Kosovo möstäqillek iğlan itsä, Serbiä anda ğäskär kertäçäkme?

Kosovonıñ alban citäkçelege, Serbiä belän söyläşü näticä birmäsä, möstäqillek iğlan itergä äzer buluı turında belderde. Soñğı könnärdä Serbiä räsmiläre moña qarşılıqlı reaksiä beldere. Beräwlär ğäskär kertü belän yanadı, ikençelär – Serbiä töbäktä totrıqsızlıqqa yul quymaçaq, dip añlattı.
Küptän tügel çıqqan gäzitlärdä, Serbiäneñ baş räsmiläre Kosovoda köç qullanu mömkinlege turında törle törle äyberlär äytkän. Serbiä tışqı eşlär ministrı Vuk Jeremic Londanda şuşı “Financial Times” gäzitendä Serbiä xärbi çaralar ütkärü belän yanarğa telämäs ide di. Ämma şul uq waqıtta, ul, Kosovo möstäqıyllek iğlan itü belän, töbäktä Pondora tartmasın açaçaq, dip belderä. Jeremic, Serbiä täbäktäge wäzigätne ber niçek tä totrıqsızlandıruğa yul quymaçayaq, di. Läkin şul uk könne, başqa ber gäzittä “The İnternational Herald Tribune” da basılğan mäkälädä, Serbiä däwlät sekretare Dusan Prorokovic, Serbiä ğäskärlär qullanırğa äzer, dip belderä. Şulay uq, çiklärne yabu häm säwdägä çikläw kertü mömkinlegen qarala, di ul

Kosovo premyer-ministrınıñ kiñäşçese, Avni Arifi bu xaqta bolay di: “Kosovo xökümäte mondyı belderülärne citdi qabul itmi, läkin bolar yañadan küp närsä turında söylsi. Berençedän bu Serbiädä, qızğanıçqa, elekke regim alışnığanan birle demokratik üzgäreşlärneñ bulmağanın kürsätä. Üzgäreşlär bez uylağanınnan da azraq bulğan. Bu üz cirlärendä xäsrät häm koç qullanu kitergän regimnıñ süzläre. Şul uq waqıtta bu belderülär, Serbiä Balkandağı kiläçägen şuşı nigezgä qorırğa ciyına. Yäğni bu platforma suğış, qoç qullanuğa nigezlängän, şuña bez bu belderülär citdi tügel häm älbättä tormışqa aşırılmayaçaq, digän süz.”

Serbiä saqlanu ministrıı Drahan Sutanovic, xärbi opperatsie turında äytkän däwlät sekeretare Dusan Prorokovic fikere- xökümät fikere tügel äle dip belderde. “Här waqıt ğäskär ciberrä äzer bulğan säyäsätçelärne min añlyı almyım. Häm minemçä başqa keşe balaları yärdämenä suğış alıp baru waqıtı ütep kitte. Min Prorokovicnıñ bederüe xökümätneñ qaraşın çağıldırmıy dip uylıym. Bu anıñ firqä säyäste bula ala, bu belderü däwlät säyäsätenä nigezlängänmägän dip ışanam. İkençe yaqtan, Kosovo bäysez dip tanılğan oçraqta bezneñ säysäi qaraşıbıznıñ nindi buluın aldan äytä almyıbız. Ämma Serbiäneñ üze, xärbi çişeleş saylamas” –di Serbiä saqanu ministrı.

Balkan belgeçe Partick Moore, fikerlärneñ törlelegen Serbiä xökümätendäge ayırımlıqlarnı kürsätä di. Kosovoar häm Serb citäkçeler arasındağı söyläşüläreñ çirattağı öleşe 18nçe sentäberdä ütärgä tieş. Bu söyläşülär Rusiä, Yevropa Berlege, AQŞ küzätüçelege astında ütäçäk. BMO bu mäsäläne xäl itü öçen iñ soñğı kön itep - 10nçe dekaberne bilgelägän ide. Balkan belgeçe Moore Serbiä citäkelegeeñ ğäskär kertü belderüläre – buş süzlär genä dip belderä.

“Min moña, aldan uylanıp eşlänän satulaşu itep qarıym. Serbiä qanunnarı Kosovoda 1999 yıldan birle tanılmyı. Säyäsäçelärne kübese Kosovonı yuğaltuları turında belä. Çınlıqta alarnıñ yuğaltır äyberläre yuq. Şulay itep bez monda teatrnıñ uynalğanın küräbez.” - di Balkan belğeçe Patric Moore. Küzätçüçelärneñ äytenä qarağanda ike yaqnıñ kilüşüe bulmas kebek. Elgeräk BMOnıñ maxsus wäkile Martti Ahtisaari planı nigezendä Kosovoga çiklängän möstäkillek birergä täqdim itelgän ide. Läkin Rusiä bu planğa qarşı çıqtı häm yaña söyläşülär ütkärü täqdimen alğa sörde. Könbatış illäreneñ qayber citäkçeläre, möstäqıylek turında deklaratsiä qabul itü yäki Serbiäneñ xärbi köçlärne qullanu- töbäktä yaña qan qoyışqa kiterergä mömkin, dip borçılu beldergän ide.

Bikä Timerova.