İldar Nizamov: “Azatlıq” retranslyatsiäse tuqtatılu xäbäre qış köne yäşen suqqan kebek buldı”

10 yıl buyı “Azatlıq” tapşıruların “Tatarstan” däwlät radiosı, annarı “Yaña ğasır” respublika xalqına işetterep tordı. Retranslyatsiäne tuqtatu turında qarar “Yaña ğasır” kanalı citäkçeläre tarafınnan qabul itelde. Moña anı radio tapşırularnı tikşerep toruçı federal' agentlıq tarafınnan lısenziälärne tärtipkä kiterü kiräklege turındağı kisätmäse mäcbür itte. Şul uq waqıtta 10 yıl buyı cirle kanallarda “Azatlıq” radiosın tıñlarğa künekkän tatarstanlılarnıñ mänfägate isäpkä alınmadı. Bu turıda Qazan studiäse şaltıratqan tıñlawçılar, radiobıznıñ internet säxifäsenä xatlar yazıldı.

Filologiä fännäre doktorı, Qazan universitetı professorı İldar Nizamov bu turıda menä närsälär äytte.

21 fevral'dä – Xalıqara ana tele könendä “Azatlıq” radiosı tapşırularınıñ “Yaña ğasır” kanalınnan 1 marttan tuqtatıluı xäbäre küp kenä radiotıñlauçığa qış köne yäşen suqqan kebek buldı. Säbäben dä älegä dälilläp, töşenderep tormadılar. Ä bit aptıraşta qaluçılar, bulaçaq yuğaltuğa ğacizlänüçelär az tügel ikän. Bügen menä studentlar, ğalimnär arasında da bu küñelsez xälgä borçıluçılar oçrap tordı. “Azatlıq” bügen tatar xalqınıñ iñ abruylı, iñ tıñlana torğan radiosı. Ayırıp äytäbez, Tatarstan xalqınıqı ğına tügel, ä böten dönya tatarlarınıqı. Bügen dä ul xalıq belän, tatarğa tuğrı xezmättä. Näq menä milli canlı bulğanğa. Milli üzañ tärbiäläw dä, millätneñ, anıñ teleneñ yazmışın, kiläçägen kön sayın, här tapşıruda tirän eçtäşlek belän qayğırtıp kilä. Milli qısunıñ iñ ayusız könnärendä, äytik, Tatarstannıñ suverenlığı öçen, tatar teleneñ Tatarstanda häm Başqortstanda däwlät tele statusı köräşendä, xäl itkeç könnärdä “Azatlıq” xalıqnıñ äydämanı, ilhamçısı buldı. Ul könnärdä cämäğät oyışmaları, xätta däwlät citäkçeläre dä añarda teräk taptılar, tayandılar. Aña däwlät radio kanallarında urın birdelär. Ä menä milli möstäqillek köräşe xäräkäte tatar telen däwlät tele itü öçen çın eş sülpänderelgäç, bu qiblağa haman tuğrı qalğan tınğı belmägän, qurçaq uyınnarın kisken tänqitläp kilgän radio kiräkmäs bulıp bara. Anı başta Tatarstan radiosınnan, annarı menä “Yaña ğasır”dan qısıp mataşalar. Gärçä yäş radio “Yaña ğasır” üze añardan telebez belän osta eş itärgä, waqıtnıñ qäderen belergä, tıñlawçı mänfägaten belergä häm yaqlarğa, ğomumän küp närsägä öyräner alır ide. Küptän küzätep kiläm, tıñlawçılarnıñ baytağı “Azatlıq”nı “Yaña ğasır”nıqı dip tanıy ikän. Tege yäki bu uñışlı tapşırunı telgä alğanda, ul “Azatlıq”nıqı bulıp çığa. Bügen kilep “Azatlıq”nı uylamıyça, aşığıp tibärergä cör’ät itkän yäş radioğa monı iskä alırğa ide. “Azatlıq”nıñ turı, ğädel süze kemgäder oşamıy dip, ul yararğa tırışmıy dip anı tibärep “Yaña ğasır” zur xata yasamasın ide. Anıñ citäkçeläre, ğomumän däwlätebez citäkçeläre dä bu xaqta uylanırlar. Xalıq telägen qänäğätländererlek adım yasarlar dip ışanıp qalabız.

Professor İldar Nizamovnıñ fikerläre menä şundıy. Süz irege häm keşe xoquqları moña qädär Tatarstanda tupas räweştä bozıla digän mäğlümat işetelmägän ide. Xäzerge wäzğıät illär häm cämğiätlär arasındağı tınıç añlaşuğa yaña kirtälär tudıra. Kilep çıqqan şartlarda “Azatlıq” radiosınıñ Qazan bülege Respublika xakimiäteneñ, Prezentınıñ yärdäme, xakimiät orğannarınıñ bu mäsläne döres añlawına ömetlänä. Şulay da radiotıñlauçılarğa “Azatlıq” radiosın tıñlar öçen kiräk bulğan böten mömkinleklärne ezlärgä täqdim itäbez. Alar qısqa dulqınlı radioalgıçlar, internet häm başqa çaralar. “Azatlıq” materialları belän qızıqsınğan gazeta, FM dulqınnardağı redaksiäläreneñ yärdämnären häm täqdimnären kötäbez. Şulay uq “Yaña ğasır” kompaniäse belän xezmättäşlekne däwam itügä dä ömet itäbez. Efir dulqınnarında 54 yıl yañğırawçı “Azatlıq” tıñlawçıları belän ayırılışırğa telämi. Rimzil Wäli