Rusiädä rasaçıl cinayätlärneñ arta baruı sürätendä tärtip saqlaw oyışmaları qaya qarıy soñ, digän sorawlar da yışraq yañğırıy. İldä konstitutsion tärtipne buldıru, keşe xoquqların saqlaw näq menä alar qaraamağında, monıñ öçen ayırım alğanda, Federal'' iminlek xezmäte cawaplı. Ämma ul bügenge köndä beraz säyerräk problema belän mäşgül - anıñ xezmätkärläre arasında rişwät belän mawığuçılar açıqlandı häm alarnıñ oyışma eçendä kiñ tamır cäyüe bilgele buldı.
Üzeneñ rişwätçelekkä qarşı ayawsız köräşüen kürsätü maqsatında Kreml'' cayı çıqqan sayın xalıq xozurına berär faş itelgän törkemne çığarıp sala. Ämma bu yulı Federal'' İminlek xezmäte eçendäge ğawğa cämäğätçelek öçen nigezdä şıpırt qına uza. Säbäbe - ul Putin xakimiäteneñ şomartılğan häm yaltıratqan yözenä tap töşerä ala.
Cäncal äle yün ayında uq, Vladimir Ustinovnı Rusiäneñ baş prokurorı eşennän alu belän başlanğan ide. Şunnan soñ kürelä başlağan çaralar näticäsendä ilneñ yuğarı citäkçelegendäge qayber türälär urınnarınnan kitärgä mäcbür qaldı, andıylar baş prokuraturada da, xökümät oyışmalarında da, xätta prezident idaräsendä dä buldı.
Elek qağılırğa yaramağan, ämma xäzer inde eşlärennän alınğan räsmilär arasında FSB - Federal'' İminlek xezmäte keşeläre dä bar. Uzğan atnada Rusiädäge qayber matbuğat çaraları FSBnıñ eçke iminlege, yäğni üz xezmätkärläre paklegen saqlawçı idaräneñ elekke häm xäzerge citäkçelären eşennän alu turında xäbär itte.
Alar barısı da "Tri kita" şirkätenä bäyle cinayät eşen yäşerergä tırışuda ğäyeplände. "Tri kita" Rusiädä mebel'' satu belän şöğellänä ide, ämma soñraq anıñ monı tamojnäne çitlätep kenä eşläwe, yäğni ğadi kontrabanda satuı açıqlandı. Häm iñ möhime - şirkät şuşı qırın eşlären FSBnıñ yuğarı citäkçeläre, ayırım alğanda, zamanında mödir urınbasarı bulıp eşlägän Yuri Zaostrovtsev yardämendä alıp barğan bulıp çıqtı. Ä Zaostrovtsevneñ ätise Yevgeni ğomumän Federal'' İminlek xezmäteneñ xäzerge başlığı Nikolay Patruşevneñ qayçandır citäkçese dä bulıp torğanı açıqlandı.
Monı tikşerü eçke eşlär ministrlığı tarafınnan äle 2000-nçe yılda uq açıla, ämma baş prokuratura kinät kenä monı üz qaramağına ala häm 2001-neñ mayında cinayät eşen şıpırt qına yabıp ta quya. Ul ğına citmi, anı alıp barğan tikşerüçe üze cawapqa tartıla, ul wäkälätlären arttıruda ğäyeplänä häm xökem itelä. Barı tik yuğarı mäxkämä genä anıñ şul xökem qararın ğämäldän çığara.
"Tri kita" eşen tikşerüne ayırım räweştä Rusiäneñ tamojnä komitetı da alıp bara, ämma anda da prokuratura ğäyepne kontrabandistlardan tügel, ä alar eşen tikşergän ike tikşerüçedän ezli başlıy.
Däwlät Dumasında bu eş belän mäğlüm publisist Yuri Çekoçixin qızıqsına, ul başqa berniçä deputat belän 2002-nçe yılda bu xaqta Putinğa xat ta yaza, 2003-neñ yünendä Çekoçixin "Novaya gazeta"da mäqälä belän çığa. Şunnan soñ ber ay ütü belän kinät kenä awırıp ülep kitä.
"Tri kita" eşen yañadan tikşerü baş prokuror urınına Yuri Çayka kilü belän, yäğni annan "siloviklar" wäkile sanalğan Ustinov kitkännän soñ ğına açıla.
Kärim Kamal
Cäncal äle yün ayında uq, Vladimir Ustinovnı Rusiäneñ baş prokurorı eşennän alu belän başlanğan ide. Şunnan soñ kürelä başlağan çaralar näticäsendä ilneñ yuğarı citäkçelegendäge qayber türälär urınnarınnan kitärgä mäcbür qaldı, andıylar baş prokuraturada da, xökümät oyışmalarında da, xätta prezident idaräsendä dä buldı.
Elek qağılırğa yaramağan, ämma xäzer inde eşlärennän alınğan räsmilär arasında FSB - Federal'' İminlek xezmäte keşeläre dä bar. Uzğan atnada Rusiädäge qayber matbuğat çaraları FSBnıñ eçke iminlege, yäğni üz xezmätkärläre paklegen saqlawçı idaräneñ elekke häm xäzerge citäkçelären eşennän alu turında xäbär itte.
Alar barısı da "Tri kita" şirkätenä bäyle cinayät eşen yäşerergä tırışuda ğäyeplände. "Tri kita" Rusiädä mebel'' satu belän şöğellänä ide, ämma soñraq anıñ monı tamojnäne çitlätep kenä eşläwe, yäğni ğadi kontrabanda satuı açıqlandı. Häm iñ möhime - şirkät şuşı qırın eşlären FSBnıñ yuğarı citäkçeläre, ayırım alğanda, zamanında mödir urınbasarı bulıp eşlägän Yuri Zaostrovtsev yardämendä alıp barğan bulıp çıqtı. Ä Zaostrovtsevneñ ätise Yevgeni ğomumän Federal'' İminlek xezmäteneñ xäzerge başlığı Nikolay Patruşevneñ qayçandır citäkçese dä bulıp torğanı açıqlandı.
Monı tikşerü eçke eşlär ministrlığı tarafınnan äle 2000-nçe yılda uq açıla, ämma baş prokuratura kinät kenä monı üz qaramağına ala häm 2001-neñ mayında cinayät eşen şıpırt qına yabıp ta quya. Ul ğına citmi, anı alıp barğan tikşerüçe üze cawapqa tartıla, ul wäkälätlären arttıruda ğäyeplänä häm xökem itelä. Barı tik yuğarı mäxkämä genä anıñ şul xökem qararın ğämäldän çığara.
"Tri kita" eşen tikşerüne ayırım räweştä Rusiäneñ tamojnä komitetı da alıp bara, ämma anda da prokuratura ğäyepne kontrabandistlardan tügel, ä alar eşen tikşergän ike tikşerüçedän ezli başlıy.
Däwlät Dumasında bu eş belän mäğlüm publisist Yuri Çekoçixin qızıqsına, ul başqa berniçä deputat belän 2002-nçe yılda bu xaqta Putinğa xat ta yaza, 2003-neñ yünendä Çekoçixin "Novaya gazeta"da mäqälä belän çığa. Şunnan soñ ber ay ütü belän kinät kenä awırıp ülep kitä.
"Tri kita" eşen yañadan tikşerü baş prokuror urınına Yuri Çayka kilü belän, yäğni annan "siloviklar" wäkile sanalğan Ustinov kitkännän soñ ğına açıla.
Kärim Kamal