Törkiä: yuğarı däräcäle general yustitsiägä tıqşınuğa ğäyeplänä

Bu atnada Törkiäneñ kön tärtibendäge iñ möhim tema xiç şiksez Cirle Köçlär Komandirı Armiä generalı Yaşar Büyükanıtqa Van baş prokurorı tarafınnan “yustitsiägä tıqşınu” ğäyebeneñ yağıluwı buldı. August ayında General ştab başlığı vazıyfasına bilgelänäçäk xärbi citäkçegä Van baş prokurorı Ferhat Sarıkayanıñ bu ğäyepläwe armiä saflarında, tabiği şulay uq cämağätçelektä dä şok täsire yasadı. Barlıq xäbär programalarınıñ, şulay uq, gazetalarnıñ Cähärşänbä könge berençe xäbärläre bu waqiğä ide.
Ütkän yılnıñ 9 Noyäberendä Törkiäneñ könyaq-könçığışında başta Şemdinlide ber kibettä bomba şartlatıluwı, ike ofitsernıñ şikle tabılıp qulğa alınuwı, annan soñ Hakkari belän Yüksekovada çıqqan tärtipsezleklär säbäple Van baş prokurorlığı tikşerenülär başlatıp, 100 bittän torğan ğäyepläw aktın äzerläp mäxkämägä tapşırdı. Menä bu ğäyepläw aktında Armiä generalı Büyükanıtnıñ isemeneñ dä buluwı Ankaradağı säyäsi häm xärbi dairälärne ifrat däräcädä qomaçawladı. Yuğarı däräcäle komandirlar aşığıç räweştä cıyılıp General Ştab Başlığı Armiä Generalı Hilmi Özkökne Premier Erdoğanğa cibärdelär. Özkök ber säğattän artıq däwam itkän oçraşuda Premier Erdoğanğa armiä eçendäge tıñğısızlıq turında belderde. Oçraşuğa Justitsiä Ministere Cemil Çiçek tä qatnaştı. Tege yaqtan oppozitsiädäge iñ zur partiä Comhuriät Xalıq Partiäseneñ liderı Deniz Baykal “elektän armiä putç yasıy ide, xäzer armiägä qarşı putç yasala” dip belderde. Premier Erdoğan da üz näwbätendä bu süzlär safsata Törek Qorallı Köçlärenä qarşı kem putç yasıy ala dip belderde. Ägärdä General Ştab Başlığı Özkök Başprokurornıñ taläbe buyınça Büyükanıtnıñ mäxkämädä xökemgä tartıluwına yul birsä ul çaqta, Büyükanıtnıñ 5 aydan soñ General ştab Başlığı bulu ixtimalı yuqqa çığaçaq digän spekulatsiälär dä bar. Läkin General ştab Başlığı generalär belän admirallär östennän xökem protsesı tik General ştab Başlığınıñ röxsäte belän häm General ştab Xärbi Prokuraturası tarafınnan ğına tikşerelä ala digän belderelüwe yasaldı.

Törek gazetaları şuşı krizis turında komentarlar birergä aşıqmasalar da Britaniä gazetası “Independent” “Büyükanıt pravakosyon çığaru öçen banda tözü belän ğäyeplänä, xärbilär Avropa Berlegeneñ reformalarınnan qurqalar” dip yazıp çıqtı. AQŞ gazetası “Los Angeles Times”isä ,”bu vaqiğä dine däwlät eşlärenän ayırğan laisizm prinsipın yaqlawçı Törek armise belän nigeze İslamğa tayanğan xökümät arasında yaña kierenkelek tudırdı dip yaza. Mäxkämä 4 Mayda başlanaçaq.

* * *

Bu atnada Törkiäneñ ikençe möhim temasın bälkidä ekonomik platformadağı tiskäre täräqqiätlär täşkil itte. Berläşkän Millätlär Täräqqiät Programası Başlığı, Törkiäneñ monnan elekke koalitsion xökümätendä ekonomikadan çawaplı minister bulğan Kemal Dervişneñ Törkiädä çit il valyutaları, bigräktä dolar belän euronıñ bäyäläre tübän totıla, bu da eksportqa tiskäre yoğıntı yasıy, ayruça Törkiänen keremnäre belän çığımnarı arasındağı ayırma zur” dip belderüwe şunduq täsir kürsätte. Birjada törle şirkätlärneñ aksiälärenä taläp kimi töşte, bigräktä çit il investorlarınıñ bazardan dolar satıp aluları arqılı dollarnıñ bäyäsä törek lirası aldında ber niçä tiyengä qimmätlände. Tege yaqtan xökümät tä zur qıyınlıqlarğa duçar bulğan tekstil industiäsenä yardäm mäqsatınnan tekstil äyberlärenä salınğan salımnı 18%-tan 8-gä töşerde.

Äxtäm İbrahim, İstanbul