Baş prokurorınıñ xakimiättäge AK partiäne konstitutsiäneñ dinne däwlät eşlärennän ayıru prinsibın bozuda ğäyepläp kütärgän däğwası säyäsi krizis çığardı.
Başprokuror AK partiäne yabarğa häm qanunnı bozğan 71 ağzasın, şular arasında premier belän prezident ta bar, säyäsi eşçänlektän tıyarğa çaqıra. Konstitusiä mäxkämäse bu däğvä buyınça xökem protsesın başlaw, yaki taläpne kire qağu buyınça kiläse atna başında qarar biräçäk.
Konstitusiä mäxkämäseneñ mondıy adım atlayaçağı kötelsä dä, küpçelek xakimiättäge ber partiägä qarata mondıy yuridik ber adım yasala almas dip ışana ide. AK partiä başprokurornıñ ğäyepläw aktı bilgele bulğaç köçle reaksiä kürsätte, başprokurornı, justitsiä sistemasın ğäyeplägän belderülär yasadı. AK partiälelärneñ şuşı belderüläre dä başprokuror tarafınnan ğäyepläw aktına östämä dälillär bularaq quşıldı.
Bu atnada isä 93 yäşlek ataqlı jurnalist İlhan Selçuk, İstanbul Universitetınıñ elekke rektorı Kemal Alemdaroğlu, Eşçe Partiäse liderı Doğu Perinçek belän anıñ yaqın xezmätäşläreneñ küz sağı astına alınuwı isä AK partiäne yabu omtılışına qarşı ber xäräkät digän spekulatsiälär çıqtı. “Ergenekon” dip atalğan idän astı uñ terror oyışması belän bäyläneştä buluda ğäyeplängän aralarında pensiädäge ofitserlar, jurnalistlar, advokatlar belän 39 keşe inde niçä aydan birle törmädä totıla häm eşneñ qızıq yağı älegä ğäyepläw aktı iğlan itelmäde. İnde bu atnada bu teror oyışması belän ber nindi dä bäyläneşe buluwı bik tä şöbhäle kürengän, läkin AK partiägä mäqaläläre belän oppozitsiä belderep torğan jurnalist İlhan Selçuk, sigez yıllı rektorlıq vazıyfası çorında AK partiägä yaqın toruçılarğa üz universitetında yullarnı yapqan Prof. Kemal Alemdaroğlunıñ “Ergenekon” teror oyışması belän bäyläneşle bularaq küz sağı astına alınıp, sorauğa tartıluları AK partiä üzenä kirtä bulğannarnı tazarta kebek xäbärlärneñ taraluına säbäp buldı.
AK partiä isä partiäneñ yabılu ixtimalın beterü öçen “säyäsi partiälär” turındağı konstitutsiä mäddäsen üzgärtü yuların ezli başladı. Bu mäs`älädä oppozitsiädäge Millätçe Xäräkät Partiäsennän (MXP) yardäm taläp itte. Läkin MXP liderı Däwlät Bahçeli partiä yapılmasın, läkin mäxkämä tarafınnan ğäyeple tapılğannarğa säyäsi eşçänlek tıyılsın dip beldergäç, kileşä almadılar. Oppozitiädäge iñ zur partiä Cөmhuriät Xalıq Partiäse dä bu forsattan faydalanıp AK partiägä här törle һöcүmen yasıy. Kiñ küläm mäğlümät äsbabları da ikegä bülende. Yeni Şafak, Star, Taraf, Zaman kebek partiälär AK partiä safında Hürriyet, Akşam, Cumhuriyet kebeklär alarğa qarşı. Xalıq arasında da kierenkelek üsä. Bu bolayda yaxşıdan bulmağan ekonomik tormışqa da tiskäre yoğıntı yasıy. Birjalarda aksiäläre bulğan çit il kapital iäläre aqçaların alıp kitä başladılar. Birjada aksiä bäyäläre yıl başınnan birle 30 protsen tiräse töşte. Çit il valyutaları Euro belän Dollarnıñ bäyäläre isä kütärelä. Östämä bularaq inflatsiä dä arta, eşsezlär sanı citdi problemağa äwerelä başladı.
26-nçı Martta cide töp konfederatsiä Törkiädä üskän kierenkelektän örkep “Taraflar alğan pozitsiälärennän berär adım artqa kitsenär. Dialog şart” digän belderü yasadı.MXP da ”Bu belderü biş yıl buyı il belän idarä itkän xakimiätkä häm şuşı kierenkelekneñ säbäbe premierga töbälergä tieş” dip belderde.
AK partiä xakimiäte çorında qoda qodağıylıq, üz taraftarların däwlät xezmätlärenä kiterü, üzlärenä yaqın şirkätlärgä mänfäğätlär tä`min itü ifrat däräcädä arttı. Başqa süzlär belän äytkändä AK partiägä reaksiä tik anıñ dine äytemnäre yaki eşçänleklärenä genä bäyle tügel. AK partiä östennän konstitutsi mäxkämäsendä açılaçaq xökem protsesına partiäne juridik ber yul belän xakimiättän yııraqlaştıru omtılışı dip bäyä birergä dä mömkin. Bu mäs`älä xäl itelgänçe isä säyäsi krizis däwam itäçäk.