Hırant Dink Agos gazetası, TV-lärgä birgän intervyular, konferensiälärdä yäki törle cıyılışlarda yasağan belderüläre ärmännär belän töreklär arasında dialognı başlatunıñ kiräklegenä basım yasap kilde. Ul ärmännärne dä töreklärne tänqit itte. Ul rasizmğa qarşı buluın, läkin ayırım etnik üzençäleklärne saqlap qalu tarafında toruın äytep kilde. Ul min “Ärmän, Törkiälemen” dip äytte. Ärmännärgä genosida mäsäläsenä zur cimerelü digän bäyä birep, dialognı ügetläde, näfrätne kümärgä çaqırdı uquçıların. Ber mäqäläse säbäple “törelekkä xäkärät itü, mısqıllaw ğäyebe belän cinayätlär kodeksınıñ 301-nçe maddäsenä kürä xökemgä tartılıp, altı ay törmä cazasına xökem itelde. Bu säbäple anıñ şöxräte tağın da arttırdı. Ul şuşı xökem qararına “bu minem mañgayıma yağılğan qara tap, çönki min rasizmğa qarşı ber keşe, şul säbäple mine rasizmda ğäyeplägän bu qararğa açuım kilä” dip äytkän ide.
301-nçe maddä ğalimnär, jurnalistlar häm irekle fiker belderüçelärgä qarşı qullanılıp kilä. Mäğlüm bigräktä Törkiädä azçılıq xoquqları turında üz qaraş yäki fiker beldergännärneñ şuşı 301-nçe maddä buyınça xökemgä tartılu ixtimalläre zur. Hırat Dinkkä millätçe qanatlar törek doşmanı digän isem taqtılar. Añarğa soñğı aylarda yanaw häm qurqıttı mesajları bik artqan, xätta anıñ soñğı mäqälälärennän berendä, Dink şuşı qurqıtu mesajları säbäple Şişli prokuraturasına möräcäğät itkän buluın, ämma üzenä tän saqçısı birelmäwen yazğan ide.
Qısqası Hırant Dink kebek ärmännär belän töreklär arasında dialognı üget-näsixät itkän ber jurnalistnıñ üterelüe, yäki ütertelüe ğomumän provokasyan ber akt dip bäyälänä. Çönki bu Törkiägä zur ber orım, tap.
Şul säbäple bulsa kiräk törek xalqınnan da şuşı cinayätkä reaksiä zur buldı. 23-nçe ğinwarda İstanbulda säğät 11-dä Agos gazetası aldında başladı. Unmeñlägän keşe cuyılğan uramda qullarında “barçabız ärmänbez, barçabız Hırank Dink” digän plakatlar bar ide. Şuşı plakatlarnıñ ber öleşeneñ ärmänçä, grekça, körtçä häm inglizçä ide. Ğailäseneñ taläbe buyınça sloganlar kütärelmäde. Berençe bularaq xatını Rakel Dink “Tawışsız ğına tawışıbıznı üsteräçäkbez, Hırant sin barlıq närsälärdän quptıñ tik ileñnän ayrılmadıñ.Ber bäbäydän ber cinayätçe niçek çığa? Ber qannı başqa qannan, millätän östen totunıñ näticäse bu” dip äytte.
Hırant Dinkneñ cinaza kortejı 8,5 km.lek yuldan ütte. Cinaza yolasına qatnaşqan meñlärçä keşeneñ şuşı 8,5 km.lek yulnı cäyäw yörüläre şaqqattırırlıq ide. Yola NTV,CNN,SKY Türk, Haber Türk, TGRT, Haber 7, Olay TV häm räsmi TRT-2 kanalları tarafınnan turıdan-turı tapşırıldı. Läkin kiñräk tamaşaçı bulğan ATV,Show, Kanal D häm Star televiziäler tarafınnan tapşırılmadı. Millätçe häm dinçe kanallar da şulay uq maxsus tapşıru yasamadılar.
Hrant Dinkneñ Märyäm Ana çirkäwendäge dini yolağa xökümät qatınnan eçke eşlär ministrı Abdülkadir Aksu belän däwlät ministrı häm premyernıñ urınbasarı Mähmät Ali Şahin qatnaştılar. Monnan tış tışqı eşlär ministrlığın çaqıruı buyınça AQŞ, Almaniä, Rumaniä, Bolğaristan, Ärmänstan, Livan kebek ärmännär yäşägän illärneñ cirkäylärennän wäkilläre qatnaştı. AQŞ böyek ilçese Ross Wilsonnıñ da yolğa qatnaşuı diqqätne cälep itte.
Hırat Dinkneñ mäyete Märyäm Ana cirkäyendäge yoladan soñ yartı km. yıraqlıqtağı Yenikapı portına kiterelde. Biredä dä anıñ belän sawbullaşu öçen un meñlägän keşe kötä ide. Hırant Dink Balıqlı isemle ärmän ziratına kümelde.
Bügengä qädär terrorğa qorban kitkän baytaq jurnalist, ğalim yaki räsmi şäxeslärneñ bereneñ dä cinaza yolası şul xätle zur häm tantanalı bulmağan ide. Bu inde Törek xalqınıñ üzlegennän kilgän reaksiäsen kürsätä. Rasizmğa, radikal millätçelekkä, radikal dinçelekkä, qısqası keşeneñ tormışın yuq itkän, anı yäşäw läzzätennän, ömettän yıraqlaştırğan här törle ağımğa reaksiä ide bu yola.
Äxtäm İbrahim, İstanbul