Respublikan Charles Grassley Senatqa 1980nçe yılda saylanğan. Anda ul İowa ştatın wäkillek itä, anıñ töp eşe – finans, awıl xucalığı, qanun häm büdjet komitetında, şulay uq ul salım eşlären bağuçı komitet eşendä qatnaşa. Bolar barısı da Quşma Ştatlarnıñ eçke eşlärenä qağılsa, 2005-2006 yıllarda Grassley NATOnıñ parlament mäclesendä Senat wäkile bulğan. Ul eşendä isä senator Grassley Yevropa qanun çığaruçıları belän xalıqara iminlek, terror, atom eşläre häm global qurqınıçlar mäsäläsen qarağan.
Sez ber törkem bulıp törle illär buylap säfärgä çıqtığız. Çexiädän tış sez Törkiä, İspaniä, Mäğribtä tuqtaldığız. Bu säfärneñ maqsatı närsädä?
"Maqsat berniçä, alarnıñ 3-4ten atap äyter idem. Ğömümän alğanda – xezmättäşlek barışın küzätü. Qayber illärdä bu – saqlanu ölkäsendäge xezmättäşlek, başqalarında säwdä xezmättäşlege. Şulay uq awıl xucalığı mäsäläläre. Ğömümän, bez – Kongress äğzaläre, xalıq tarafınnan saylanğan wäkillär bularaq bu illärdä şulay uq xalıq wäkilläre belän oçraşabız, Quşma Ştatlarğa yaqın bulğan bu illärdä eşlär torışı belän tanışabız. Küp oçraqta bu – il başlıqlarınıñ oçraşuına qarağanda faydalıraq ta bula."
Şulay itep sez çit illärdä dä amerikan xalqı wäkilläre bularaq Quşma Ştatlar häm demokratiäne tanıtu, taratu eşläre belän yörisez, çirattağı sorawım – demokratiä turında. Azatlıq radiosı tapşıruları yañğrağan küpçelek illärdä, äytik Rusiädä, prezident Vladimir Putin – demokratiäne – totrıqsızlıqqa tiñli. Häm iñ möhime – totrıqlılıq, di. Rusiälelär monı xuplıy, alarnıñ kübese 90nçı yıllardağı başbaştaqlıq häm totrıqsızlıq waqıtında bulğan qurqu xisen xäterli häm aña qaytırğa telämi. Demokratiä – Rusiä öçen tügel, dip uylawçılarğa sez ni äyter idegez?
"Keşelär qayda ğına yäşäwlärenä qaramastan, tuğanda irekle bulıp tua. Häm millät şundıy keşelärdän tora. Bu süzlär bälki artıq ğömüm bulıp yañğrıydır, läkin min monı gel qabatlıym, çönki min üzem moña ışanam.
Minemçä, xalıq üze öçen xäl itärgä tieş. Alar ilne idarä itärgä telime? Demokratik illärdä keşelär tawış birü, xökümätkä yoğıntı yasaw yulları belän üz illären idarä itä, minemçä bu bik möhim.
Yäşäw däräcäsenä kilgändä, säyäsi ireklek bulğan illärdä iqtisadi ireklek däräcäse dä yuğarıraq. Bazar iqtisadı, köndäşlek, kiñ mömkinleklär bulğan cämğiätlärdä keşelär yaxşı eşlägännäre öçen kübräk aqça ala, minemçä keşelär şuña omtılırğa tieş.
Rusiäneñ iqtisadı, 10 yıl elek bulğan xällär belän çağıştırğanda küpkä yaxşırdı, moña kübräk neft bäyäseneñ artuı säbäp buldı. Neft bäyäse töşep kitsä Rusiälelärneñ yäşäw däräcäse yañadan töşep kitärgä mömkin. Yäşäw däräcäse, älbättä Sovet çorı yäki 90nçı yıllar belän çağıştırğanda küpkä yaxşırsa da, ul äle, äytik Portugaliä belän çağıştırırlıq tügel. Ni öçen Portugaliäne telgä aldım – ber tapqır Putin – Rusiägä keçkenä Porugaliä däräcäsenä citärgä 10 yıl waqıt kiräk bulaçaq, digän ide.
Şuña kürä, Rusiä xalqına äytäse süzem şul, kübräk säyäsi ireklekkä omtılırğa kiräk. Xäzergä genä yaxşı yäşäw däräcäsen saylamasqa, ä alğa taba, kiläçäkkä qarap, zurraq iqtisadi uñışlar birä alırlıq säyäsi ireklekkä omtılırğa dip äyter idem."