Bağdat konferensiäsendä AQŞ, Süriä häm İran wäkilläre oçraştı

Quşma Ştatalr, İran, Süriä häm başqa däwlät häm töbäk oyışmaları wäkilläre bügen Ğıraqta ciyıldı. Berençe tapqır kürşe illär, ayrım alğanda İran häm Süriä qatnaşlığındağı konferensiä ildä qöç qullanunı tuqtatu maqsatın quya.
Yäşel Zonada ütä torğan ber könlek oçraşuda 16 wäkillek qatnaşa. Alar gäräp illären, İran, Törkiä, şulay uq BMOnıñ daimi 5 äğzäsen wäkillek itä. Konferensiä açılığında Ğraqnıñ pmeyer-ministrı Nuri Al-Malik şundıy süzlör äytte.

" Bez konferensiädä qatnaşuçılarnı, a alar aşa dönya cämäğäçtelegen dä, Ğıraqnıñ tarihi häm sotisial üzençeleklären xörmät itärgä sorıybız. Häm alarnı etnik törkemnär, firkälär, mäsxäblär aşa elemtälärne qullanıp Ğıraqqa täesir itüdän tıyılırğa soryıbız. Ğıraq başqa illärneñ eşenä tışqınıunı qabul itmi häm üz cirlären başqa illärgä höcüm itü öçen qullanırğa birmäs. Bezgä qarata da dä şundıy uq mönäsäbät kötäbez."

Räsmi açıludan soñ törle il wäkilläre yabıq işeklär artında ütkän ayırım cıyılışılarğa taraladı. "Farda" radiosınıñ Bağdattağı wäkile xäbär itkänçä, cıyında qantaşuçı illärne ilçelär wäkilläk itä, alarnıñ kübese inde Boğdattta eşli, berniçäse çittän kilgän. Konferensiädä töp iğtibar Ğıraqta törle yullar belän qarşılıqqa kilğän Quşma Ştatlar, İran häm Suriä gä bireläçäk, dip xäbär itelä. Quşma Ştatlar Prezidentı George Bush bu uñaydan bolay dip äytkän ide.

"Bez, sez yäş demokratiagä yärdäm itärsez, dip kötäbez häm bez üzebene saqlıyaçaqbız häm Ğıraqlılarğa üzlärenä, gäyepsezlärne üterep säyäsi maqsatlarğa ireşergä telägännärän saqlarğa yärdäm itäçäkbez".

Bush bu xaqta cömğa könne Braziliädä säfärädä bulğanda äytkän ide. Washington İrannı şiği köçlärgä finans häm xärbi yärdämne kürästüdä ğäyepli. Quşma Ştatlar şulay uq Dämäşkne dä, Ğıraqnıñ sönni ğısyançı törkemnärenä aqça häm suğışçılarnı kitertüne tuqtatu öçen bik az tırışlıq kürsätüdä gäyepli. İke oçraqta da, ike yaq bu yärdämne koalitisiä köçlärenä höcmümgä genä tügel, ber bersenä qarşı da qullana. Mäsxäbara bäreleşlär tuqtatılmasa, alar watandaşlar suğışına qädär üsep citärgä mömkin, digän qurqular bar. Ğıraqtağı ber cirle keşe konferensiägä ömetlär bağlawın äytte

"Bez böten ömetlärebezne şuşı konfrenisiägä bağlıyıbz. Ul xalıqara ciyın, anda Quşma Ştatalar, Britaniä häm Rusiä, iñ köçle däwlätlär qatnaşa, şulay uq kürşe däwlätlär İran häm Süriä dä. Bu İran häm Suriä öçen iminlek häm totrıqqa ireşü maqsatında xalıqara cämäğätçelek belän xezmättäşlek itügä äzerlegen sınaw bulaçaq".

Kizüätüçelär bügen zur alğakiteş bulır dip kötmi. Ämma bu konferensiä kiläse ayda bulası, tışqı eşlär ministrlarınıñ öçraşuında nigez äzerlär digän ömet bar.

Bikä Timerova.