Yewropa Şurasınıñ Parlament mäclese Belarus xakimiaten ildäge oppozitsiä taläplären qabul itep, uzğan ayda ütkän prezident saylawların qabatlarğa öndäde. Anıñ şul belderüendä, tawış birü irekle, ğadel, xalıqara standartlar nigezendä uzarğa tieş, dip tä äytelä, oppozitsiäneñ qulğa alınğan ähellären irekkä çığaru taläbe quyıla.
Belarustäge soñğı xällärne tikşerügä Yewropa Şurasınıñ Parlament mäclese maxsus utırış bağışladı, xörmätle tıñlawçılar. Anda ul da üz tawışın Belarustä martta ütkän prezident saylawların tänqitläw eşenä estäde. Xalıqara küzätüçelär tawış birüneñ irekle bulmawı häm törle bozular belän ütüe xaqında beldergän ide. Mäclestä Belarus turında çığış äzerlägän eston deputatı Andres Herkel dä, Belarustäge saylawlar cista ütü standartınnan yıraq tordı, dip belderde:
"Minem äle berqayçan da küzätüçelärneñ xoquqların şulay çikläw oçraqların kürgänem bulmadı, ğomumän, tawış sanaw açıq tugel ide, bäysez yäisä oppozitsiäne wäkillek itkän küzätüçelär dä az buldı", di Andres Herkel Belarustä prezident saylawlarınıñ nindi şartlarda uzuı xaqında.
Belarustäge tawış birüne uzğan atnada Yewropa parlamentı da kisken tänqitläp çıqqan ide. Bu atnada isä Yewropa Berlegeneñ tışqı eşlär ministrları Belarusneñ 30-lap yuğarı citäkçesenä, şul isäptän prezident Lukaşenkağa da Yewropa illärenä kerüne tıyğan qarar qabul itte.
Aleksandr Lukaşenka Könbatışnı Belarus xalqı saylawın üzgärtergä tırışuda ğäyepli, ämma Andres Herkel, ägär dä ul il Yewropanıñ ber öleşe bulıp qalırğa teli ikän, ul Yewropadağı demokratik standartlarğa buysınırğa tieş, dip belderä:
"Belarus ul möstäqil däwlät, läkin demokratiä standartları törle bula almıy. Alar şul standartlarnı, başqa xalıqara oyışmalarnıñ standartların qabul itärgä tieş. Citeşep betmägän plüralizmlı, kitelgän irekle mäğlümat çaralarlı, irekle wä ğadel bulıp betmägän saylawlarlı demokratiä bula almıy", di Parlament mäcleseneñ eston deputatı Andres Herkel.
Räsmi mäğlümatqa qarağanda, Aleksandr Lukaşenka öçençe märtäbä prezident itep tawışlarnıñ 83 protsentın qazanıp saylandı. Ämma dönyanıñ zur öleşe monı tanımıy, bu xäzerge xakimiatneñ törleçä xärämläşüe näticäse bulıp tora, dip isäpli.
İkençe yaqtan, Könbatıştan yañğırağan şuşı tänqitkä Aleksandr Lukaşenkanıñ da ise bik kitmi diärgä bula. Yewropa Şurasınıñ Parlament mäclese qabul itkän belderügä dä ul bitaraf qalır tösle. Ämma bu dönyanıñ aña bulğan möğämäläsen kürsätüçe yaña ber işarä bulıp tora. Belarusneñ dönyadan ayırıluı äle berqayçan da bu däräcägä citmägän ide.
Kärim Kamal
"Minem äle berqayçan da küzätüçelärneñ xoquqların şulay çikläw oçraqların kürgänem bulmadı, ğomumän, tawış sanaw açıq tugel ide, bäysez yäisä oppozitsiäne wäkillek itkän küzätüçelär dä az buldı", di Andres Herkel Belarustä prezident saylawlarınıñ nindi şartlarda uzuı xaqında.
Belarustäge tawış birüne uzğan atnada Yewropa parlamentı da kisken tänqitläp çıqqan ide. Bu atnada isä Yewropa Berlegeneñ tışqı eşlär ministrları Belarusneñ 30-lap yuğarı citäkçesenä, şul isäptän prezident Lukaşenkağa da Yewropa illärenä kerüne tıyğan qarar qabul itte.
Aleksandr Lukaşenka Könbatışnı Belarus xalqı saylawın üzgärtergä tırışuda ğäyepli, ämma Andres Herkel, ägär dä ul il Yewropanıñ ber öleşe bulıp qalırğa teli ikän, ul Yewropadağı demokratik standartlarğa buysınırğa tieş, dip belderä:
"Belarus ul möstäqil däwlät, läkin demokratiä standartları törle bula almıy. Alar şul standartlarnı, başqa xalıqara oyışmalarnıñ standartların qabul itärgä tieş. Citeşep betmägän plüralizmlı, kitelgän irekle mäğlümat çaralarlı, irekle wä ğadel bulıp betmägän saylawlarlı demokratiä bula almıy", di Parlament mäcleseneñ eston deputatı Andres Herkel.
Räsmi mäğlümatqa qarağanda, Aleksandr Lukaşenka öçençe märtäbä prezident itep tawışlarnıñ 83 protsentın qazanıp saylandı. Ämma dönyanıñ zur öleşe monı tanımıy, bu xäzerge xakimiatneñ törleçä xärämläşüe näticäse bulıp tora, dip isäpli.
İkençe yaqtan, Könbatıştan yañğırağan şuşı tänqitkä Aleksandr Lukaşenkanıñ da ise bik kitmi diärgä bula. Yewropa Şurasınıñ Parlament mäclese qabul itkän belderügä dä ul bitaraf qalır tösle. Ämma bu dönyanıñ aña bulğan möğämäläsen kürsätüçe yaña ber işarä bulıp tora. Belarusneñ dönyadan ayırıluı äle berqayçan da bu däräcägä citmägän ide.
Kärim Kamal