Soñğı 50 yılda berençe märtäbä Amerika Quşma Ştatları Tönyaq Koreä belän aralarnı caylaw turında söyläşülär başlap cibärde. Alar düşämbedä New Yorkta başlandı. Şuşı oçraşu uzğan ayda Tönyaq Koreäneñ atom programmasın beterü turında ireşelgän kileşüneñ ber şartı bulıp tora.
1950-53-nçe yıllardağı Koreä suğışınnan birle Washington belän Pxenyan qan doşman bulıp yäşägän ide, xörmätle tıñlawçılar. Şuña da şuşı ike il wäkilläreneñ xäzer nihayät ber östäl yanına utırıp, aralarnı caylaw turında söyläşä başlawı üzenä kürä ber ğädättän tış waqiğä bulıp tora.
Quşma Ştatlarnıñ däwlät sekretare yardämçese Christopher Hill Tönyaq Koreäneñ tışqı eşlär ministrı urınbasarı Kim Kye Gwan belän New Yorktağı Waldorf Astoria qunaqxanäsendä oçraştı, söyläşülär sişämbedä dä däwam itte.
Oçraşu faktı üze möhim ber waqiğä bulsa da, däwlät departamentınıñ matbuğat wäkile Sean McCormack söyläşülärgä älegä ällä ni zur ömetlär bağlamasqa kiräk digänräk belderü yasadı:
"Min sezne kisäter idem, bu äle berençe genä oçraşu, häm anda eşçe törkemneñ bar bu eşne niçek alıp baru qağidäläre genä bilgelänä", di däwlät departamentı wäkile McCormack.
Quşma Ştatlar belän Tönyaq Koreä arasındağı şuşı eşçe törkem ikençe ber möhim kileşügä ireşüneñ näticäse bulıp tora. Fivralneñ 13-endä Pekindä, altı il wäkilennän torğan maxsus törkem, Tönyaq Koreäneñ atom programmasın tuqtatu turında kileşkän ide. Monıñ şartı itep Tönyaq Koreä anda üzenä energiä çığanaqları häm başqa iqtisadi yardäm birüne quyğan ide. Moñardan tış Pxenyan Quşma Ştatlar belän solıx kileşüenä ireşep, Washingtonnıñ üzen diplomatik tanuın da teläde.
New Yorkta açılğan söyläşülär menä şul aralarnı caylaw eşeneñ başı bulıp tora. Berük waqıtta Pxenyan näq şundıy uq eşne Yaponiä belän dä alıp bara. Tokio wäkilläre belän oçraşu Vietnam başqalası Xanoyda açıldı.
Uzğan atnada New York Times basması, Quşma Ştatlar Tönyaq Koreä belän, soñğısınıñ ber Makau bankındağı 25 million dolların kire qaytaru söyläşülären dä alıp bara, dip yazıp çıqqan ide. Şuşı aqça Washington basımı belän 2005-nçe yılda tuñdırıldı, ul çaqta amerikannar Tönyaq Koreäne aqça yuuda ğäyepläp çığıp, bu maqsatta Pxenyan Qıtay ciren faydalana, dip beldergän ide.
Pekin kileşüendä qaralğança, Tönyaq Koreäneñ üz atom programmasınnan waz kiçüe basqıçlap büläklänep barırğa tieş. Yäğni Pxenyan quyğan şartlar - üzen tanu, iqtisadi yardäm birü, yağulıq häm energiä belän tä''min itü - ul başqarğan eşlärgä cawap bularaq qına ütälep baraçaq.
Kärim Kamal
Quşma Ştatlarnıñ däwlät sekretare yardämçese Christopher Hill Tönyaq Koreäneñ tışqı eşlär ministrı urınbasarı Kim Kye Gwan belän New Yorktağı Waldorf Astoria qunaqxanäsendä oçraştı, söyläşülär sişämbedä dä däwam itte.
Oçraşu faktı üze möhim ber waqiğä bulsa da, däwlät departamentınıñ matbuğat wäkile Sean McCormack söyläşülärgä älegä ällä ni zur ömetlär bağlamasqa kiräk digänräk belderü yasadı:
"Min sezne kisäter idem, bu äle berençe genä oçraşu, häm anda eşçe törkemneñ bar bu eşne niçek alıp baru qağidäläre genä bilgelänä", di däwlät departamentı wäkile McCormack.
Quşma Ştatlar belän Tönyaq Koreä arasındağı şuşı eşçe törkem ikençe ber möhim kileşügä ireşüneñ näticäse bulıp tora. Fivralneñ 13-endä Pekindä, altı il wäkilennän torğan maxsus törkem, Tönyaq Koreäneñ atom programmasın tuqtatu turında kileşkän ide. Monıñ şartı itep Tönyaq Koreä anda üzenä energiä çığanaqları häm başqa iqtisadi yardäm birüne quyğan ide. Moñardan tış Pxenyan Quşma Ştatlar belän solıx kileşüenä ireşep, Washingtonnıñ üzen diplomatik tanuın da teläde.
New Yorkta açılğan söyläşülär menä şul aralarnı caylaw eşeneñ başı bulıp tora. Berük waqıtta Pxenyan näq şundıy uq eşne Yaponiä belän dä alıp bara. Tokio wäkilläre belän oçraşu Vietnam başqalası Xanoyda açıldı.
Uzğan atnada New York Times basması, Quşma Ştatlar Tönyaq Koreä belän, soñğısınıñ ber Makau bankındağı 25 million dolların kire qaytaru söyläşülären dä alıp bara, dip yazıp çıqqan ide. Şuşı aqça Washington basımı belän 2005-nçe yılda tuñdırıldı, ul çaqta amerikannar Tönyaq Koreäne aqça yuuda ğäyepläp çığıp, bu maqsatta Pxenyan Qıtay ciren faydalana, dip beldergän ide.
Pekin kileşüendä qaralğança, Tönyaq Koreäneñ üz atom programmasınnan waz kiçüe basqıçlap büläklänep barırğa tieş. Yäğni Pxenyan quyğan şartlar - üzen tanu, iqtisadi yardäm birü, yağulıq häm energiä belän tä''min itü - ul başqarğan eşlärgä cawap bularaq qına ütälep baraçaq.
Kärim Kamal