Berläşkän Millätlärneñ Kosovo öçen maxsus wäkile Martti Ahtisaari, şuşı töbäkneñ kiläçägen xäl itügä qatnaşı bulğan taraflarnıñ Kosovo statusı mäs''äläsen inde yıl azağına qädär ük çişügä rizalağın aldı. Nizağqa qatnaşı bulğan här taraf belän dä urtaq ber qaraşqa kilä almağannan soñ Ahtisaari xäzer şunı täqdim itä - soñğı qararğa ireşelgännän soñ anı berkem dä kire qağa almayaçaq häm qabul itärgä mäcbür bulaçaq.
Kosovonıñ kiläçägen, yäğni bu oçraqta säyäsi statusın xäl itü turındağı diplomatik söyläşülär tämam körçekkä terälgäç, älege mäs''äläne çişü öçen ğädäti bulmağan ber etärgeç kiräklege açıqlandı. Berläşkän Millätlär tarafınnan şuşı ifrat ta qatlawlı problemanı xäl itü öçen bilgelängän Martti Ahtisaari, Finländiäneñ elekke prezidentı, körçektän çığu yulın bik üzençälekle itep taptı - çişeleş äle haman da yuq, çönki ber genä yaq ta kompromisqa barırğa cıyınmıy, ämma şuña da qaramastan, çişelü waqıtı bilgelänä. Yäğni, teläsä nişlägez, läkin şuşı yıl azağına Kosovo statusı xäl itelergä tieş.
Aşığu artında şul fiker yata - ägär dä Kosovo mäs''äläse haman da üz çişeleşen tapmıy pısqıp yata ikän, bu bar töbäktä elekkegä qarağanda da köçleräk qanqoyışqa kiterä ala. Şuşı näticägä äle uzğan yıl urtalarında uq Berläşkän Millätlärneñ general'' sekretare Kofi Annan da kilgän ide. Anı bu mäs''älädä Quşma Ştatlar da yaqlap çıqtı. Könbatış diplomatları xosusi söyläşülärdä, Kosovo kiläçäge yaqın aralarda xäl itelmäsä, inde kiläse yazda uq anda wäzğiät totrıqsızlana başlıy ala, dip belderä.
Xäzer inde Ahtisaari üktäbr azaqları-noyäbr başına qädär üz täqdimen äzerlärgä tieş bulaçaq. Anıñ nindi bulasın berkem dä belmi. Ul albannar telägänçä töbäkne bäysez itüne yaqlarmı, ällä serb yağı qaraşın qabul itep, Kosovonıñ Serbiä öleşe bulıp qaluın alğa sörerme - bu bilgesez. Läkin xäzer möhim ber şart bar - söyläşülär aşa urtaq qararğa kilep bulmadı, şuña kürä Ahtisaari yasağan täqdimgä inde ber genä taraf ta veto sala almıy.
Älegä qädär räsmi Belgrad, Kosovonıñ çınbarlıqta tulı bäysezlekkä taba baruın kürep, serb röxsätennän başqa moña barıber ireşep bulmayaçaq, bez moña berqayçan da rizalıq birmiäçäkbez, dip kilgän ide. Kosovodağı albannar da, ägär dä süz Serbiä eçendä kiñ avtonomiä turında ğına barsa, bez monı qabul itmiäçäkbez, dip tordı. Xäzer inde Martti Ahtisaari ere däwlätlär belän kileşep, soñğı qararğa üze genä kiläçäge häm anıñ bersüzsez qabul iteläçäge turında äytä.
Küzätüçelär, Ahtisaarinıñ Kosovo öçen äzerlänäçäk täqdime serblarğa qarağanda albannarğa yaqınraq bulır tösle, dip uylıy. Töbäktäge xalıqnıñ 90 protsentı Kosovonıñ tulı bäysezlegen yaqlıy, ul inde şaqtıy waqıt Serbiädän ayırılıp, xalıqara idarä astında yäşi.
Berük waqıtta Ahtisaari, Kosovodağı serblar häm başqa azçılıqlar öçen köçle xalıqara garantiälär dä täqdim itä ala, dip farazlana. Berläşkän Millätlär andağı serblarnı inde küptännän Kosovodağı eçke säyäsi protsessqa cälep itärgä tırışıp kilä, ämma moña Belgrad qarşı çığıp tordı häm Kosovo söyläşülärendä cirle serblarnıñ barı tik Serbiä wäkillege aşa ğına qatnaşuın taläp itte.
Sintäbrneñ 20-sendä altı il - Quşma Ştatlar, Britaniä, Fransiä, İtaliä, Germaniä häm Rusiä wäkillärennän torğan Kosovo törkeme Berläşkän Millätlär Oyışmasında Belgradnıñ şul kirtä qoru säyäsäten tänqitläp, Kosovo mäs''äläsen yıl azağına qädär xäl itüne yaqlap çıqtı.
Kärim Kamal
Aşığu artında şul fiker yata - ägär dä Kosovo mäs''äläse haman da üz çişeleşen tapmıy pısqıp yata ikän, bu bar töbäktä elekkegä qarağanda da köçleräk qanqoyışqa kiterä ala. Şuşı näticägä äle uzğan yıl urtalarında uq Berläşkän Millätlärneñ general'' sekretare Kofi Annan da kilgän ide. Anı bu mäs''älädä Quşma Ştatlar da yaqlap çıqtı. Könbatış diplomatları xosusi söyläşülärdä, Kosovo kiläçäge yaqın aralarda xäl itelmäsä, inde kiläse yazda uq anda wäzğiät totrıqsızlana başlıy ala, dip belderä.
Xäzer inde Ahtisaari üktäbr azaqları-noyäbr başına qädär üz täqdimen äzerlärgä tieş bulaçaq. Anıñ nindi bulasın berkem dä belmi. Ul albannar telägänçä töbäkne bäysez itüne yaqlarmı, ällä serb yağı qaraşın qabul itep, Kosovonıñ Serbiä öleşe bulıp qaluın alğa sörerme - bu bilgesez. Läkin xäzer möhim ber şart bar - söyläşülär aşa urtaq qararğa kilep bulmadı, şuña kürä Ahtisaari yasağan täqdimgä inde ber genä taraf ta veto sala almıy.
Älegä qädär räsmi Belgrad, Kosovonıñ çınbarlıqta tulı bäysezlekkä taba baruın kürep, serb röxsätennän başqa moña barıber ireşep bulmayaçaq, bez moña berqayçan da rizalıq birmiäçäkbez, dip kilgän ide. Kosovodağı albannar da, ägär dä süz Serbiä eçendä kiñ avtonomiä turında ğına barsa, bez monı qabul itmiäçäkbez, dip tordı. Xäzer inde Martti Ahtisaari ere däwlätlär belän kileşep, soñğı qararğa üze genä kiläçäge häm anıñ bersüzsez qabul iteläçäge turında äytä.
Küzätüçelär, Ahtisaarinıñ Kosovo öçen äzerlänäçäk täqdime serblarğa qarağanda albannarğa yaqınraq bulır tösle, dip uylıy. Töbäktäge xalıqnıñ 90 protsentı Kosovonıñ tulı bäysezlegen yaqlıy, ul inde şaqtıy waqıt Serbiädän ayırılıp, xalıqara idarä astında yäşi.
Berük waqıtta Ahtisaari, Kosovodağı serblar häm başqa azçılıqlar öçen köçle xalıqara garantiälär dä täqdim itä ala, dip farazlana. Berläşkän Millätlär andağı serblarnı inde küptännän Kosovodağı eçke säyäsi protsessqa cälep itärgä tırışıp kilä, ämma moña Belgrad qarşı çığıp tordı häm Kosovo söyläşülärendä cirle serblarnıñ barı tik Serbiä wäkillege aşa ğına qatnaşuın taläp itte.
Sintäbrneñ 20-sendä altı il - Quşma Ştatlar, Britaniä, Fransiä, İtaliä, Germaniä häm Rusiä wäkillärennän torğan Kosovo törkeme Berläşkän Millätlär Oyışmasında Belgradnıñ şul kirtä qoru säyäsäten tänqitläp, Kosovo mäs''äläsen yıl azağına qädär xäl itüne yaqlap çıqtı.
Kärim Kamal