan soñ Putin Quşma Ştatlarnıñ saqlanu ministrı Robert Gates belän oçraşmasmı, digän ömetlär bar ide, ämma Rusiä prezidentı barı tik kiñäşmä xucabikäse, Germaniä kanslerı Angela Merkel belän xosusi aş mäclesendä buldı da, Yaqın Könçığışqa kitüe säbäple, tiz genä kire Mäskäwgä qaytıp kitte.

Münchendä isä, Könbatış belän Rusiä arasında yaña salqın suğış başlanmasmı, digän şöbhäle sorawlar ğına qaldı.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG