Accessibility links

Кайнар хәбәр

Törek xärbilärneñ matbuğatqa qarata mönäsäbätläre


Tөrkiädä matbuğat ireklege barmı soñ digän sorawğa yuq dip äytep bulmıy. Rusiädäge kebek qayber tөbäklärdä radio, täläviziä yaki mätbuğatqa çikläwlär kiterü, alarnı awızlıqlaw Törkiädä kürenmi. Tabiği ägärdä ul matbuğat organnarı qanunnarnı bozmasalar. Tөrek kiñ küläm mäğlümat äsbapları digäç televiziälärneñ, alarnıñ sanı cirle kanallarnı da quşsaq 100-ne aşqandır, TRT-neñ biş kanalınnan tış hämmäse xosusi kanallar. Däwlät gazeta yäki jurnal çığarmıy. Barlıq gazeta jurnallar xosusi. Tabiği alar da tөrle ağımnarnı väkilçelek itälär, dөresräge alar üzlärenä nindi gruppadağı uquçını cälep itärgä tırışsalar şundıyraq ruxta xäbärlär basıp çığaralar häm kommentarilar birälär. Şul säbäple dä gazet, jurnal häm televiziä kanalların uñ, yäğni millätçe, sul yäğni sotsializm taraftarı, liberal yäğni urta yulda kapitalizmnı yaqlawçı, dinçe yäğni Tөrkiädä islamçı ber rejimnıñ urnaşuwın qia räweştä yaqlawçı kebek kategoriälärgä bülergä mөmkin.

Menä Tөrek Qorallı Kөçläreneñ nindi matbuğat organnarında TQK-en yaqlağan yäki aña qarşı bulğan niçä xäbär häm komentar çıqtı digän ber räsmi raportı NOKTA mäcmuğasınıñ jurnalistı Ahmät Şıknıñ qulına eläkkän. NOKTA jurnalınıñ bu atnadağı sanında isä şuşı xäbär bu raportqa yasalğan komentarlar belän basılıp çıqtı. Bu turıda Radikal, Milliyät häm ber niçä başqa gazeta şuşı mäqälä çıqmas borın berençe bitlärendä xäbär ittelär.

Menä TQK 1997-nçe yılnñ 28-nçe Fevralennän birle barlıq kiñ küläm mäğlümat äsbapların küzätep bara ikän. 28-nçe Fevraldä TQK-neñ basımı belän xөkümät almaşqan häm koalitsion xөkümätneñ citäkçese radikal islamçı dip bäyälängän Näcmeddin Erbakan premierlıq postın taşlarğa mäcbur bulğan ide. TQK-e rejimne almaştıru, yaki konstitutsiädäge laiszm, yäğni dinne däwlät eşlärennän ayıru prinsipınnan taypıluğa qarata här tөrle ağımğa qatı reaksiä kürsätä. Şul säbäple dä Tөrek cämağätçelege armiäneñ här tөrle reaksiäsenä zur iğtibar birä.

NOKTA jurnalındağı xäbärgä kürä, TQK Yeni Şafak, Vakit, Zaman, Evrensel Birgün, häm Өzgür Gündäm, bolarnıñ өçe dinçe, ikese kөrtçe gazetalar belän dinçe Kanal 7 televiziälärneneñ jurnalistlarına akredidatsiä birmi, yäğni alarğa ışanıç bulmaw säbäple cıylışlarına çaqırmıy. NOKTA-nıñ xäbärenä kürä akreditatsiä birelgän gazeta häm televizä kanallarınıñ 2006-nçı yılnıñ Ginvar belän Sintaber aylarında Tөrek armiäse belän bäyle xäbär yaki analizları tikşerlgändä Tөrkiädä tirajı iñ zur gazetası Postanıñ 65 xäbärenä uñay 22-senä tiskäre qaraş digän bäyä birelgän. Şulay uk ikençe zur gazeta Hürriyetneñ 195 xäbärenä uñay 46sına tiskäre qaraş digän bäyä birelgän. 19 gazeta eçendä Radikal gazetası Tөrek armiäse turında 66 uñay, ä 84 tiskäre qaraşlı xäbär yaki analiz basıp çığarğan. Şulay itep armiägä qarşı pozitsiä alğan gazetalar arasında berençe urının alğan.

İnde näticä bularaq Radikaldan 4, Haber Türk televiziäsenän ike başqalardan dürt, tulayım 10 jurnalistnıñ akreditatsiäsen kөçtän çığaru täqdime yasala. Dimäk alarnı TQK-neñŋ jurnalistlar çaqırılğan cıylışlarına kertmäskä bulalar. Bu inde üzenä kürä senzura dip tä bäyälänä ala. Qısqası NOKTA jurnalınıñŋ bu xäbäre Tөrek kiñŋ küläm mäğlümat äsbablarında tağı qızu debatlarnıñ çığuına säbäpçe bulaçaq.

Äxtäm İbrahim, İstanbul

XS
SM
MD
LG