Walter Reed isemendäge Armiä meditisia üzägendä , Afganstan häm Ğıraqta yaralanğan Quşma Ştatlar soldatları däwalana. Hospital 1909 yılda açılğan, xäzer anıñ yataqlarında Quşma Ştatlarnıñ 6 suğışında qatnaşqan veterannarı yata. Alar - İkençe dönya suğışı, Koreya, Wyetnam suğışları, 1990 yıldağı Farsı Qulıtğında suğış, Afğanstsan häm Ğıraqtağı xärbi operatsiälärdä qatnaşqan soldatlar.
Biredä äle kiçä genä Bahdat uramnarın tikşerep yörgän 20 yäşlek soldat häm 2nçe dönya suğışında qatnaşqan veteran belän oçraşa ala.
Yaralanğan soldatlarğa Quşma Ştatlarnıñ Ğıraqtağı hospitallärendä berençe yärdäm kürsätelgännän soñ, awır tän cärxätlär alnnarı törle meditsina üzägenä cibärelä. Bu üzäktä alarnı, Germaniädäge regional üzäktän yoq oçqıçları belän alıp kilälär. Walter Reed üzägendä ayaq -qulların özelgän häm başı yaralgan xärbilär däwalana.Şuşında kiterlegän soldatlarnıñ kübese üz yaraların Ğıraq, yullarğa quyılğan bomba şartlağanda ala.
Hospitalneñ ikençe qatı - ayaq-qulları kiselgän soldatarnıñ küñegelären ütkärü urını. Bu keşeläreñ xällären küz aldına kiterü awır, bereseneñ ayğı tezgä qädär kisegän, annan soñ yasalma ayaq başlanıp kitä , başqa beräwneñ qul bulırğa tieş urınğa oçlı timer berketelgän. Ber soldat sälämät kürenä, ämma yöze belän borılğaç, anıñ bite peşkän, uñ küze çıqqan häm awızı çalşayğanı kürenä. Yaralarına qaramastan, soldatlar armiädä kebek fizik küñegelür yasıy. Alar yasalma ayaq, qulların eşlätep qararğa oyränä.
Menä berse sul qulı urınına quyılğan oçlı timerne eşlätergä oyränä. Küp tapqır yasap qarağannan soñ ul, nihayät töşkän cepne eläkterep ala aldı. Ul moña şatlanıp, yılmayıp quydı. Ayaq qulların yuğaltqan soldatlar, hospitaldä kimendä 8 ay ütkärä, kemder 2 yılga qädär yata. Hospitalneñ reabilitatsiä bülege başlığı Matt Scherer äyktänçä, küpçelek soldatlar kire Ğıraqqa qaytırga telär ide. “Bu küpçelekneñ fikere, mondağı yeğetlärneñ härqaysısı, mömkinelek tusa, qire qaytıp üzläreneñ dusları belän bergä bulırğa telär ide.” Şul uq bülmädä, qart veteran, ayağı kiselgän yäş soldat belän söyläşep tora ide. 78 yäşlek Tom Porter bolay di. “Min yaña ğına ayqsız qalgannarnıñ xälen belergä kildem. Min ike ayağımnı da Koreyada yuğalttım. Monda kilep beraz yärdäm itärgä tırışam. Min alarğa barı, här närsäne dä eşläp bula, alarnıñ xäle äybätläner dip äytergä telim. Qayse ber waqıtta awır bulaçaq, ikençe ber waqıtta ciñel bulaçaq, dip äytergä kiläm”.
Doktor Don Gejewski ayaq, qullarnı kisüçe baş xirurg. Ul 7 ayı buyı Ğıraqtağı hospitaldä eşlägän bulğan, xäzer ul operatsiälär bülmäsenä kergändä, qaysı soldatnıñ qaydan kilüwen äytä ala.
Don Gajewskiy pıçağı aşa uzğan yeğetlärneñ kübese bik yäşlär, şuşı 20 yäşlek soldatlar utta bulıp qaytan. Alarnıñ qul yäki ayaqları kiselä. Doktor añlatqança, küp oçraqlarda alarnı saqlap qalıp bula, ämma anıñ qädere bulamı. “Ägär ul keşe ayağına basa almasa, ägär alar yıllar buı awırtıp soldatlarnı ğazaplasa, saqlawdan mäğnä barmı. Bez soldatlarğa, här närsänä sezgä yaxşı bulsın öçen eşlibez, dip äytäbez. Qayçaq, kisü qararı bik awır birelä” Räsmi mäğlümatlarğa qarağanda kiçäge könne kertep sanağanda, Qıraqta 3 meñgä yaqın soldat üterelgän, 22 meñnän artıqı yaralangan. Alarnıñ 10 meñe, kire armiägä qata almagan.
Bikä Timerova.
Hospitalneñ ikençe qatı - ayaq-qulları kiselgän soldatarnıñ küñegelären ütkärü urını. Bu keşeläreñ xällären küz aldına kiterü awır, bereseneñ ayğı tezgä qädär kisegän, annan soñ yasalma ayaq başlanıp kitä , başqa beräwneñ qul bulırğa tieş urınğa oçlı timer berketelgän. Ber soldat sälämät kürenä, ämma yöze belän borılğaç, anıñ bite peşkän, uñ küze çıqqan häm awızı çalşayğanı kürenä. Yaralarına qaramastan, soldatlar armiädä kebek fizik küñegelür yasıy. Alar yasalma ayaq, qulların eşlätep qararğa oyränä.
Menä berse sul qulı urınına quyılğan oçlı timerne eşlätergä oyränä. Küp tapqır yasap qarağannan soñ ul, nihayät töşkän cepne eläkterep ala aldı. Ul moña şatlanıp, yılmayıp quydı. Ayaq qulların yuğaltqan soldatlar, hospitaldä kimendä 8 ay ütkärä, kemder 2 yılga qädär yata. Hospitalneñ reabilitatsiä bülege başlığı Matt Scherer äyktänçä, küpçelek soldatlar kire Ğıraqqa qaytırga telär ide. “Bu küpçelekneñ fikere, mondağı yeğetlärneñ härqaysısı, mömkinelek tusa, qire qaytıp üzläreneñ dusları belän bergä bulırğa telär ide.” Şul uq bülmädä, qart veteran, ayağı kiselgän yäş soldat belän söyläşep tora ide. 78 yäşlek Tom Porter bolay di. “Min yaña ğına ayqsız qalgannarnıñ xälen belergä kildem. Min ike ayağımnı da Koreyada yuğalttım. Monda kilep beraz yärdäm itärgä tırışam. Min alarğa barı, här närsäne dä eşläp bula, alarnıñ xäle äybätläner dip äytergä telim. Qayse ber waqıtta awır bulaçaq, ikençe ber waqıtta ciñel bulaçaq, dip äytergä kiläm”.
Doktor Don Gejewski ayaq, qullarnı kisüçe baş xirurg. Ul 7 ayı buyı Ğıraqtağı hospitaldä eşlägän bulğan, xäzer ul operatsiälär bülmäsenä kergändä, qaysı soldatnıñ qaydan kilüwen äytä ala.
Don Gajewskiy pıçağı aşa uzğan yeğetlärneñ kübese bik yäşlär, şuşı 20 yäşlek soldatlar utta bulıp qaytan. Alarnıñ qul yäki ayaqları kiselä. Doktor añlatqança, küp oçraqlarda alarnı saqlap qalıp bula, ämma anıñ qädere bulamı. “Ägär ul keşe ayağına basa almasa, ägär alar yıllar buı awırtıp soldatlarnı ğazaplasa, saqlawdan mäğnä barmı. Bez soldatlarğa, här närsänä sezgä yaxşı bulsın öçen eşlibez, dip äytäbez. Qayçaq, kisü qararı bik awır birelä” Räsmi mäğlümatlarğa qarağanda kiçäge könne kertep sanağanda, Qıraqta 3 meñgä yaqın soldat üterelgän, 22 meñnän artıqı yaralangan. Alarnıñ 10 meñe, kire armiägä qata almagan.
Bikä Timerova.