Qurqu häm qurqıtu, tübänsetü häm cäberläw, köç qullanu häm mäcbüriät - sovet çorına xas şuşı qorallar xäzer yänä Rusiäneñ säyäsi tormışına qaytıp kilä. İldä soñğı ayda ğına bulğan berniçä waqiğäne telgä alıp kitü dä citä.
Voronej şähärendä oppozitsiäneñ cirle wäkilläre Mäskäw häm Piterburda kebek üzlärendä dä "Rizasızlar yöreşe" ütkärergä tırışıp qarıy. İke-öç minut eçendä militsiä anda qatnaşırğa telägännärne qamap, alarnı qıynap taşlıy häm qayberlären şunda uq qulğa da ala.
Voronejdağı waqiğägä qädär ike kön elek başqala Mäskäwdä urıs pravoslav millätçeläre, gay xoquqların yaqlawçı cıyında qatnaşqan Marco Cappatonı, Yewropa Parlamentındağı italian deputatın qıynıy, häm bu militsiä xezmätkärläreneñ küze aldında, alarnıñ moña bitaraf qına qarap toruı belän bara.
Yewropa deputatı Cappatonıñ "Nigä qıynawçılardan yaqlamıysız, militsiä qaya qarıy?" dip sörän saluına Mäskäw militsiäse nihayät qımşana başlıy, ämma ul ni ğäcäp, höcüm itüçelärne tügel, ä höcümgä duçar bulğan deputatnı totqarlıy. Anıñ belän bergä german bundestagı äğzası Volker Beck ta qulğa alına.
İke keçkenä genä waqiğä, ämma alarda xäzer bar Rusiä öçen ğädäti ber küreneşkä äylänä barğan tendensiä sizelä. İldäge xakimiät üzendäge xalıqqa da, xätta tışqı dönyağa da, "bezne tänqitlärgä qıyulığığız citä ikän, bu sezgä qıybatqa töşä ala" digän mäğnäle işarä cibärä.
Beryaqtan qarağanda, gaz häm neftne çitkä muldan satqan Rusiä bügenge köndä zur aqçada qoyına, häm üz köçenä nıq ışanuın kürsätep dönyada elek Sovetlar berlege alıp torğan urınnı kire qaytarırğa tırışa. İldä här mömkin närsäneñ dä vertikal bağanası tözelde, däwlät xakimiäte moña qädär kürelmägän däräcädä üzäkläşterelde. Ämma ikençe yaqtan, xakimiätneñ yuq qına tänqitne dä bastırırğa tırışuı anıñ eçtäge qurquları, üz qüwätenä bik ışanıp citmäwe turında söyli.
Yuğarı idarädä utıruçılar monıñ belän genä çiklänmi, ğadi xalıqta da üzen tänqitläwçelärne doşman itep sürätläwne alğa sörä. Televideniädäge yañalıqlardan alıp xalıq sänğäte äsärlärenä qädär, ayağına basıp kilgän Rusiäneñ Könbatıştan yasalğan höcümnärgä duçar buluı süräte tärbiälänä.
Elek "New York Times"nıñ Mäskäwdäge xäbärçese bulğan David Satter küptän tügel genä Rusiädä cinayätçel däwlät üsüe xaqında kitap näşer itkän ide. Ul, misal öçen, Könbatış belän yasalma krizis tudırıp Mäskäw Kremle üzeneñ il eçendäge qırıslığın aqlarğa teli, dip isäpli:
"Minemçä, bu sataşunıñ ber añlatması bar. Bu şundıy ber wäzğiät ki, Rusiä belän idarä itep kenä qalmıyça, asılda aña inde xuca bulğan keçkenä ber törkem tışqı dönya belän kierenkelek tudırıp, Rusiädä irekleklärne qısu oçraqların aqlaw yulların ezli", di David Satter.
Quşma Ştatlarnıñ Ukrainadağı elekke ilçese, xäzer Washingtondağı Strategik häm xalıqara tikşerenülär üzägendä eşläwçe Steven Pifer, Kremlneñ qurquları artında Rusiädä dä äflisün inqilabı bulu ixtimalınnan şürläw yata, dip uylıy.
Pifer fikerençä, Rusiäneñ xakimiät elitasında, ägär dä bez çaralarnı aldan uq kürmäsäk, andıy waqiğälär bez dä bula ala, digän fiker tamır cäygän.
Kärim Kamal
Voronej şähärendä oppozitsiäneñ cirle wäkilläre Mäskäw häm Piterburda kebek üzlärendä dä "Rizasızlar yöreşe" ütkärergä tırışıp qarıy. İke-öç minut eçendä militsiä anda qatnaşırğa telägännärne qamap, alarnı qıynap taşlıy häm qayberlären şunda uq qulğa da ala.
Voronejdağı waqiğägä qädär ike kön elek başqala Mäskäwdä urıs pravoslav millätçeläre, gay xoquqların yaqlawçı cıyında qatnaşqan Marco Cappatonı, Yewropa Parlamentındağı italian deputatın qıynıy, häm bu militsiä xezmätkärläreneñ küze aldında, alarnıñ moña bitaraf qına qarap toruı belän bara.
Yewropa deputatı Cappatonıñ "Nigä qıynawçılardan yaqlamıysız, militsiä qaya qarıy?" dip sörän saluına Mäskäw militsiäse nihayät qımşana başlıy, ämma ul ni ğäcäp, höcüm itüçelärne tügel, ä höcümgä duçar bulğan deputatnı totqarlıy. Anıñ belän bergä german bundestagı äğzası Volker Beck ta qulğa alına.
İke keçkenä genä waqiğä, ämma alarda xäzer bar Rusiä öçen ğädäti ber küreneşkä äylänä barğan tendensiä sizelä. İldäge xakimiät üzendäge xalıqqa da, xätta tışqı dönyağa da, "bezne tänqitlärgä qıyulığığız citä ikän, bu sezgä qıybatqa töşä ala" digän mäğnäle işarä cibärä.
Beryaqtan qarağanda, gaz häm neftne çitkä muldan satqan Rusiä bügenge köndä zur aqçada qoyına, häm üz köçenä nıq ışanuın kürsätep dönyada elek Sovetlar berlege alıp torğan urınnı kire qaytarırğa tırışa. İldä här mömkin närsäneñ dä vertikal bağanası tözelde, däwlät xakimiäte moña qädär kürelmägän däräcädä üzäkläşterelde. Ämma ikençe yaqtan, xakimiätneñ yuq qına tänqitne dä bastırırğa tırışuı anıñ eçtäge qurquları, üz qüwätenä bik ışanıp citmäwe turında söyli.
Yuğarı idarädä utıruçılar monıñ belän genä çiklänmi, ğadi xalıqta da üzen tänqitläwçelärne doşman itep sürätläwne alğa sörä. Televideniädäge yañalıqlardan alıp xalıq sänğäte äsärlärenä qädär, ayağına basıp kilgän Rusiäneñ Könbatıştan yasalğan höcümnärgä duçar buluı süräte tärbiälänä.
Elek "New York Times"nıñ Mäskäwdäge xäbärçese bulğan David Satter küptän tügel genä Rusiädä cinayätçel däwlät üsüe xaqında kitap näşer itkän ide. Ul, misal öçen, Könbatış belän yasalma krizis tudırıp Mäskäw Kremle üzeneñ il eçendäge qırıslığın aqlarğa teli, dip isäpli:
"Minemçä, bu sataşunıñ ber añlatması bar. Bu şundıy ber wäzğiät ki, Rusiä belän idarä itep kenä qalmıyça, asılda aña inde xuca bulğan keçkenä ber törkem tışqı dönya belän kierenkelek tudırıp, Rusiädä irekleklärne qısu oçraqların aqlaw yulların ezli", di David Satter.
Quşma Ştatlarnıñ Ukrainadağı elekke ilçese, xäzer Washingtondağı Strategik häm xalıqara tikşerenülär üzägendä eşläwçe Steven Pifer, Kremlneñ qurquları artında Rusiädä dä äflisün inqilabı bulu ixtimalınnan şürläw yata, dip uylıy.
Pifer fikerençä, Rusiäneñ xakimiät elitasında, ägär dä bez çaralarnı aldan uq kürmäsäk, andıy waqiğälär bez dä bula ala, digän fiker tamır cäygän.
Kärim Kamal