Rusiädä 2-nçe dikäbrdä uzaçaq Duma saylawlarınıñ ğadel häm irekle ütüwenä şiklär tağın da arta bara - comğa könne Yewropada iminlek wä xezmättäşlek oyışması bu yulı Rusiägä üz küzätüçelären cibärmäwen iğlan itte. Eş biredä bu oyışmanıñ telämäwendä tügel, ä Rusiä yağınıñ xalıqara küzätüçelärgä ilgä kerü öçen viza birmäwendä.
Yewropa qitğası illärendäge bar möhim saylawlarnı küzätep baruda, alarnıñ qanunğa turı kiterep, xärämläşülärsez oyıştırıluın tikşerüdä zur abruy qazanğan oyışmanıñ küzätüçeläre bıyılğı Duma saylawlarında bulmayaçaq. Yewropada iminlek wä xezmättäşlek oyışması, monıñ öçen fäqät Rusiä üze, döresräge anıñ yuğarı xakimiäte ğäyeple dip belderä.
Başta Mäskäw çaqırular cibärmi waqıtnı suzdı, ä annarı inde vizalar birmi tilmertte, di oyışmanıñ demokratik institutlar häm keşe xoquqları idaräse wäkile Urdur Gunnarsdittir.
Vizalarnı waqıtında ala almağaç şuşı idarä üzeneñ Rusiägä küzätüçelär cibärü niätennän waz kiçärgä bulğan, comğa könne näq menä şul iğlan itelde. Oyışma tarixında mondıy xäl ber genä, 1996-nçı yılda ğına bulğan ide, ul çaqta anıñ küzätüçeläre Albaniägä bara almadı.
Bügenge, küpmeder däräcädä kötelmägän häm qırıs belderü, Yewropada iminlek wä xezmättäşlek oyışması belän räsmi Mäskäw arasında urnaşqan kierenke mönäsäbätlärne çağıldıra. Durt yıl elek oyışma Rusiägä 450 küzätüçe cibärgän ide. Bıyıl isä Mäskäwdäge üzäk saylaw komissiäse, ilgä barı tik 70 şundıy küzätüçe genä kilä alaçaq, dip belderde.
Ämma Gunnarsdittir süzlärenä qarağanda, xätta şul 70 keşegä dä Rusiä vizalar birmägän.
"Bezneñ küzätüçelär Yewropanıñ törle illärendäge Rusiä ilçeleklärenä viza sorap barğaç, alarğa "bez äle Mäskäwdän bernindi dä kürsätmälär almadıq, şuña kürä sezgä vizalar birä almıybız" digännär", dip sürätli wäzğiätne Urdur Gunnarsdittir, Yewropada iminlek wä xezmättäşlek oyışmasınıñ saylaw küzätü eşlären bağuçı wäkile.
Eşlärneñ çamadan tış qatlawlanıp kitüenä yul quymaw, häm küzätüçelär mäs''äläsen uñay xäl itü öçen oyışma Mäskäwgä keckenä genä ber wäkillek tä cibärep qarağan.
"Alarnıñ berse diplomat ide, şul säbäple aña viza kiräk bulmadı, ä ikençese BDB ilennän, yäğni aña da viza alu motlaq tügel ide", di Gunnarsdittir. "Alar barın da eşläp qaradı, ämma uñışqa ireşmäde".
Rusiäneñ tışqı eşlär ministrlığı wäkile Mixail Kamınin, Yewropada iminlek wä xezmättäşlek oyışmasınıñ comğa kön yasağan belderüen kire qağıp, alar älbättä teläsä nindi qarar çığara ala, dip belderde. Uzğan ayda Rusiä ğomumän, berniçä elekke sovet respublikası - Belarus, Ärmänstan, Qazaqstan, Qırğızstan, Taciqstan häm Üzbäkstan belän bergä, andıy xalıqara küzätüçelär sanın kiläçäktä 50-gä genä qaldırunı täqdim itkän ide.
Yewropa küzätüçeläreneñ bıyılğı Duma saylawlarına barmawına borçıluın comğada Yewropa komissiäse dä belderde.
Kärim Kamal
Başta Mäskäw çaqırular cibärmi waqıtnı suzdı, ä annarı inde vizalar birmi tilmertte, di oyışmanıñ demokratik institutlar häm keşe xoquqları idaräse wäkile Urdur Gunnarsdittir.
Vizalarnı waqıtında ala almağaç şuşı idarä üzeneñ Rusiägä küzätüçelär cibärü niätennän waz kiçärgä bulğan, comğa könne näq menä şul iğlan itelde. Oyışma tarixında mondıy xäl ber genä, 1996-nçı yılda ğına bulğan ide, ul çaqta anıñ küzätüçeläre Albaniägä bara almadı.
Bügenge, küpmeder däräcädä kötelmägän häm qırıs belderü, Yewropada iminlek wä xezmättäşlek oyışması belän räsmi Mäskäw arasında urnaşqan kierenke mönäsäbätlärne çağıldıra. Durt yıl elek oyışma Rusiägä 450 küzätüçe cibärgän ide. Bıyıl isä Mäskäwdäge üzäk saylaw komissiäse, ilgä barı tik 70 şundıy küzätüçe genä kilä alaçaq, dip belderde.
Ämma Gunnarsdittir süzlärenä qarağanda, xätta şul 70 keşegä dä Rusiä vizalar birmägän.
"Bezneñ küzätüçelär Yewropanıñ törle illärendäge Rusiä ilçeleklärenä viza sorap barğaç, alarğa "bez äle Mäskäwdän bernindi dä kürsätmälär almadıq, şuña kürä sezgä vizalar birä almıybız" digännär", dip sürätli wäzğiätne Urdur Gunnarsdittir, Yewropada iminlek wä xezmättäşlek oyışmasınıñ saylaw küzätü eşlären bağuçı wäkile.
Eşlärneñ çamadan tış qatlawlanıp kitüenä yul quymaw, häm küzätüçelär mäs''äläsen uñay xäl itü öçen oyışma Mäskäwgä keckenä genä ber wäkillek tä cibärep qarağan.
"Alarnıñ berse diplomat ide, şul säbäple aña viza kiräk bulmadı, ä ikençese BDB ilennän, yäğni aña da viza alu motlaq tügel ide", di Gunnarsdittir. "Alar barın da eşläp qaradı, ämma uñışqa ireşmäde".
Rusiäneñ tışqı eşlär ministrlığı wäkile Mixail Kamınin, Yewropada iminlek wä xezmättäşlek oyışmasınıñ comğa kön yasağan belderüen kire qağıp, alar älbättä teläsä nindi qarar çığara ala, dip belderde. Uzğan ayda Rusiä ğomumän, berniçä elekke sovet respublikası - Belarus, Ärmänstan, Qazaqstan, Qırğızstan, Taciqstan häm Üzbäkstan belän bergä, andıy xalıqara küzätüçelär sanın kiläçäktä 50-gä genä qaldırunı täqdim itkän ide.
Yewropa küzätüçeläreneñ bıyılğı Duma saylawlarına barmawına borçıluın comğada Yewropa komissiäse dä belderde.
Kärim Kamal