Accessibility links

Кайнар хәбәр

Washington Mäskäwneñ xoquq yaqlaw ölkäsendäge yanawlarına birelmäskä öndi


Könbatışnıñ Rusiä belän kilep tuğan qarşılıqları ber energetika ölkäsenä genä qaramıy. Fransiä prezidentı Sarkozy säfärennän dä kürengänçä, yaqlarnıñ Rusiädäge demokratik täräqqiätkä qaraşı haman da törle, xätta qapma-qarşı bulıp qala birä. Monı küptän tügel genä Pol''şa başqalası Warşawda uzğan ber cıyın da yaxşı kürsätte. Yewropada İminlek häm xezmättäşlek oyışması wäkilläre anda, bar elekke sovet cirlärennän cıyılğan xoquq yaqlawçı oyışmalarnıñ aktivistları belän oçraştı.

Yewropada İminlek wä xezmättäşlek oyışmasınıñ Warşawdağı şuşı çarası ike atna däwamında bardı. Andıy cıyınnarnı bu oyışma här yılnı ütkärä. Mäğlüm ki, nigeze äle "salqın suğış" çorında uq salınğannan birle Yewropada İminlek wä xezmättäşlek oyışması eşeneñ 3 töp yünäleşennän berse bulıp näq menä humanitar ölkä, yäğni äğza illärdä keşe xoquqların saqlawğa häm xoquqi cämğiät qoruğa yardäm itü tora.

Warşawdağı tösle yıllıq oçraşular şuşı ölkädäge eşneñ ğämälgä quyıluın tikşerep bara. Bıylığı cıyında amerikan wäkillegen citäklägän ilçe Richard Williamson radiobızğa Warşawdağı çaranıñ ähämiäten bolay bäyäläp kürsätte:

"İnde üz asılınnan kürengänçä, Yewropada İminlek wä xezmättäşlek oyışmasınıñ humanitar ölkädäge bu oçraşuı, anda bar dönyadan, häm bigräk tä oyışma äğzalarınnan kilgän xökümättän bäysez törkemnärneñ Warşawğa cıyılıp bar mäs''älälärne dä tikşerüdä qatnaşuı belän möhim", di amerikan wäkile.

Ämma şuşı fiker alışular barışında ğädättän tış waqiğä dä bula - cıyında "Urıs-çeçen duslığı cämğiäte" wäkile çığış yasağanda Rusiä wäkillege utırışılar zalınnan çığıp kitkän. Azaqta yasağan belderüendä Mäskäwneñ räsmi wäkilläre, "Urıs-çeçen duslığı cämğiäten" Warşaw oçraşuına çaqıruğa rizasızlıq belderä häm şul säbäple kiläçäktä Yewropada İminlek wä xezmättäşlek oyışması belän xezmättäşlek itüne yañadan küzdän kiçerü belän yanıy.

İlçe Richard Williamson wäzğiätne bolayraq kürä:

"Bez Rusiä wäkillege belän dä, "Urıs-çeçen duslığı cämğiäte" citäkçeläre belän dä ikeyaqlı oçraşular ütkärä aldıq. Min, "Urıs-çeçen duslığı cämğiäte"neñ tağın da irekleräk Rusiägä ireşü eşenä hiçşiksez tuğrı dip uylıym. Häm alar üzlären qurqıtırğa yul quymayaçaq. Bu älegä qädär dä şulay ide, kiläçäktä dä şulay bulır dip uylıym. İñ möhime şul - Yewropada İminlek wä xezmättäşlek oyışması Mäskäwdän işetelgän yanawğa birelergä tieş tügel", di Quşma Ştatlarnıñ Warşaw oçraşuında qatnaşqan räsmi wäkile.

Washington Rusiäneñ soñğı yıllarda demokratik reformalar suqmağınnan çitkä taypıluına nıq borçıluın belderep kilä. Warşawdağı oçraşuğa "Urıs-çeçen duslığı cämğiäte"n çaqırunı da amerikan yağı xuplağan ide, ä inde Rusiä wäkillegeneñ zaldan çığıp kitüenä Quşma Ştatlar ükeneçen belderde.

Richard Wlliamson, Rusiä Helsinki kileşülären dä, aña bäyle yöklämälärne dä imzalağan illärneñ berse bulıp tora. Anda şulay uq äğza illärneñ alğan yöklämälären ütäwne tikşerü dä qaralğan. Ägär dä Rusiä Federatsiäse bu standartlarnı küpmeder däräcädä ütämi ikän, dimäk bez şul däräcädä bu xaqta açıqtan-açıq söylärgä tieşbez, di.

Şulay itep, Yewropada İminlek wä xezmättäşlek oyışmasınıñ humanitar ölkädäge cıyını da, Rusiä belän Könbatış illäre arasında keşe xoquqları ölkäsendä haman da tirän fiker qarşılıqları qaluın kürsätte.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG