Ukraina Yuğarı Radasında yaña räis, alda ilne ni kötä?

Parlament saylawları äle mart ayında uq ütkän Ukrainada xakimiat tiräsendäge wäzğiat kön sayın diärlek üzgärep tora, xörmätle tıñlawçılar. Başta Yuliä Timoşenko häm prezident Yuçenkonıñ "Bezneñ Ukraina" xäräkäte belän berläşkän sotsialistlar pänceşämbedä inde oppozitsiädäge "Töbäklär partiäse" häm kommunistlar belän bergä Yuğarı Radanıñ citäkçese urınına uz başlığın - Oleksandr Moroznı saylatuğa ireşte. Qayber küzätüçelär, bu inde äflisun berektäşlegeneñ yuqqa çığuın añlata, dip belderä.
Başta soñğı atna-un kön eçendä bulğan täräqqiatne iskä töşerep kitü urınlı bulır, xörmätle tıñlawçılar. Berniçä ayğa suzılğan bilgesezlektän soñ yünneñ 22-sendä 2004-nçe yılğı äflisun inqilabındağı öç säyäsi köç - Yuliä Timoşenko berläşmäse, "Bezneñ Ukraina" xäräkäte häm Sotsialistlar partiäse yaña kileşügä ireşte. Anda Yuliä Timoşenkonıñ premyer-ministr, "Bezneñ Ukraina"dan Petro Poroşenkonıñ parlament citäkçese, ä sotsialistlarnıñ isä xökümättä berençe vitse-premyer urının aluı qaralğan ide.

Mart saylawlarında iñ küp tawışlarnı qazanğan Töbäklär partiäse isä bu kileşüne ber dä oşatmadı. Ul monı äflisun berektäşlegeneñ oppozitsiäne tulısınça parlament citäkçelegennän qısrıqlap çığaru tırışlığı itep bäyäläde, premyer-ministr häm parlament räisen açıq tawış belän bergä saylaw tärtiben kire qaqtı häm yünneñ 27-sennän alıp Yuğarı Rada eşenä kirtälär qora başladı.

Petro Poroşenkonıñ Yuğarı Rada räise buluına "äflisün berektäşlege"neñ üz eçendä dä qänäğätsezlek bar ide. Şul mäğlüm, 2005-nçe yılda Timoşenko citäklägän xökümät premyernıñ näq menä Poroşenko belän kileşä almawı, alarnıñ üzara köndäşkä äylänüe säbäple tarqaldı.

Yülneñ 6-sına parlamenttağı taraflar nihayät räisne ayırım häm yäşeren tawış birep saylaw xaqında kileşte, moñardan tış "äflisünçılar" oppozitsiägä parlament komitetlarınıñ yartısındağı citäkçelekne birü belän rizalaştı. Şunnan soñ Töbäklär partiäse Yuğarı Rada eşenä qomaçawlawın tuqtatırğa buldı.

Üz eşen yañartqan Rada xäzer inde Poroşenkonı räis itep saylar digändä genä, bu urınğa sotsialistlar başlığı Moroz täqdim itelde, Poroşenko monı xiänät dip atadı häm üz isemen tawışqa quyudan aluın belderde häm näticädä sotsialistlar, kommunistlar häm Töbäklär partiäse deputatları yaqlawı belän Aleksandr Moroz 6-nçı yüldä Ukraina Yuğarı Radasınıñ yaña räise itep saylandı.

Üzen saylawnı Moroz, ukrain cämğiatendä 2004-nçe yılğı äflisün inqilabınnan soñ açıq sizelä başlağan tirän büleneşne beterü kiräklege belän añlata. Ul, ilneñ könçığışı belän könbatışı arasındağı şul kierenkelek yuq itelergä tieş, dip belderä:

"Bez yasalma töstä buldırılğan şuşı kierenkelekne kimetergä, xäzerge büleneşne beterergä tieş. İmanım kamil, bez bu problemanı xäl itäçäkbez. Alay ğına da tügel, min üzlären xäzer ciñüçe sanağannarnı, ciñelü xisen kiçergännärgä yaqınaytıp bulaçaq dip uylıiym", di Aleksandr Moroz, Ukraina Yuğarı Radasınıñ yaña ğına saylanğan räise.

Moroz moña niçek ireşergä niätli, älegä bilgele tügel. Küzätüçelär, prezident Yuçenkonıñ "Bezneñ Ukraina" xäräkäte sotsialistlar yardämendä Viktor Yanukoviçneñ Töbäklär partiäse belän olı berektäşlek qorıp qarıy ala digän faraz belderä. Ä älegä kön sayın diärlek yaña berektäşleklär qorudan ni eşlärgä belmägän Yuğarı Rada üz eşen kiläse atnağa qädär kiçekterergä buldı. Ukraina xäzer prezident Viktor Yuçenko süzen kötä.

Kärim Kamal