Pänceşämbe könne Tatarstan Däwlät şurasınıñ mädäniät, fän, mäğärif häm milli mäs'älälär komitetı Yaña Çişmä rayonında bulıp “Tatarstan Däwlät telläre häm Tatarstan respublikası başqa telläre turında”ğı qanunnıñ ütäleşen tikşerde.
Tatarstan Parlamentı citäkçese Färit Möxämmätşin yıl başında uzğan prezidium utırışında xällär belän tanışu öçen kübräk rayon-awır cirleklärenä çığarğa täqdim itkän ide. Şunı istä totıp,
Tatarstan Däwlät Şurasınıñ mädäniät, fän, mäğärif häm milli mäs'älälär komitetı äğzaları, ayırım alğanda deputatlar Razil Wäliev, Tufan Miñnullin, İndus Tahirov, Tatarstan Xökümäte, mäğärif häm fän ministrlığı wäkilläre Yaña Çişmä rayonına bardılar – tellär qullanılışın tikşerü öçen. Älege rayonnı saylaw anda küpmillätle xalıq yäşäw belän bäyle ikän. Ayırım alğanda ruslar, tatarlar, çuaşlar, marilar ğomer kiçerä bu rayonda. Läkin mäktäp kitapxanälären qarağanda da, anda kiştälärdä tatar kitapları barı 14 protsentnı ğına täşkil itä ikän, xakimiätkä kilä torğan räsmi käğäzlärgä dä cawaplar rusça ğına birelä.
Komitet wäkilläre isä 3 awılda bulğannar häm anda rus telenä östenlek birelüe sizelgän. Bu xaqta Tatarstan Däwlät Şurası mädäniät, fän, mäğärif häm milli mäs'älälär komitetı citäkçese Razil Wäliev:
Rayonda barı tatar balalarınıñ 70 protsentı ğına tatar telen öyränä. Ä 30 protsentına mömkinleklär tudırılmağan.Küp kenä rus awıllarında tatar tele bötenläy uqıtılmıy ikän. 350дән artıq uquçı tatar tele uquınnan mäxrüm. Bu uqıtuçılar yuqlığı belän bäyle. Maqsatçan räweştä 9 keşene uqıtırğa cibärgän bulğannar rayonnan, läkin alarnıñ äti-äniläre rus awıllarına balaların möğallimlek itärgä cibärergä telämägän. Kiläçäk
Razil Wäliev:
Mäktäplärdä tatar tele häm ädäbiätı uqıtuçılar citmäwe dä bezne nıq borçıdı. Belgänebezçä, yäşlärneñ awıllarğa barıp töplänäse kilmi. Şuña rayon citäkçelegenä bu yunäleştä uylarğa kiräk, yäğni uquçılarnı uqıtıp qaytaru zarur.dip belderde Razil Wäliev. Yaña Çişmä citäkçelege bu mäs’äläne xäl itäçäklären äytkän. Rayon üzägendä kiläçäktä balalar sanı azayu xisabına eşsez qalğan uqıtuçılarnı şul awıllarğa eşkä yullayaçaqların äytälär. Bilgele bulğança, xäzer awıllarda da optimal'läşterü, yäğni berniçä awıl mäktäplären berläşterü turında süz alıp barıla. Razil Wäliev:
Optimal'läşterügä rayon citäkçeläre äle äzer tügellegen kürdek. Razil Wäliev isä säfär qısalarında çuaş awılı, yäğni Çuaş çeboksarkası kerä almawların da äytte.
Çuaş awılında isä çuaş urta mäktäbe bar. 100дән artıq uquçı belem aluçı bu mäktäptä belem birü rus telendä alıp barıla di, çuaş tele fän bularaq qına kerä.
Yaña Çişmägä säfär waqıtında deputat Tufan Miñnullin Rusiädä milli säyäsätkä ayaq çalınuı da üz näticälären birmi qalmıy dip belderä. Şuña tatar telen saqlaw belän berençe çiratta tatarlar üzläre tırışırğa tieşlege assızıqlana. İndus Tahirov isä Yaña Çişmädä dä tulayım Tatarstandağı kebek tellär qullanu xoquqı tigez tügellegen belderde.
Landış Xarrasova