Xalıq berdämlege köne Mäskäw Kremle tarafınnan Rusiädäge bar xalıqnı urtaq ber watandarlıq tiräsendä tuplaw maqsatında kertelgän ide. Noyäbrneñ 4-e 1612-nçe yılda Mäskäwdän poläk häm litwa ğäskärlären quu köne bularaq bilgele. Bu xalıqlar xäzer ikese dä Rusiädän çittä, şuña da räsmi Mäskäw, ildä qalğan xalıqlarnı üz tiräsenä tuplaw öçen, säyäsi yaqtan qarağanda näq menä bu könne qullanu urınlıraq dip isäpli.
Ämma älegä qädär Xalıq berdämlege köne ber tirägä urıs millätçelären häm natsi taqırbaşların ğına tuplıy. Uzğan öç yıl noyäbrneñ 4-e tarixqa Rusiäneñ törle şähärlärendä uzğan Russkiy Marşlar - Urıs yöreşläre belän genä kerep qaldı. Alar isä üzläreneñ şuşı çaraların "Rusiä urıslar öçen" digän şiğärlär astında ütkärä. Yäğni Xalıq berdämlege köne Rusiädäge bar xalıqlarnı berläşterüne küz aldında totsa da, çınbarlıq älegä şundıy - noyäbrneñ 4-endä Rusiä uramnarına başlap urıs millätçeläre çığa.
Bıyıl da şul xäl qabatlanır dip farazlana. Millätçelär yöreşeneñ iñ zurısı Mäskäwdä planlaştırılğan. Şähär xakimiäte moña inde röxsät birgän. Şuña da keşe xoquqların yaqlawı belän tanılğan Svetlana Ganuşkina, urıs bulmağan millätlärgä Xalıq berdämlege könendä uramnarğa çığıp yörmäskä, öydä genä utırırğa täqdim itä.
Ganuşkina fikerençä, bu könne üz maqsatlarında qullanğan urıs millätçeläre monı xökümät oçındıruı belän eşli.
Bu fiker belän ikençe ber aktivist, SOVA üzäge wäkile Galina Kojevnikova da kileşä. SOVA üzäge näq menä ksenofobik höcümnärne küzätep häm terkäp bara.
"Bügenge köndä xakimiät xalıqnı ksenofobik eş itügä öndäp tora. Alar älbättä taqırbaşlar cinayätlären yäisä millätçelär oyışması eşçänlegen açıqtan-açıq xuplamıy. Ämma alar şul millätçel oyışmalar belän xalıq yaqlawın qazanu ölkäsendä yarışa, şul maqsatta salmağraq, ämma barıber ksenofobik süzlär qullana, törle ksenofobik çaralar kürä", di SOVA üzägennän Galina Kojevnikova.
Xakimiätneñ şundıy çaraları arasınnan bıltır köz Rusiädän gruzinnarnı quu kampaniäsen, bıyıl ğinwarda isä bazarlarnı çit il satuçılarınnan arındırunı atap bula. Soñğısın xätta prezident Putin üze xuplap çıqtı, ul, bu çara asaba xalıqnı yaqlaw öçen kiräk, dip belderde.
SOVA mäğlümätenä qarağanda, bıyıl ğına da rasaçıl höcümnärdä Rusiädä 53 keşe üterelgän, 419-ı törle cäräxätlär alğan. Ä menä rasaçıl höcümnär yasawda ğäyeplänep bar Rusiädä 17 keşe genä xökem itelgän. Xakimiät andıy höcümnärne nigezdä ğadi xuliganlıq dip kenä bäyäläwne xup kürä.
Bıyıl cäy Piterburda şundıy höcümnärneñ bersendä tatar yegete Damir Zäynullin üterelgän ide.
Kärim Kamal
Ämma älegä qädär Xalıq berdämlege köne ber tirägä urıs millätçelären häm natsi taqırbaşların ğına tuplıy. Uzğan öç yıl noyäbrneñ 4-e tarixqa Rusiäneñ törle şähärlärendä uzğan Russkiy Marşlar - Urıs yöreşläre belän genä kerep qaldı. Alar isä üzläreneñ şuşı çaraların "Rusiä urıslar öçen" digän şiğärlär astında ütkärä. Yäğni Xalıq berdämlege köne Rusiädäge bar xalıqlarnı berläşterüne küz aldında totsa da, çınbarlıq älegä şundıy - noyäbrneñ 4-endä Rusiä uramnarına başlap urıs millätçeläre çığa.
Bıyıl da şul xäl qabatlanır dip farazlana. Millätçelär yöreşeneñ iñ zurısı Mäskäwdä planlaştırılğan. Şähär xakimiäte moña inde röxsät birgän. Şuña da keşe xoquqların yaqlawı belän tanılğan Svetlana Ganuşkina, urıs bulmağan millätlärgä Xalıq berdämlege könendä uramnarğa çığıp yörmäskä, öydä genä utırırğa täqdim itä.
Ganuşkina fikerençä, bu könne üz maqsatlarında qullanğan urıs millätçeläre monı xökümät oçındıruı belän eşli.
Bu fiker belän ikençe ber aktivist, SOVA üzäge wäkile Galina Kojevnikova da kileşä. SOVA üzäge näq menä ksenofobik höcümnärne küzätep häm terkäp bara.
"Bügenge köndä xakimiät xalıqnı ksenofobik eş itügä öndäp tora. Alar älbättä taqırbaşlar cinayätlären yäisä millätçelär oyışması eşçänlegen açıqtan-açıq xuplamıy. Ämma alar şul millätçel oyışmalar belän xalıq yaqlawın qazanu ölkäsendä yarışa, şul maqsatta salmağraq, ämma barıber ksenofobik süzlär qullana, törle ksenofobik çaralar kürä", di SOVA üzägennän Galina Kojevnikova.
Xakimiätneñ şundıy çaraları arasınnan bıltır köz Rusiädän gruzinnarnı quu kampaniäsen, bıyıl ğinwarda isä bazarlarnı çit il satuçılarınnan arındırunı atap bula. Soñğısın xätta prezident Putin üze xuplap çıqtı, ul, bu çara asaba xalıqnı yaqlaw öçen kiräk, dip belderde.
SOVA mäğlümätenä qarağanda, bıyıl ğına da rasaçıl höcümnärdä Rusiädä 53 keşe üterelgän, 419-ı törle cäräxätlär alğan. Ä menä rasaçıl höcümnär yasawda ğäyeplänep bar Rusiädä 17 keşe genä xökem itelgän. Xakimiät andıy höcümnärne nigezdä ğadi xuliganlıq dip kenä bäyäläwne xup kürä.
Bıyıl cäy Piterburda şundıy höcümnärneñ bersendä tatar yegete Damir Zäynullin üterelgän ide.
Kärim Kamal