Tony Blair xatını Rusiädäge xökümättän tış oyışmalarğa üz yardämen täqdim itä

Könbatışnıñ Rusiädäge xökümättän tış oyışmalar eşçänlege belän qızıqsınuına räsmi Mäskäw soñğı aralarda zur şik belän qarıy, bu inde ser tügel. Şuşı mäs''älä iñ yuğarı citäkçelär däräcäsendä qarala - "sigezlek" oçraşuına kilgän prezident Bush ta, misal öçen, Piterburda şundıy oyışmalarnıñ wäkilläre belän oçraştı. Xäzer inde moña üz öleşen britan premyırınıñ cämäğäte Cherie Blair da öleşen kertmäkçe. Ul Rusiäneñ xökümättän tış oyışmalarına, alar eşen çiklägän yaña qanunnıñ döreslegen Yewropanıñ Keşe xoquqları mäxkämsendä tikşertergä bulışunı wäğdä itte.
Tony Blairnıñ xatını Cherie Britaniädä keşe xoquqların yaqlawçı advokat bularaq tanılğan keşe. İre belän Piterburğa kilgäç ul, başqa berençe xanımnar ozatuında sänğät urınnarına baru belän genä çiklänmiçä, anda keşe xoquqların yaqlawçı keşelärne kürep söyläşü öçen dä waqıt taptı. Human Rights Watch oyışmasınıñ Mäskäwdäge mödire, Cherie Blair belän oçraşunı oyıştıruçılarnıñ berse Aleksandr Petrov süzlärenä qarağanda, bu çara aldan uq planlaştırılğan bulğan:

"Älege oçraşu bezneñ teläk belän oyıştırıldı, bu xaqta söyläşülär Washington häm Londondağı wäkillärebez aşa ay yarım-ike ay elek başlanğan ide. Blair xanım Piterburdağı sammitqa kilgäç, Rusiäneñ xökümättän tış oyışmaları wäkilläre belän şäxsi oçraşu telägen belderde", di Aleksandr Petrov.

Cherie Blairnıñ bu oçraşuı, anda barğan söyläşü xaqında räsmi London bernindi dä belderü yasamadı, ämma premyer-ministr idaräse düşämbe könne, bu eşneñ räsmi fatixa belän başqarıluın äytte. Britaniä şulay itep, Rusiä citäkçeläre açuın inde ikençe märtäbä qabarta - uzğan atnada ilneñ Mäskäwdäge ilçese Anthony Brenton Rusiä oppozitsiäseneñ "Drugaya Rossiä"-"Başqa Rusiä" digän cıyınında qatnaşqan häm çığış ta yasağan ide.

Könbatışta çınnan da Rusiädä demokratiädän çigenü bara digän borçular arta. İnde äytelgänçä, "Sigezlek" oçraşuı aldınnan ğına amerikan prezidentı George Bush ta AQŞnıñ Piterburdağı konsullığında Rusiäneñ xökümättän tış oyışmaları wäkillären kürep söyläşkän ide.

Aleksandr Petrov süzlärenä qarağanda, Cherie Blair barlığı 12 oyışma wäkile belän oçraşqan. Anda ul üzeneñ şuşı oçraşuğa alar eşe belän yaqınnan tanışırğa teläp kilüe turında äytkän.

"Üzeneñ kereş süzendä Blair xanım Rusiädä sivil cämğiat qorunı yaqlawın belderde häm yaña qanunnı ğämälgä kertü tiräsendäge wäzğiatne telgä aldı. Ul anıñ tulı tekstı belän tanış bulmawın äytsä dä, qanunnıñ niçek ğämälgä quyılaçağı, anıñ nindi problemalar tudıraçağı turındağı borçularnı belüen citkerde", di Piterburda Cherie Blair belän oçraşunı oyıştıruçılarnıñ berse Aleksandr Petrov.

Söyläşü waqıtında britan premyerınıñ cämäğäte Rusiädä xökümättän tış oyışmalar eşe turında qabul itelgän yaña qanunnı yaqınnan öyränep, üzeneñ kiräk bula qalsa keşe xoquqların yaqlawçı oyışmalarğa alarnı Yewropanıñ keşe xoquqları mäxkämäsendä yaqlarğa äzer toruın äytkän.

Cämäğät eşe belän şöğellängän küp kenä oyışmalar, yaña qanun yardämendä Rusiä xakimiate alar eşçänlegen, bürokratik kirtälär qorıp üz qaramağı astına alırğa tırışa, dip zarlana.

Kärim Kamal