Ğinwarnıñ 4-e Rusiä belän Ukraina arasında barğan gaz suğışında solıx könenä äylände. İke yaq Mäskäwdä 5 yıllıq kileşügä ireşüen, anda nihayät Ukrainağa quılğan gaz bäyäse xaqında urtaq fikergä xäbär itte. Kiev Rusiä gazın öleşçä "Gazprom" qulında bulğan maxsus şirkättän 1000 kubometr öçen 95 dollar tüläp alaçaq.
Kileşü detal''läre çärşämbe irtän, "Gazprom" citäkçese Aleksey Miller häm "Naftogaz Ukraini" şirkäte başlığı Oleksi İvçenko tarafınnan iğlan itelde. Alar çığışınnan añlaşılğança, ike yaq ta kileşüdän mämnün qalğan. "Gazşrom" idaräse räise Miller:
"Sezgä şunı äytä alam - bezneñ Oleksi belän söyläşülär tönge öçençe yartıda ğına tämamlandı, bez kileşügä ireştek. Tağın şunı da äytergä telim, söyläşülär "Gazprom" öçen uñışlı tämamlandı, häm "Gazprom" anıñ näticäläre belän bik qänäğät", dip belderä Aleksey Miller.
Näq şundıy uq qänäğätlänü xisen "Naftogaz Ukraini" başlığı İvçenko da kiçerä, ul "bu kileşü ike aradağı bäyläneşlärne tulısınça bazarğa nigezländerä", dip belderä:
"Tönlä tämamlanğan söyläşülärneñ näticälärennän bez qänäğät, ike yaq öçen dä faydalı häm ike yaq ta qabul itä alırlıq kileşügä ireştek, ul beryaqtan Ukrainanıñ gaz ixtiacların qaplaw mömkinlegen birsä, ikençe yaqtan, Rusiä gazın Ukraina aşa kirtäsez Yewropağa quunı da garantiäli di", "Naftogaz Ukraini" başlığı İvçenko.
Bäyälärgä kilgändä, kileşüdä bu bik qatlawlı sxemalar aşa xäl itelä. "Gazprom" üz "zäñgär yağulığ"ın Ukrainağa turıdan-turı tügel, ä bu eşkä maxsus cälep itelgän "RosUkrEnergo" şirkätenä Rusiä-Ukraina çigendä meñ kubometrnı 230 dollarğa sataçaq. Şunnan soñ inde "RosUkrEnergo" Rusiä gazın Qazağstan, Törkmänstan häm Üzbäkstan torbalarınnan kilgäne belän butap, ber meñ kubomertnı Ukrainağa 95 dollarğa sataçaq. "Gazprom"nıñ qarşılıqnı başlap cibärgän yuğarı bäyädän çigenmäwen Aleksey Miller maxsus qabatlap äytte:
"Ğinwarnıñ 1-ennän başlap "Gazprom" Ukrainadağı qullanuçılarğa gaznı "RosUkrEnergo" aşa citkeräçäk. Bez bu turıda 5 yıllıq kileşü imzaladıq, anda başlanğıç bäyäneñ ber meñ kubometr öçen 230 dollar buluı qaralğan", dip belderä "Gazprom" citäkçese.
"RosUkrEnergo" 2004-neñ yülendä "Gazprombank" häm berniçä xosusi investor tarafınnan Ukrainağa törkmän gazın citkerü öçen qorılğan ide, ul Şvitsariädä terkälgän şirkät. Uzğan augustta "Naftogaz Ukraini" anıñ "Gazprombank" qulında bulmağan öleşen üzenä satıp alırğa teläwen belderde, ämma bu xaqta älegä urtaq kileşügä ireşelmäde.
Mäskäwdäge söyläşülärdä şulay uq Rusiä gazın Ukraina aşa Yewropağa quu öçen tranzit bäyäläre xaqında da kileşende. Meñ kubometr gaznı Ukraina aşa ütkärü öçen Rusiä här 100 çaqrımğa elekkeçä 1 dollar 9 cent tügel, ä 1 dollar 60 cent tüliäçäk häm bar tüläwlär dä, şul isäptän Ukraina öçen quılğan gazğa da tüläw barı tik aqçalata ğına bulaçaq. Elek isä yaqlar öleşçä barter sistemasın da qullana ide, xäzer bu betä, di "Naftogaz Ukraini" başlığı İvçenko.
Mäskäwneñ Kiev belän şuşı qatlawlı mäs''älädä uñışqa ireşüen Rusiä häm Ukrainada ğına tügel, Yewropada da xuplap qarşı aldılar. Anda qullanılğan gaznıñ yaqınça biştän ber öleşe Rusiädän Ukraina aşa kilä, aynıñ berençe könnärendä "Gazprom"nıñ Ukrainağa gaz birüen tuqtatuı şunda uq Yewropada da sizelgän ide.
Kärim Kamal
"Sezgä şunı äytä alam - bezneñ Oleksi belän söyläşülär tönge öçençe yartıda ğına tämamlandı, bez kileşügä ireştek. Tağın şunı da äytergä telim, söyläşülär "Gazprom" öçen uñışlı tämamlandı, häm "Gazprom" anıñ näticäläre belän bik qänäğät", dip belderä Aleksey Miller.
Näq şundıy uq qänäğätlänü xisen "Naftogaz Ukraini" başlığı İvçenko da kiçerä, ul "bu kileşü ike aradağı bäyläneşlärne tulısınça bazarğa nigezländerä", dip belderä:
"Tönlä tämamlanğan söyläşülärneñ näticälärennän bez qänäğät, ike yaq öçen dä faydalı häm ike yaq ta qabul itä alırlıq kileşügä ireştek, ul beryaqtan Ukrainanıñ gaz ixtiacların qaplaw mömkinlegen birsä, ikençe yaqtan, Rusiä gazın Ukraina aşa kirtäsez Yewropağa quunı da garantiäli di", "Naftogaz Ukraini" başlığı İvçenko.
Bäyälärgä kilgändä, kileşüdä bu bik qatlawlı sxemalar aşa xäl itelä. "Gazprom" üz "zäñgär yağulığ"ın Ukrainağa turıdan-turı tügel, ä bu eşkä maxsus cälep itelgän "RosUkrEnergo" şirkätenä Rusiä-Ukraina çigendä meñ kubometrnı 230 dollarğa sataçaq. Şunnan soñ inde "RosUkrEnergo" Rusiä gazın Qazağstan, Törkmänstan häm Üzbäkstan torbalarınnan kilgäne belän butap, ber meñ kubomertnı Ukrainağa 95 dollarğa sataçaq. "Gazprom"nıñ qarşılıqnı başlap cibärgän yuğarı bäyädän çigenmäwen Aleksey Miller maxsus qabatlap äytte:
"Ğinwarnıñ 1-ennän başlap "Gazprom" Ukrainadağı qullanuçılarğa gaznı "RosUkrEnergo" aşa citkeräçäk. Bez bu turıda 5 yıllıq kileşü imzaladıq, anda başlanğıç bäyäneñ ber meñ kubometr öçen 230 dollar buluı qaralğan", dip belderä "Gazprom" citäkçese.
"RosUkrEnergo" 2004-neñ yülendä "Gazprombank" häm berniçä xosusi investor tarafınnan Ukrainağa törkmän gazın citkerü öçen qorılğan ide, ul Şvitsariädä terkälgän şirkät. Uzğan augustta "Naftogaz Ukraini" anıñ "Gazprombank" qulında bulmağan öleşen üzenä satıp alırğa teläwen belderde, ämma bu xaqta älegä urtaq kileşügä ireşelmäde.
Mäskäwdäge söyläşülärdä şulay uq Rusiä gazın Ukraina aşa Yewropağa quu öçen tranzit bäyäläre xaqında da kileşende. Meñ kubometr gaznı Ukraina aşa ütkärü öçen Rusiä här 100 çaqrımğa elekkeçä 1 dollar 9 cent tügel, ä 1 dollar 60 cent tüliäçäk häm bar tüläwlär dä, şul isäptän Ukraina öçen quılğan gazğa da tüläw barı tik aqçalata ğına bulaçaq. Elek isä yaqlar öleşçä barter sistemasın da qullana ide, xäzer bu betä, di "Naftogaz Ukraini" başlığı İvçenko.
Mäskäwneñ Kiev belän şuşı qatlawlı mäs''älädä uñışqa ireşüen Rusiä häm Ukrainada ğına tügel, Yewropada da xuplap qarşı aldılar. Anda qullanılğan gaznıñ yaqınça biştän ber öleşe Rusiädän Ukraina aşa kilä, aynıñ berençe könnärendä "Gazprom"nıñ Ukrainağa gaz birüen tuqtatuı şunda uq Yewropada da sizelgän ide.
Kärim Kamal