Ul'yan däwlät teatrınıñ 220 yıllığına bağışlanğan festival'dä xucalar 3 spektakl' kürsättelär häm yomğaqlaw könendä bäyräm kiçäse oyıştırdılar. Festival'dä şulay uq Orenbur, Кaluğa, Samar ölkäläre teatrları, Mäskäwdän Räsäy Akademiä Keçe teatrı berär tamaşa birdelär. Ğaliaskär Kamal isemendäge Tatar Däwlät akademiä teatrı “Qazan sölgese”n alıp kilgän.
Kamallılarnıñ ifrat ta bay repertuarınnan näq anı saylap alunı teatrnıñ direktorı Şamil Zakirov tamaşaçınıñ klassika yaratuı, aña tartıluı belän añlattı. Kärim Tinçurin, Fätxi Burnaş, Näqi İsänbät kebek böyek dramaturglarıbız äsärläre, Säydäş muzıkası xalıqnıñ küñelendä saqlana, häm moña bezdä üz öleşebezne kertergä tieş, dide ul.
“Qazan sölgese” 80 yıl uynala häm kiläçäktä dä uynalaçaq. Bu yulı ul yañaça, zamana taläplärenä turı kiterep quyılğan. Teatr üze dä yäşärde, rejissurası da, xoreografiäse dä bügenge tamaşaçı mänfäğätennän çığıp eşkärtelgän. “Dinnän köläsez” digän kisätülärne isäpkä alıp, älege mäs’älägä qarata saq bulırğa tırışqannar.
Läkin eçtälegenä üzgäreşlär kertep bulmıy, çönki bu - klassika, häm ul moña qädär niçek birelgän, kiläçäktä dä töp eçtälegen saqlap qalaçaq. Ä üzgäreşlär estetik yaqtan: säxnägä plastika kilä, säxnä xäräkätläre bay, ber ük waqıtta cırlıylar da, xäräkätlänälär dä, yäğni biilär. Bu – zamana taläbe, zamana küreneşe.
“Asılyar”, “Ğaliyäbanu”, “Zäñgär şäl” kebek çın säxnä cäwhärläreneñ eçtälege dä zamana taläplärenä cawap birmi, alarnıñ milli üzañnı saqlap qalu häm tärbiä yağınnan ällä ni faydası yuq, digän fikerlär işetergä turı kilä. Alarnıñ säxnädä qaluı närsä belän aqlana ala?” digän sorawğa, Şamil äfände menä ni dide: “Klassika härwaqıtta uynalaçaq, böten xalıqlar da üzeneken üz itä, üzeneken yarata, İske tormışnı da qarıysı kilä. Här 10 – 15 yıl arasında buınnar üzgärä, alar üzlärençä kürälär. Monı xalıqnıñ üz mirasına mäxäbbäte belän añlatıp bula. Moda uzıp ta kitä, yañadan qayta da”
“Küptän bezne iskä alğanığız yuq. Monı Sember xalqınıñ teatrğa bitaraf buluı belän dä añlatuçılar da bar. Bik sağındırıp kildegez, bu yulı da räsmi çaqıru buyınça ğına. Bezneñ yaqlarğa gastrol'lär oyıştıruğa uylamıysızmı?” – dip tä sorarğa turı kilde.
Şamil Zakirov Sember tamaşaçısı turında yuğarı fikerdä ikän. Xätta Ufa tamaşaçısı belän dä täñgälläşterde anı. Ä tamaşaçınıñ az bulu oçraqları – teatrnıñ üzennän tora: repertuar saylıy belergä häm osta oyıştırırğa kiräk. Häm teatrnıñ direktorı, bıyıl közgä bulmasa, kiläse yılda gastrol'gä kilergä wäğdä itte.
Bälki mondıy belderügä bu yulı zalda ber genä buş urın bulmawı da qıyulıq birgänder. Siräk bulğan küreneşkä awıllardan da baytaq kilgännär. Çardaqlı rayonı Yenğanay awılı mäktäbeneñ- ana tele uqıtuçısı Älfiä xanım Alımova, mäsälän, 30 – 40 çaması bala alıp kilgän. “Menä, di ul, ädäbiät däreslärendä Kärim Tinçurin, Näqi İsänbät, Ğaliaskär Kamal kebek yazuçılarıbıznıñ äsärläre belän balalarnı tanıştırabız, ä alarnı üz küzeñ belän kürü küñellärgä tirän señderep qala”.
Şöker, andıy uqıtuçılarıbız bar äle. Älfiä genä tügel.
Ayrat İbrahim, Sember.