Islam radikalizmı yış qına Könbatıştağı qayber köçlärne yänä xristian qimmätläre tiräsendä berläşügä etärä. Ämma xristian çirkäwe öçen dönyada başqa ber doşman - dährilekkä nigezlängän dönyawi, liberal mädäniät tä bar. Citmäsä xristiannar üzläre dä berdäm tügel, alar törle tarmaqlarğa bülengän. Katolik wä pravoslaw çirkäwläre arasındağı büleneş inde meñ yıldan artıq däwam itä. Küptän tügel genä Mäskäw patriarxatındağı ikençe keşe - mitropolit Kirill Rimdä katoliklar başlığı papa Benedict belän oçraştı. Urtaq doşman aldında şuşı ike xristian çirkäwe ber-berenä yaqınaya alırmı?
Katoliklar Papasınıñ İzge täxete urnaşqan Rimgä mitropolit Kiril şul şähärdä berençe pravoslaw çirkäwen açırğa dip kilgän ide. İnde şuşı waqiğä üze katoliklar wä pravoslawlar arasındağı boznıñ eri başlawın kürsätä. Ä ärxäräy Kiril Vaticanda Benedict 16-nçı belän oçraşqanda, Rusiä başqalasında ike xristian çirkäwen tağın da yaqınayuğa etärä alırlıq başqa ber küreneşkä bäyle waqiğä buldı - ildäge "Pravoslaw watandaşlar berlege" äle yaña ğına ekrannarğa çıqqan "Da Vinci kodı" filmına qarşı şawşulı qarşılıq çarası ütkärde.
Yazuçı Dan Brown äsärenä nigezlängän şul filmda xristian täğlimatı Alla ulı sanağan Ğäysä päyğämbärneñ çınbarlıqta ğadi ber keşe bulıp, Märyäm Magdalalı belän öylänüe häm bala üsterüe, şul näselneñ bügenge köngä qädär däwam itüe turında söylänä. Mondıy faraz katoliklar da, pravoslawlar öçen dä köferlek sanala.
Mäskäw patriarxatınıñ dinnärara mönäsäbätlär bülege särkätibe ataqay İgor Vıjanov, ni öçen pravoslawlarnıñ da, katoliklarnıñ da "Da Vinci kodı" äsärenä, ğomumän Yewropadağı dährilek, yäğni ateistik mädäniatkä qarşı çığuın bolay añlata:
"Bu xristiannarnı, alarnıñ dini xislären räncetä torğan kitap. Bez şul kitapqa bar dönya buylap propaganda alıp barıluın kürep torabız. Monı niçek añlatırğa? Bez katoliklar belän bergä bu mäs''älädä ber qaraşta torabız. Berkemneñ dä dinne räncetü xoquqı yuq. Äye, ireklek bar, ämma ul başqalarnı pıçratu ireklege tügel", di pravoslaw ataqay.
Şuşı filmğa qarşı çığu - äle meñ yıl elek ayırılğan ike çirkäwne xäzer berläşterä başlağan berdänber problema tügel. Alarnıñ ikesen dä Könbatıştağı cämğiatlärneñ torğan sayın nığraq homosexual'' mädäniätne qabul itä baruı, nikaxsız sex, bala töşerü kebek küreneşlärneñ kiñ cäyelüe bik borçıy. Papa belän oçraşqannan soñ mitropolit Kiril xäbärçelärgä "Yewropada xristianlıqnı saqlap qalu öçen" pravoslaw wä katolik çirkäwläre bergä eşlärgä tieş, dip yuqqa ğına beldermäde.
Ike çirkäwneñ dä dönyawi, dähri mädäniatkä qarşılığı yaña närsä tügel, yaña ber närsä şunda ğına - pravoslaw yağı xäzer ütä qadimi Benedictnı eş alıp bara alırlıq yaña citäkçe itep kürä.
"Bez aña şäxsän härzaman xörmät belän qaradıq. Ul bar dönyada tanılğan möxtäräm ruxani, din belgeçe. Äle papa itep saylanğançı uq Rusiädäge küp kenä pravoslawlar anıñ kitapların uqıy ide. Yaña papanıñ bilgele qadimilege, anıñ liberalizmnı tänqitläwe küplärgä zur tä''sir yasadı", dip maqtıy katoliklarnıñ xäzerge başlığın pravoslaw atakayı Vıjanov.
Ämma elekke papa - Yoan Paul İkençe dä xäzergese kebek ük qadimi täğlimät tarafdarı ide, läkin urıs pravoslaw çirkäwe aña berqayçan yaqtı çıray kürsätmäde häm Mäskäwgä kilügä röxsät birmäde. Belgeçlär monı, märxüm papanıñ çığışı belän Pol''şadan buluı, urıslar belän poläklär arasındağı tarixi doşmanlıq belän añlata. Benedictnıñ isä german buluı anıñ Rusiädäge pravoslaw çirkäwe belän ciñelräk eşli aluına, Yewropadağı dönyawi liberal mädäniätkä qarşı alarnıñ bergäläşep köräşüenä mömkinlek birä.
Kärim Kamal
Yazuçı Dan Brown äsärenä nigezlängän şul filmda xristian täğlimatı Alla ulı sanağan Ğäysä päyğämbärneñ çınbarlıqta ğadi ber keşe bulıp, Märyäm Magdalalı belän öylänüe häm bala üsterüe, şul näselneñ bügenge köngä qädär däwam itüe turında söylänä. Mondıy faraz katoliklar da, pravoslawlar öçen dä köferlek sanala.
Mäskäw patriarxatınıñ dinnärara mönäsäbätlär bülege särkätibe ataqay İgor Vıjanov, ni öçen pravoslawlarnıñ da, katoliklarnıñ da "Da Vinci kodı" äsärenä, ğomumän Yewropadağı dährilek, yäğni ateistik mädäniatkä qarşı çığuın bolay añlata:
"Bu xristiannarnı, alarnıñ dini xislären räncetä torğan kitap. Bez şul kitapqa bar dönya buylap propaganda alıp barıluın kürep torabız. Monı niçek añlatırğa? Bez katoliklar belän bergä bu mäs''älädä ber qaraşta torabız. Berkemneñ dä dinne räncetü xoquqı yuq. Äye, ireklek bar, ämma ul başqalarnı pıçratu ireklege tügel", di pravoslaw ataqay.
Şuşı filmğa qarşı çığu - äle meñ yıl elek ayırılğan ike çirkäwne xäzer berläşterä başlağan berdänber problema tügel. Alarnıñ ikesen dä Könbatıştağı cämğiatlärneñ torğan sayın nığraq homosexual'' mädäniätne qabul itä baruı, nikaxsız sex, bala töşerü kebek küreneşlärneñ kiñ cäyelüe bik borçıy. Papa belän oçraşqannan soñ mitropolit Kiril xäbärçelärgä "Yewropada xristianlıqnı saqlap qalu öçen" pravoslaw wä katolik çirkäwläre bergä eşlärgä tieş, dip yuqqa ğına beldermäde.
Ike çirkäwneñ dä dönyawi, dähri mädäniatkä qarşılığı yaña närsä tügel, yaña ber närsä şunda ğına - pravoslaw yağı xäzer ütä qadimi Benedictnı eş alıp bara alırlıq yaña citäkçe itep kürä.
"Bez aña şäxsän härzaman xörmät belän qaradıq. Ul bar dönyada tanılğan möxtäräm ruxani, din belgeçe. Äle papa itep saylanğançı uq Rusiädäge küp kenä pravoslawlar anıñ kitapların uqıy ide. Yaña papanıñ bilgele qadimilege, anıñ liberalizmnı tänqitläwe küplärgä zur tä''sir yasadı", dip maqtıy katoliklarnıñ xäzerge başlığın pravoslaw atakayı Vıjanov.
Ämma elekke papa - Yoan Paul İkençe dä xäzergese kebek ük qadimi täğlimät tarafdarı ide, läkin urıs pravoslaw çirkäwe aña berqayçan yaqtı çıray kürsätmäde häm Mäskäwgä kilügä röxsät birmäde. Belgeçlär monı, märxüm papanıñ çığışı belän Pol''şadan buluı, urıslar belän poläklär arasındağı tarixi doşmanlıq belän añlata. Benedictnıñ isä german buluı anıñ Rusiädäge pravoslaw çirkäwe belän ciñelräk eşli aluına, Yewropadağı dönyawi liberal mädäniätkä qarşı alarnıñ bergäläşep köräşüenä mömkinlek birä.
Kärim Kamal