Bu ay başında Yuriy Lujkov tantanalı ant birep Mäskäw merı wazıyfasında bişençe möddätkä kereşte. Şulay itep ul dönyada şähär başlığı bulıp iñ ozaq torğan keşelärneñ bersenä äwerelä. Mäskäw xalqı aldında anıñ abruyı haman da elekkeçä yuğarı bulıp qala. Ämma küzätüçelär äytüençä, anıñ säyäsi köçe kimi bara.
Rusiäneñ bu kürenekle säyäsätçese öçen xäzer çınnan da qıyın çor diärgä mömkin. Lujkov bişençe märtäbä Mäskäw merı bularaq ant itkändä prezident Vladimir Putin mäzäk söyläp anı orkestrdağı muzıkantları ahäñle uynamıy torğan dirizherğa oxşattı.
Lujkov çınnan da Mäskäwlelär arasında qarşılıqlar çığarğan şäxes. Küp kenä mäskäwlelär anıñ şähärne balqıp, qaynap torğan başqalağa äwerelderüen maqtasa, başqaları Lujkovnı tarixi binalarnı cimertüdä, üz yaqınnarına ul urınnarda biek yortlar, casinolar tozü mömkinlege birüdä ğäyepli.
Uzğan ayda Lujkov Mäskäw şähär şurasında çığış yasap "Min başqala merı wazıyfasına saylanuımnı Mäskäw häm mäskäwlelär öçen zarur bulğan maqsatlarğa ireşü qoralı dip küräm. Bez bu maqsatlarğa işerä alaçağıbızğa ışanıç belän qarıybız" dide.
Şähär şurası äğzası Sergey Mitroxin Putin Lujkovnı yaña möddätkä şähär başlığı itep qaldırunı täqdim itkändä berniçä närsäne isäptä totqandır di.
"Şiksez, Lujkovnıñ köçle yağı bar. Ul küpçelek mäskäwlelärgä oşıy. Ul xalıq merı bularaq mäğlüm. Monı kire qağıp bulmıy. Şiksez anıñ eşçänlegeneñ tiskäre yaqları, citeşsezlekläre dä bar. Ämma şul xalıqçanlıq, xalıqqa yaqınlıq alarnı qaplap kitä. Min mäsälän, taşı birgändä Lujkovnı yaqlap tawış birdem. Çönki Kreml başqa nindi dä bulsa namzätne täqdim itkän bulsa, ul namzät küpkä naçarraq bulğan bulır ide" dide Mitroxin.
1992 yıldan birle şähär başlığı bulıp toruçı Lujkov xakimiäte pensionerlarnıñ cämäğät transportında buşlay yorüenä ireşte. Yullardağı çoqır-çaqırlar bereterlde. Qışın şähär uramnarın qar-bozdan çistartuğa, cäyen çäçäklär belän bizäwgä küpsanlı eşçelär cälep itelde.
"Anıñ iñ zur qazanışı Mäskäwne Yeltsin reformalarınnan, häm Putin reformalarınnañ zur awırlıqlar kürsätmi genä alıp çığu. Mäskäwdä sotsial yardäm yuğarı däräcädä qala birä. Bu toraq komunal xezmätlärenä dä qarıy. Mäskäw ul xezmätlärne finanslawın däwam itä. Şulay uq Mäskäw inde Putin çorında da Federal Üzäk taläplärenä buysınymıyça, taşlamalarnı tulısınça saqlap qaldı. Mäskäw taşlamalarnı aqçalaştırıp kimetü bulmadı" di Mitroxin.
Başqalar isä Lujkovnı transport xäräkäten döres oyıştıra almawda, şähärdä hawanıñ çistalığına ireş almawda ğäyepli. 2003 yıldağı mer saylawlarında Lujkovqa qarşı namzät bulıp çıqqan Aleksandr Lebedev.
"Yullarda tığınnar. Cämäğät transportı sezgä berqaya da baru mömkinlege birmi. Ekologiä naçar xäldä. Bäyälär bik yuğarı. Militsiä naçar eşli. Böten cirgä qomarlı uyınnar tulğan. Bu tözeleş käsebe belän bergä Mäskäw bürokrtatiäseneñ iñ yaratqan käsebe. Mäskäw bürokratiäse bezneñ tormışıbıznı yaxşırtu öçen cawaplı keşelär buludan bigräk zur käsepçelär törkeme bulıp qala" di Lebedev.
Lujkovnı tänqitläwçelär şulay uq mernıñ xatını Yelena Baturinanıñ käsebenä dä barmaq belän törtep kürsätä. Forbes jurnalsı isäpläwençä Baturina Rusiädäge iñ bay xatın-qız käsepçe. Häm Baturinanıñ tözeleş şirkäte töp eşlären näq menä Mäskäwdä başqara. Gärçä Baturina üze ul eşlärdä ireneñ şähär merı bulu yardäm itä digän farazlarnı kire qağa.
Lebedev Mäskäw Kremle Lujkovnı barı tik dikäberdä ütäçäk Duma, mart ayında ütäçäk prezident saylawlarında mäskäwlelärneñ tawışın cıyağra kiräk bulğanğa ğına urınında qaldırdılar di. Anıñ fikerençä şunnan soñ Lujkovnı pensiägä cibäräçäklär.
Mitroxin da Kremldägelär Mäskäwdä Lujkov törkeme eşçänlegennän qanäğät tügel, ämma küpçelek Mäskäwlelär aldında abruyı zur bulğan Lujkovnı wazıyfasınnan xäzer alu saylawları aldınnan bik qurqınıçlı bulğanğa kürä anı qaldırıp tordılar dip isäpli.
Naif Aqmal
Lujkov çınnan da Mäskäwlelär arasında qarşılıqlar çığarğan şäxes. Küp kenä mäskäwlelär anıñ şähärne balqıp, qaynap torğan başqalağa äwerelderüen maqtasa, başqaları Lujkovnı tarixi binalarnı cimertüdä, üz yaqınnarına ul urınnarda biek yortlar, casinolar tozü mömkinlege birüdä ğäyepli.
Uzğan ayda Lujkov Mäskäw şähär şurasında çığış yasap "Min başqala merı wazıyfasına saylanuımnı Mäskäw häm mäskäwlelär öçen zarur bulğan maqsatlarğa ireşü qoralı dip küräm. Bez bu maqsatlarğa işerä alaçağıbızğa ışanıç belän qarıybız" dide.
Şähär şurası äğzası Sergey Mitroxin Putin Lujkovnı yaña möddätkä şähär başlığı itep qaldırunı täqdim itkändä berniçä närsäne isäptä totqandır di.
"Şiksez, Lujkovnıñ köçle yağı bar. Ul küpçelek mäskäwlelärgä oşıy. Ul xalıq merı bularaq mäğlüm. Monı kire qağıp bulmıy. Şiksez anıñ eşçänlegeneñ tiskäre yaqları, citeşsezlekläre dä bar. Ämma şul xalıqçanlıq, xalıqqa yaqınlıq alarnı qaplap kitä. Min mäsälän, taşı birgändä Lujkovnı yaqlap tawış birdem. Çönki Kreml başqa nindi dä bulsa namzätne täqdim itkän bulsa, ul namzät küpkä naçarraq bulğan bulır ide" dide Mitroxin.
1992 yıldan birle şähär başlığı bulıp toruçı Lujkov xakimiäte pensionerlarnıñ cämäğät transportında buşlay yorüenä ireşte. Yullardağı çoqır-çaqırlar bereterlde. Qışın şähär uramnarın qar-bozdan çistartuğa, cäyen çäçäklär belän bizäwgä küpsanlı eşçelär cälep itelde.
"Anıñ iñ zur qazanışı Mäskäwne Yeltsin reformalarınnan, häm Putin reformalarınnañ zur awırlıqlar kürsätmi genä alıp çığu. Mäskäwdä sotsial yardäm yuğarı däräcädä qala birä. Bu toraq komunal xezmätlärenä dä qarıy. Mäskäw ul xezmätlärne finanslawın däwam itä. Şulay uq Mäskäw inde Putin çorında da Federal Üzäk taläplärenä buysınymıyça, taşlamalarnı tulısınça saqlap qaldı. Mäskäw taşlamalarnı aqçalaştırıp kimetü bulmadı" di Mitroxin.
Başqalar isä Lujkovnı transport xäräkäten döres oyıştıra almawda, şähärdä hawanıñ çistalığına ireş almawda ğäyepli. 2003 yıldağı mer saylawlarında Lujkovqa qarşı namzät bulıp çıqqan Aleksandr Lebedev.
"Yullarda tığınnar. Cämäğät transportı sezgä berqaya da baru mömkinlege birmi. Ekologiä naçar xäldä. Bäyälär bik yuğarı. Militsiä naçar eşli. Böten cirgä qomarlı uyınnar tulğan. Bu tözeleş käsebe belän bergä Mäskäw bürokrtatiäseneñ iñ yaratqan käsebe. Mäskäw bürokratiäse bezneñ tormışıbıznı yaxşırtu öçen cawaplı keşelär buludan bigräk zur käsepçelär törkeme bulıp qala" di Lebedev.
Lujkovnı tänqitläwçelär şulay uq mernıñ xatını Yelena Baturinanıñ käsebenä dä barmaq belän törtep kürsätä. Forbes jurnalsı isäpläwençä Baturina Rusiädäge iñ bay xatın-qız käsepçe. Häm Baturinanıñ tözeleş şirkäte töp eşlären näq menä Mäskäwdä başqara. Gärçä Baturina üze ul eşlärdä ireneñ şähär merı bulu yardäm itä digän farazlarnı kire qağa.
Lebedev Mäskäw Kremle Lujkovnı barı tik dikäberdä ütäçäk Duma, mart ayında ütäçäk prezident saylawlarında mäskäwlelärneñ tawışın cıyağra kiräk bulğanğa ğına urınında qaldırdılar di. Anıñ fikerençä şunnan soñ Lujkovnı pensiägä cibäräçäklär.
Mitroxin da Kremldägelär Mäskäwdä Lujkov törkeme eşçänlegennän qanäğät tügel, ämma küpçelek Mäskäwlelär aldında abruyı zur bulğan Lujkovnı wazıyfasınnan xäzer alu saylawları aldınnan bik qurqınıçlı bulğanğa kürä anı qaldırıp tordılar dip isäpli.
Naif Aqmal