Dumanıñ tışqı säyäsätne bilgeläw eşenä şulay aldın-artın qaramıy ğına kerep kitüe berençe qaraşqa säyerräk toyılsa da (ni disäñ dä, Rusiäneñ tışqı säyäsäten prezident häm xökümät bilgeli), bu aktivlıqnıñ artında barıber Mäskäw Kremle toruı şik uyatmıy.
Eş şunda ki, başında bulğan bar uyların da räsmi Mäskäw diplomatik säbäplär arqasında turıdan-turı äytä almıy, şuña da bu oçraqta ul başqa kanallarnı faydalana. Misal öçen, törle Jirinovskilar häm Ostrovskilar küp bulğan Däwlät Dumasın.
Aleksey Ostrovski anda Bäysez Däwlätlär berdämlege eşlären qarawçı komitetnı citäkli, belderü qabul itü dä näq menä anıñ eşe ide. Üz çığışın ul şaqtıy qırıs itep yasadı, Dumanıñ şuşı adımı artında näq menä Gruziäne, anıñ xäzerge citäkçesen kisätü yatuın yäşermäde.
Yarılıp yatqan töp fiker şul - ägär dä Tiflis üzeneñ Könbatış belän duslığın nığıtıp, NATOğa quşılu turında citdi uylana ikän, dimäk Rusiä moña Abxaziä häm Könyaq Osetiäne añardan tartıp alu belän cawap birä ala. Ostrovski bu uñaydan, eşlär şuña barıp citsä, bez xalıqlarnıñ üzbilgelänü xoquqı prinsibın tanırğa mäcbür bulaçaqbız, dip belderde.
Ämma Dumada süz bu yulı barı tik şul abxaz, osetin, häm öleşçä Dnestr buyı xalıqları turında ğına bardı. Tatar, çeçen milläteneñ dä üzbilgelänü xoquqların iskä aluçı bulmadı.
Deputatlar Rusiä citäkçelegenä, Abxaziä häm Könyaq Osetiäneñ bäysezlekkä ireşä baruın tizlätü mäs'äläsen qarap, alarnıñ xalıqları tieşle telägen beldergän oçraqta bäysezleklären dä tanunı täqdim itä.
Duma qabul itkän belderüneñ xökümät öçen bernindi dä mäcbüriäte yuq. Ämma anı qabul itü üze Mäskäwneñ Gruziä häm anıñ baş kütärgän töbäkläre mäs'äläsendä nindi çaralarğa bara aluın kürsätkän ber waqiğä bulıp tora.
Abxaziä dä, Könyaq Osetiä dä 90-nçı yıllar başında uq Gruziä xakimiäten tanımıy başlağannan birle Rusiäneñ diplomatik wä iqtisadi qanatı astında diärgä bula. Mäskäw alar belän säwdä alıp bara, anda Rusiäneñ tınıçlıq saqlaw köçläre urnaştırılğan. Östäwenä, Rusiä yağı şuşı ike respublika xalqına üz watandaşlığın da muldan öläşte.
Dumadağı utırışta bu uñaydan şundıy san da yañğıradı - Abxaziä xalıqınıñ yaqınça 90 protsentı Rusiä pasportına iä ikän. Anda da, Könyaq Osetiädä dä martnıñ 2-sendä Rusiä prezident saylawı ütte, misal öçen.
Duma utırışında töp çığış belän çıqqan Aleksey Ostrovski dä basımnı näq menä şul watandaşlarnıñ xoquqların yaqlawğa yasadı.
Fivral ayında Kosovo üz bäysezlegen iğlan itkäç, bu ike respublikanıñ üzlären tanıtu tırışlıqları tağın da arta töşte. Alarnı asılda Mäskäw üze oçındıra - ul aldan uq, ägär dä Kosovo Serbiädän ayırıla ikän, bu başqalarğa da şundıy mömkinlek yulın açaçaq dip belderep quydı.
Duma Abxaziä häm Könyaq Osetiäne tanırğa öndi
Rusiä Däwlät Duması ilneñ tışqı säyäsäten bilgeläw eşendä äwzemräk qatnaşmaqçı - comğa könne uzğan utırışında ul Rusiä xökümäten, Gruziä NATOğa quşılğan oçraqta anıñ ike baş kütärgän töbägen ayırım tanırğa, Rusiäneñ andağı watandaşların yaqlarğa öndäde.