Ğadi işäytü maşinasında çığarılğan şuşı basmada sovet zalimiäteneñ üz keşelärenä qarata yawızlıqları häm alarnı ezärlekläw tarixı yazılıp kilde.
Näq 40 yıl elek şuşı atnada Mäskäwdä 7 bitlek ber yazma tarala başladı. Säxifä "Xроника текущих событий", yäğni "Ağımdağı waqiğälär yılmazması" dip atala ide.
15 yıl däwamında dönya kürgän barlığı 65 çığarılışı belän "Ağımdağı waqiğälär yılmazması" millionlağan danä belän taralğan räsmi "Pravda", "İzvestiä" häm başqa şundıy sovet propagandası çaraları belän tigez bulmağan, ayawsız köräş alıp bardı.
"Yabloko" partiäseneñ citäkçese Grigori Yavlinski, şuşı samizdat basmasın çığaru Sovetlar berlegeneñ iñ qırıs şartlarında da irekle mäğlümät ağımın tuqtatıp bulmawnı kürsätkän ber küreneş ide, di.
Yavlinski fikerençä, "Ağımdağı waqiğälär yılmazması" sovetlarda qılınğan cinayätlär häm ğadelsezlek turında däşmi utırma almağan qıyu keşelärneñ batırlığın gäwdäländerä. Häm bu keşelär üzläreneñ şul yazmışın belä torıp sayladı, ämma şuña da qaramastan, alar mäğlümätneñ ireklegen üz ğömerlärenä qarağanda da yuğarıraq bäyäläde, di Grigori Yavlinski.
Şundıy xronika, yılyazma çığaru kürenekle dissident Natalia Gorbanevskaya ideäse bulıp tora. 1968-nçe yıl Berläşkän Millätlär tarafınnan Keşe xoquqları yılı dip iğlan itelgän bula, häm Gorbanevskaya şunnan ruxlanıp, sovet ilendäge üzgä fikerle keşelärne ezärlekläw oçraqların terkäp, alarnı kiñräk cämäğätçelekkä citkerü uyına kilä.
Şuşı eşçänlege öçen Natalia Gorbanevskaya inde 1969-nçı yılda uq qulğa alına häm ike yıl sovet "psixuşka"sında ütkärä. 1975-tä aña Könbatışqa kitü mömkinlege birelä häm xäzerge waqıtta ul Parisda yäşi.
Gorbanevskaya başlağan eşkä şunda uq başqa dissidentlar, misal öçen, Yuri Şixanoviç, Petr Yakir, Sergey Kovalev, Tatyana Velikanova kebeklär quşıla, "Ağımdağı waqiğälär yılmazması" asılda irekle fikerdä, üzgä fikerdä toruçılarnı bergä tuplağan basmağa äylänä.
Şuşı quldan yazılğan häm soñraq ğadi basma maşinalarda işäytelgän yazmalarda yış qına qırımtatarlarınıñ Watanga qaytu omtılışları, Mostafa Cämil kebek aktivistlarnıñ ezärleklänüe, törmälärgä yabıluı xäbär itep torıla.
Xronika aldan uq barı tik faktlarnı birü, qısqa bulu maqsatın quya, anda cäyelgän fiker, ozın süz, tänqit yäisä komentar bulmıy. Barı tik xakimiätneñ üz xalqına qarşı zalimiäte, yawızlığı kürsätelä "Ağımdağı waqiğälär yılmazması"nda.
Rusiäneñ Memorial cämğiäte april ayında "Ağımdağı waqiğälär yılmazması"nıñ 40 yıllığına bağışlap maxsus cıyın uzdırğan ide. Anda Nataliä Gorbanevskaya da, çığaru eşenä bulışqan başqalar da qatnaştı. Kürenekle xoquqçı, dissident çağında şulay uq Xronikanı çığaruda qatnaşqan Lüdmila Alekseeva cıyılğan xalıqqa, "keşe xoquqların yaqlaw eşendä min küp närsä eşlädem, ämma şul ğämällär arasında iñ möhime, möğayen dä, "Ağımdağı waqiğälär yılmazması"nıñ berençe çığarılışın bastıru bulğandır", dip belderde. Alekseeva fikerençä, bu üzenä kürä ayırım ber çor, ber däwer başlaw eşe bulğan.
15 yıl däwamında dönya kürgän barlığı 65 çığarılışı belän "Ağımdağı waqiğälär yılmazması" millionlağan danä belän taralğan räsmi "Pravda", "İzvestiä" häm başqa şundıy sovet propagandası çaraları belän tigez bulmağan, ayawsız köräş alıp bardı.
"Yabloko" partiäseneñ citäkçese Grigori Yavlinski, şuşı samizdat basmasın çığaru Sovetlar berlegeneñ iñ qırıs şartlarında da irekle mäğlümät ağımın tuqtatıp bulmawnı kürsätkän ber küreneş ide, di.
Yavlinski fikerençä, "Ağımdağı waqiğälär yılmazması" sovetlarda qılınğan cinayätlär häm ğadelsezlek turında däşmi utırma almağan qıyu keşelärneñ batırlığın gäwdäländerä. Häm bu keşelär üzläreneñ şul yazmışın belä torıp sayladı, ämma şuña da qaramastan, alar mäğlümätneñ ireklegen üz ğömerlärenä qarağanda da yuğarıraq bäyäläde, di Grigori Yavlinski.
Şundıy xronika, yılyazma çığaru kürenekle dissident Natalia Gorbanevskaya ideäse bulıp tora. 1968-nçe yıl Berläşkän Millätlär tarafınnan Keşe xoquqları yılı dip iğlan itelgän bula, häm Gorbanevskaya şunnan ruxlanıp, sovet ilendäge üzgä fikerle keşelärne ezärlekläw oçraqların terkäp, alarnı kiñräk cämäğätçelekkä citkerü uyına kilä.
Şuşı eşçänlege öçen Natalia Gorbanevskaya inde 1969-nçı yılda uq qulğa alına häm ike yıl sovet "psixuşka"sında ütkärä. 1975-tä aña Könbatışqa kitü mömkinlege birelä häm xäzerge waqıtta ul Parisda yäşi.
Gorbanevskaya başlağan eşkä şunda uq başqa dissidentlar, misal öçen, Yuri Şixanoviç, Petr Yakir, Sergey Kovalev, Tatyana Velikanova kebeklär quşıla, "Ağımdağı waqiğälär yılmazması" asılda irekle fikerdä, üzgä fikerdä toruçılarnı bergä tuplağan basmağa äylänä.
Şuşı quldan yazılğan häm soñraq ğadi basma maşinalarda işäytelgän yazmalarda yış qına qırımtatarlarınıñ Watanga qaytu omtılışları, Mostafa Cämil kebek aktivistlarnıñ ezärleklänüe, törmälärgä yabıluı xäbär itep torıla.
Xronika aldan uq barı tik faktlarnı birü, qısqa bulu maqsatın quya, anda cäyelgän fiker, ozın süz, tänqit yäisä komentar bulmıy. Barı tik xakimiätneñ üz xalqına qarşı zalimiäte, yawızlığı kürsätelä "Ağımdağı waqiğälär yılmazması"nda.
Rusiäneñ Memorial cämğiäte april ayında "Ağımdağı waqiğälär yılmazması"nıñ 40 yıllığına bağışlap maxsus cıyın uzdırğan ide. Anda Nataliä Gorbanevskaya da, çığaru eşenä bulışqan başqalar da qatnaştı. Kürenekle xoquqçı, dissident çağında şulay uq Xronikanı çığaruda qatnaşqan Lüdmila Alekseeva cıyılğan xalıqqa, "keşe xoquqların yaqlaw eşendä min küp närsä eşlädem, ämma şul ğämällär arasında iñ möhime, möğayen dä, "Ağımdağı waqiğälär yılmazması"nıñ berençe çığarılışın bastıru bulğandır", dip belderde. Alekseeva fikerençä, bu üzenä kürä ayırım ber çor, ber däwer başlaw eşe bulğan.