Accessibility links

Mäskäwdä xalıqara jurnalistlar federatsiäse qorıltayı ütä


28 mayda Mäskäwdä xalıqara jurnalsitlar federatsiäseneñ qorıltayı üz eşen başlap cibärde. Andıy çara Rusiädä berençe tapqır ütkärelä. Qorıltayda süz sifatlı jurnalstikağa ışanıç qaytaru häm jurnalistlarnıñ ğomeren saqlaw kebek mäsälär xaqında baraçaq. Bu qorıltay, Rusiädäge süz irege torışı mäsäläsendä borçular artqan waqıtqa turı kilde.

“İñ berençe, bulıp gomerläre özelgän jurnalistlarğa bağışlanğan utırışı bulaçaq, aları iskä alırbız, annan soñ kongressnı açıp cibäräbez”, dip söylägän ide “Azatlıq” radiosına qorıltaynıñ programması turında Rusiä jurnalistlar berlege räise Vsevolod Bogdanov.

Rusiä, xalıqara jurnalistlar federatsiäseneñ qorıltayın berençe tapqır qabul itä. Andıy çaralar 3 yılğa ber tapqır ütkärelä. Federatsiägä 150 artıq ildän 500läp äğzä kerä. 28 may belän 1nçe yun aralarında ütä torğan qorıltayda 1 meñgä yaqın delegat, qunaq häm küzätüçe bulırğa tieş. Fiker alışularda töp iğtibar, syıfatlı jurnalsitikağa ışanıç qaytaru häm jurnalsiltarnı yaqlaw mäsälärenä .

Rusiä Jurnalistlar berlege räise Vsevolod Bağdanov , “Azatlıq” radiosına birgän äñgämädä qorıltayda qaralaçaq mäsälär turında tübändägelärne äytte : “Qorıltayda söyläşü berniçä yünäleştä baraçaq. Bu älbättä jurnalsitlarnıñ eş şartları, sotsial yaqlaw, jurnalistlarnıñ ğömerlären saqlaw. İñ möhim temalarnıñ berse, ä bälkem iñ möhimeder dä – jurnalstikağa ışanıçnı qaytaru öçen bez närsä eşlärgä tieş.

Işanıçnı qaytaru öçen, Jurnalistlar berlege, qorıltay aldınnan taratqan belderüendä, mäğlümat çaraları xezmätkälären aldaşmasqa häm hönärne, uquçılarnı ixtiram itärgä çaqıra. Jurnalistlar berlege belderüendä şulay uq, matbuğat iregennän başqa bäysez mäxkämä, säyäsi irekleklärneñ buluı mömkin tügel, dip bilgeläp ütelä.

Ciyında qaralaçaq möhim mäsälälär arasında tağın jurnalistlarnıñ üterlüe öçen caza birelmäw mäsäläse dä bar. Mäsälän, bügen qorltay açılır aldınnan, jurnalistikada qarşı cinäyätlär öçen caza birelä almaw, moña qarşı xalıqara tırışlıqlarğa bağışlanğan konferensiä ütkärelde. Anda şulay uq, 5 jurnalstnıñ ülemen tikşerüçe maxsus komissiäneñ eşli başlawı iğlan itelergä tieş. Valeriy İvanov, Aleksey Sidorov, Eduard Markeviç, Dmitriy Xolodov häm Vladimir Kirsanovnıñ ülemnärendä ğäyeple keçelär haman da cawapqa tartılmağan. Kommisiägä Rusiä jurnalsitları häm belgeçläre kerergä tieş. Xalıqara jurnalistlar federatsiäse general sekretare Aidan White bu xaqta bolay dide.

Rusiädä, jurnalistlarnıñ üterelüe öçen cäzasız qaldırıla, digän tä`esir tua. Älege cinäyätlärne tikşerü öçen häm ğäyeplelärne cäwapqa tartu öçen xakimiätlär tarafınnan citärlek tırışlıq kürenmi.

New Yorkta urnaşqan jJurnalistlarnı yaqlaw komitetı mäğlümatlarına qarağanda, Rusiä Ğıraq häm Cäzairdan qala, jurnalistlar öçen iñ qurqınıç illär isemlegendä iñ yuğarı urınnı bili. 2000 ildan birle Rusiädä 14 jurnalist üterelgän, alarnıñ ülemendä gäyeple keşelärgä cäza birelmägän. Söñğı andıy cinäyätlärneñ berse – tikşerü eşläre belän mäğlüm Anna Politkovskayan atıp üterelüe buldı. Bu xäl 2006 yılnıñ üktäberendä buldı.

Quşma Ştatlar prezident administratiäseneñ yaña ğına çıqqan xisabında da, Rusiä, Äfğänstan, Mısır, Liban belän däräcädä matbuğat iregen iñ qatı qısqan däwlät itep tänıla.

Bikä Timerova.
XS
SM
MD
LG