Çärşämbe könne Mäskäwdä Federatsiä Şurası oyıştırğan “Küpmillätle Rusiä” dip atalğan Bötenrusiä kiñäşmäse uzdı. Konferensiädä Tatarstan Däwlät Şurası Räise urınbasarı Rimma Ratnikova citäkçelegendä Tatarstan wäkilçelege dä qatnaştı. Delegatsiä sostavında Bötendönya tatar kongressı citäkçese, Tatarstanda qazax, çuaş, gruzin, alman, üzbäk milli-mädäni avtonomiälär citäkçeläre bardı. Bügenge köndä Rusiädä 170 kä yaqın millät yäşi. Älege millätlärneñ wäkilläre 500 dän artıq federal' häm regional' milli-mädäni moxtäriätlärgä häm 1000 nän artıq milli oyışmalarğa berläşkän. Rusiäneñ Federatsiä Şurası oyıştırğan “Küpmillätle Rusiä” kiñäşmäsendä ilneñ 80 nän artıq töbägennän milli-mädäni motäriätlär häm milli-ictimaği oyışmaları wäkilläre qatnaştı. Cıyında süz millätara mönäsäbätlär ölkäsendä häm däwlättä ictimaği-säyäsi totrıqlılıqnı saqlawdağı köndälek problemalar turında bardı. Respublika delegatsiäsen citäklägän Tatarstan Däwlät şurası räise urınbasarı Rimma Ratnikova “Azatlıq” radiosına cıyılış turında tulıraq söyläde. “Küpmillätle Rusiä” dip atalğan bötenrusiä kiñäşmäse buluı turında xäbär kilgäç bez bu xäbärne bik şatlanıp qabul ittek. Häm zur delegatsiä tuplap Mäskäwgä barıp qayttıq. Söyläşü eçtälkle buldı dip äytergä bula. Sergey Mironovnıñ çığışında bik citdi problemalar kütärelde. Ul Kandopogıyda bulğan yämsez küreneşlärne iskä töşerde. Häm ul bolay dip äytte. Äle tağın berniçä cirdä şundıy uq xällär bula yazğan. Alar komissiälär töşep monı buldırmıy qalğannar. Häm Sergey Mixayloviç süzlärenä qarağanda, qayber cirle üzidarä citäkçeläre, cirle xakimiättä eşläwçelär milli problemalarnı añlamıylar ikän bötenläy. Annarı çığış yasağan Ramazan Abdullatipov isä nişläp bezneñ şunıñ qadär isebez kitä ğadi xalıq, urınnarda eşläwçe citäkçelär ksenofobiä belän çirläwlärenä. Ksenofobiä Däwlät Dumasınnan başlana di. Bu bit çınlap ta şulay. Bu mäs'älär quyıra kilä. Älbättä bu turıda söyläşergä kiräk. Federatsiä Şurası däräcäsendä bu mäsäläneñ kütärelüe bu bik zur. Bez dä üzebezçä äzerlänep, fikerlärne tuplap barğan idek. Menä xäzer Däwlät Dumasında milli mäs'älär buyınça qanun ölgese kertelde. Häm anda maqsat bolay dip quyıldı. Başta milli säyäsät turında konsepsiä buldırırğa kiräk. Annarı ğına şuşı buldırılğan konsepsiä nigezendä qanunnı eşläp bula. Ämma konsepsiä bügenge köngä qädär yuq. 1996 yılda qabul itelgäne bar, ämma ul inde şaqtıy ğına iskergän, yaña şartlarğa turı kilmi, anı yañartırğa kiräk. Ul bulmıyça qanun ölgesen yasap bulmıy, minemçä. Bu turıda bez söylärgä dä cıyınğan idek, läkin cıyılışnıñ ikençe öleşendä inde Sergey Mironov ta yuq ide. Töbäklärdän kilgän keşelärne anda süz aluı awırraq buldı. Häm küñeldä şundıy şik tudı, bu cıyılış bälki ikençe ber säyäsi maqsat belän uzdırılğandır. Çınlap ta anda annarı koordinatsiä şurası tözibez digän qarar qabul ittelär. Anda nindi keşelär kerüe bilgelänmäde, anıñ citäkçelären genä äytep kittelär. Häm bezneñ delegatlar torıp sorawlar da birdelär, andıy koordinatsiä şurası regional' säyäsät ministrlığı qarşında bar bit inde dip soraw da birdelär. Cawap isä bolay buldı. Ul bit inde başqarma vlast', ä bez menä zakonnar çığaru vlast'te qarşında ikençe törle şura bulaçaq. Ul närsä belän şöğelläner, faydası bulsa bik yaxşı bulır ide, ämma minem küñeldä şik bar. Şuña da qaramastan bötenläy faydasız buldı dip äytep bulmıy, törle fikerlär yañğıradı. ” Tatarstan Däwlät şurası räise urınbasarı Rimma Ratnikova süzlärenä qarağanda, kiñäşmädä qabul itelgän rezolyutsiädä däwlät häm cämğiät yağınnan däwlät milli säyäsäten bilgeläwçe mäs'älälär häm problemalarğa iğtibar citärlek tügel. Ayırım sotsial' qarşılıqlar dinara tös ala häm ilneñ qurqınıçsızlığına yanıy. Gölnaz Şäyxetdin
