Accessibility links

Yevropa Berlege Üzäk Azaiägä yaqınayırğa teli


Luxemburğta ciyılğan Yevropa Berlege ministrları, berençe tapqır Berlekneñ Üzäk Aziä öçen strategiäsen tikşerä. Älege proektnı, Berlektä räiselek itkän Germaniä başlap yori, häm ul töbäktäge illär belän inde soyläşülär dä ütkärde. Räsmilär, energiä çığanaqlarına bay töbäk belän xezmättäşlekne kiñäytü maqsatında, Berlek bu illärdäge keşe xoquqlarınıñ bozaluına küz yomarğa da mömkin, digän işärälär yasadı

Berlekneñ Üzäk Aziä öçen strategiäse turında proeyktın iğlan itelüenä ber yıl da ütmäde, ul inde bu yılnıñ yunendä Brusseldä bulası sammit böten Berlek illäre tarafınnan raslanırğa da mömkin. Yevropa Berlege räsmiläre, mart ayında Qazaqstan başqalasında Astanada Üzäk Aziäneñ 5 ile wäkilläre belän belän oçraştı inde. Bügen Berlek tışqı eşläre ministrları oçraşuı başlanır aldannan Komissioner Benita Ferrero-Waldner Üzäk Aziä öçen strategise yaqınayuğa bulğan ike yaqlı ixtiacğa nigezlänep tözeläçäk dide.

Neft häm gazğa bay Üzäk Aziä belän yaqınayu Yevropa Berlegenä, Rusiä belän mönäsäbätläre yasıllığınnan çığıp qarağanda da faydalı. Yevropa energiäneñ küp öleşen Rusiädän ala. Ämma Ferrero-Waldner bügenge matbuğat oçraşuında, Yevropa Berlegeneñ maqsatı Üzäk Aziä illärenä üşärgä yärdäm itü, alarnıñ iminlegen häm totrıqlığın täemin itügä yärdäm itü dip bilgeläp ütte. Yevropa Berlege kütärgän mäsälär arasında şulay uq demokratiägä, qanunnarnı ütäwgä häm keşe xoquqların saqlawğa da töp urın birelä. Ferrero-Waldner bügen, 2005 yıldağı Andijon waqiğaları turında söyläşülär ütkärergä rizalaşqan öşen Üzbäkstanğa Berlekneñ xuplawın qabatladı. Taşkent, moña qädär, tınıç xalıqtan meñlägän keşelärneñ üterelüenä kitergän Andijon waqiğaların xalıqara däräcädä tikşerüdän baş tarta ide. Yevropa Berlege komissionerı, şulay uq, Uzbäkstan xakimiätläreneñ Yevropa Berlege belän “yaqın kiläçäktä’ keşe xoquqları mäsäläsendä söyläşülär başlarğa rizalaşuına yuğarı bäyä birde. Şul arada, “Azatlıq”nıñ Brusseldäge çığanaqları, Berlek illär Üzbäkstänğa maqtawların waqıtınnan elek belderä, dip şiklänä. Andijon turında söyläşüşe belgeçlärneñ, waqiğa turında Taşkent birgän çiklängän mäğlümatı ğına bar. Keşe xoquqları turında söyläşü yılğa ber genä tapqır alıp barılaçaq häm anda tübän däräcäle räsmilär ğena qatnaşaçaq. Yevropa Berlegendä Germaniä räislek itkändä Üzbäkstanğa bulğan çikläwlär yomşarır digän farazlar bar ide. Üzbäkstannıñ qayber räsmilärenä, Yevropa Berlegenä kerü tıyılğan häm ilgä embargo kertelgän. Üzbäkstan, Üzäk Aziädä xalıq sanı yağınnan iñ zur illärneñ berse, anda gaz, neft häm uranium yatmaları bar. Bu Yevropa Berlegeneñ Üzäk Aziä Srtategiäse öçen bik möhim. İkençe zur il, şulay uq energiä çığanaqlarına bay Qazaqstan, anıñ Yevropada Xezmättäşlek häm İminlek oyışmasında räislek itärgä omtılışın Yevropa Berlege teläktäşlek kürsäter, dip ömetlänä. Fererro-Waldner, Yevropa Berlegeneñ bu töbäktä buluın, bik möhim, dip sanawın rasladı.

Yevropa Berlege ministrları oçraşuında, Yevropa Berle ministrlarınıñ Üzäk Aziä öçen Strategiäse xaqında fiker alışuın çağıldırğan qarar qabul itelergä tieş. Anda, töbäk illäre turında küzätülär urın alır dip kötelä. Yevropa Berlege ministrları oçraşuı qararınıñ proyektında şulay uq, Törkmänstan xokumäteneñ sotsial häm mäğärif ölkäsendä reformalar iğlan itüläre “ömetle adımnar” dip atala. Üzäk Aziä strategiäsen tikşergän oçraşuda Rusiä tışqı ministrı Sergey Lavrov ta qatnaşa.

Bikä Timerova
XS
SM
MD
LG