Accessibility links

AQŞ radar urnaştıru mäsäläsendä qaraşın üzgärtergä ciyınmıy


Brusseldä bügen NATO illäre saqlanu ministrları oçraşuı bara, bügen anda Äfğänstanda, xärbi çaralarda tınıç xalıq arasında ülemnärne kimetü yulları turında söyläşülär buldı. Çärşämbe kiçendä AQŞ saqlanu ministrı raketa qalqanı mäsäläsendä yaña belderülär belän çıqtı. AQŞ raketa qalqanın Çexiä häm polşada urnaştıru planın üzgärtergä ciyınmıy, dide Robert Gates.

AQŞ saqlanu ministrı Robert Gates, Amerikanıñ raketa qalqanın Könçığış Yevropada urnaştıru planın üzgärtergä ciyınmawın, açıq itep belderde. Qaynar tänqit belderü çorınnan soñ, Rusiä prezidetnı Vladimir Putin Yevropadağı radar urınına, Mäskäw belän bergäläp Äzerbancandağı radarnı qullanırğa täqdim itkän ide. AQŞ prezidentı älege täqdimne “qızıqlı” dip bäyäläde. Läkin xäzer AQŞ saqlanu ministrı Gates, Äzerbaycannı, almaşqa kilgän plan itep tügel, ä östämä ixtimall plan itep bäyäläwen xäbär itte “ Ciyılışta min, Äzerbancandağı raketlardan saqlanu niğıtmasın östämä mömkinlek itep qarawıbıznı ışandırıp äyttem, bez Çexiä respublikasında radarnı quyu planın däwam itärgä ciyınabız.”

AQŞ saqlanu ministrı Robert Gates bu belderüne NATO saqlanu minsitrları ciyınında, berençe kön söyläşüläreneñ axırında äytkän ide. NATO süzçese James Appartturai, NATO, AQŞ saqlanu sistemı Rusiägä öçen açıq bulunı teli, dip belderde. Ul şulay uq, NATO illäre saqlanu ministları kierenkelekneñ buluın telämi häm Rusiäneñ borçuların taratu yaqlı, dide. NATO General sekretare Jaap de Hoop Scheffer, pänceşämbeä jurnalistlarğa, AQŞnıñ planı NATO illären isäpkä almyıça tözelgängä kürä, alyans anı, üz saqlanu sistemı belän bayıtu mäsäläsen oyränäçäk dide.

Anıñ äytüenä qarağanda ministrlar bu mäsälägä fevraldä NATOnıñ ikençe şundıy ciyınında qabat äylänep qaytaçaq. Ul NATO Rusiä belän raketa mäsäläsendä inde xezmättäşlek itüen, ämmä Rusiäneñ NATOnıñ yaña planında qantaşu mömkinlegen oyränmäwen assızıqladı.

Raradar mäsäläse NATO saqlanu ministrları oçraşuyınında töp urınnı alıp tordı. Comğa könne anda NATOnıñ xärbi çaralarında tınıç xalıqnıñ üterelüen kimetü yulları turında söyläşü buldı. Anda Äfğänstanda saqlnau ministrı Rahim Wardak ta qatnaştı. NATO baş sekretare Jaap de Hoop Scheffer Äfğanstanda tärtip urnaştıru wazifası NATO öçen haman da möhim bulıp qala, tınıç xalıqnıñ ülüenä qarşı NATO konkret çaralar kürergä tieş, dide. Annan başqa NATOnıñ Afğanstandağı eşçänlege xalıqnıñ häm xättä Prezident Xämid Qarzainıñ yaqlawın yuğaltaçaq, dide ul.

Xalıqara Qızıl Xac oyışması mäğlümatlarğın qarağanda NATO xärbi çaraları näticäsendä bıyıl distälägän äfğänlı üterelgän. Alar Taliban häm AL-Qayda tarafdarları höcümnärendä üterelä. Küpme tsivil keşeneñ ülüe turında räsmi sannar yuq. Afğanstan xökümäte häm BMO mäğlümatlarına qarağanda Äfğänstanda 2006 yıldağı höcümnär näticäsendä 3.700läp keşe ülgän. Alarnıñ kübese ğısyançılar bulğan dip uyanıla. Başqa sannarğa qarağanda NATO häm Taliban höcümnäre näticäsendää 1meñläp cirle äfğänlı hälak bulğan. Washigtnondağı xökümättän bäysez oyışmalar NATOğa möräcäğät itep, Äfğänstandağı humanitar yärdäm turındağı belderülärne, zıyan kürgän äfğän keşelärenä konkret yärdäm kürsätü öçen aqçalar bülep birü belän nığıtırğa çaqıra. Bikä Timerova.
XS
SM
MD
LG