Accessibility links

Times:Tatarstan £6.5 milliard investitsiä cälep itärgä teli


Britaniädä çığuçı “Times” gäzitendä bu könnärdä Tatarstanğa qağılışlı ike mäqälä basılıp çıqtı. Ğäzit xäbärçese Julian Evans şuşı arada Tatarstanda bulıp qaytqan. Sişämbedä “Times” gäzitendä basılıp çıqqan “Putin belän säyäsi poker – yazmışnı xäl itkän uyın” digän mäkäläsendä ul respublikanıñ kiläçäk yazmışı turında uylana. Şulay uq, ul Britaniädäge uquçılarğa Tatarstan citäkçelegeneñ niçek itep investorlarnı cälep itüläre xaqında da söyli.

Tatarstan iqtisadı millardlağan funt çit il kapitalın cälep itkän mäldä, anıñ säyäsi yazmışı qıl östenä, häm bu berençe tapqır tügel, dip yaza Julian Evans, “Putin belän säyäsi poker – yazmışnı xäl itkän uyın” digän mäqäläsendä. Prezident kiñäşçese Rafael Xakimov “bez ikençe Çeçnä bula alır idek, bezneñ başqala Rusiä tankları belän äyländerep alınğan ide”, dip äytä. Ul waqıtta, 90nçı yıllar başında, bar tatarlarnıñ başqalası bularaq, meñ yıllıq tarixı belän ğorurlanğan Tatarstan, üzen bäysez respublika itep iğlan itügä yaqın ide, dip yaza “Times” gäzite xäbärçese.

Prezident Boris Yeltsin belän, iqtisadi häm mädäni eşlärdä küpmeder möstäkillek birgän kileşüne tözer öçen, Mintimer Şäymievnıñ xäyläkärlege kiräk buldı. Xäzer Tatarstan, başqa Rusiä töbäkläre belän çağıştırğanda, ayırım statusqa iä.

Şäymiev üzeneñ xakimiäten, Tatarstannı Rusiädä çit il belän kiñ elemtäläre bulğan töbäkkä äyländerü öçen qullandı. Qıtay prezdentı Hu Jintaw, ütkän ayda, Rusiägä säfäre waqıtında maxsus Tatarstanğa kerep çıqtı.

Mintimer Şäymiev, Rusiä, federal xakimiätläreneñ töbäk belän idärä itüen köçäytergä telägän waqıtta, Rusiä Prezidentı belän qarşılıqqa kergäläde. Şäymievnıñ tatarstandağı populärlığı, anı Putinğa anıñ belän isäpläşmiçä eş itärgä momkinlek birmi törğan köçle töbäk citäkçese itä, digän fikerdä tora “Times” gäzite xäbärçese.

Tatarstan Rusiä xakimiäte belän yaña kileşü tözü turında söyläşülär alıp bara. Tatarstannıñ iqtisad häm mädäniät ölkäsendä ireklegen bilgeläwçe bu kileşü inde äzer ide şikelle, ämma Rusiä Duması anı axırğaça raslyı almadı.

“Times” gäzite xäbärçese prezident kiñäşçese Rafael Xakimovnıñ süzlären kiterä. Bälkem alar , bezneñ kirillda tügel, latin xärefläre belän yazırğa teläwbez belän kileşmägänder, dip äytkän bulğan ul.

Qayber tikşerüçelär, Dumanıñ kileşüne raslıy almawı, Putinnıñ Şaymievnı Rusiä prezidentı yaqlı keşegä alıştırırğa teläwe tügel mikän, digän sorawnı quya. Mäsälän Raşid Nurğalievqa. Cirle analitiklar, Nurğalievnı çittän kiterelgän keşe itep kürälär häm anı qabul itmäslär, dip sanıy. Şäymievnıñ kitüennän soñ, prezident itep premyer-ministr Rostäm Miñnexanov yaki şähär başlığı İlsur Metşin bilgelänü ixtimallığı küpkä zurraq, dip yazılğan “Times” gäzitendä çıqqan mäkälädä.

İkençe ber yazamda süz investitsiälär turında bara. “Times” gäzite xäbärçese Tatarstan premyer-ministrı belän oçraşuın bolay sürätli. “Röstäm Miñnexanov, Tatarstan xökümäteneñ bik bay bizälgän eş bülmälärendä qolaç cäyep qarşı ala. “Sezgä monda küçärgä kiräk”, di ul. “Bez sezgä tatar xatının tabırbız”, dip yırım şayarıp ul üzeneñ yärdämçesenä taba borıla.

Tatarstan premyer-ministrınıñ energiäse taşıp tora häm ul tiz yöreşle maşinalarnı yarata. Ul şulay uq dönya iqtisadın da elemteläre küp bulğan keşe dä, ütkän ayda ul Leipzigta säwdä kürgäzmäsendä buldı, anda ul Ğermaniä investorları belän oçraştı. Aña qädär ul, Rupert Murdoch belän irtänge aş aşadı. Noyäberdä ul, London säwdä bazarında çit il investorları belän küreşte.

Bu oçraşular, xokümätneñ iqtisadın çit il investorlarına açu eşeneñ ber yünäleşe bulıp tora. Töbäk, üz aqça bazarına 6,5 milliard funt kertkärgä täqdim itä.

Tatarstan Rusiädä bay sänäğäte bulğan töbäklärneñ berse, başqa töbäklär belän çağıştırğanda, sänäğät biredä cirle xakimiätlär qulında. “Marchmont Capital Partners” Rusiädäge investitsiälärne oyränüçe şirkät başlığı Kemdrik White : “Tatarstan investitisiälärne tabırğa tırışuçı täbäk tügel ide. Xällär üzğärä bara. İke yıl elek min cirle şirkätne, miña investitsiä kertergä röxsät itärgä sorağan idem, xäzer alarnıñ investitsiälär belän qızıqsınuı küpkä zurraq”.

Tatarstandağı banklar da üsep kilä, dip yaza “Times” gäzite. Yevropada Üseş häm Tözekländerü Bankı yıllıq utırışın Qazanda ütkärgändä, çit il investorlarınıñ da Tatarstannı kürü mömkinlege bulaçaq. Xäzergä investorlar,mänfäğätläre yaqlanuın teli, dip yazılğan “Times” gäzitendä çıqqan mäqälädä.

Bikä Timerova.
XS
SM
MD
LG