Başta Da Vincineñ yasağan yoğıntılarına tuqtalır aldınnañ, millionlağan keşe arasında zur bäxäslär häm qarşılıqlar quptarğan Da Vincineñ şifırı isemle kitabnıñ eçtälegenä ber küz salu urınlı bulır ide.
Da Vincineñ şifrı dip isemlängän kitapta, tarixi - dini teorilar añlatıla häm şunıñ aşa şifrlär artınnañ yörgän keşelärnen macaraları sürätlänä. Avtor kitabında 3 temanı eşkärtü belän Triller, teoriälar häm serlärneñ çişeleşen bik osta ğına tuqığan. Teorialar öleşendä: Ğäysa peyğambär häm xristianlıq xaqında tarixi serlär añlatıla. Bu serlärneñ Da Vinci äsärlärendä niçek simvolik bularaq yäşerelep saqlanuı xaqında da bäynä bäynä uquçığa añlatıla. Xikäyä cinäyät belän başlana wä bu cinäyätne çişü yulında, Ğäysanıñ öylängän buluına häm anıñ näseleneñ äle dä däwam itüe teoriası çağılış taba. Ğäysa peyğambär häm xristianlıq xaqında bik üzgä farazlar kitergän kitapta, avtor xristian oyışması Opus Dei tariqatı xaqında täfselle itep añlata. Kitaptağı açılışlarnın berse isä, Leonardo Da Vincineñ S. Maria delle Grazie Manostrı öçen yasağan soñgı aş mäclese räsemendäge, şäxes häm waqiyğalarnıñ bik niçkä sänğat belän räsemdä yäşerelüe. Avtor, xristianlıqtağı qaysı ber añlawı awır bulğan töşençälärneñ niçek kilep çığıu sorawlarına cäwap birä.
Bu bäylämdä ul, Bizantiäneñ elekke mäcüselärgä xristianlıqqa tartu öçen xristian dineneñ üzgärtelep añlatıluı yäğni Ğäysanı täñre dip añlatu, xristianlıqtağı xaqiqatlärnen başqaça añlatıluı turında yaza. Bu serlärne isä Da Vincineñ dä äğzäse bulğan Ğiybädätxanä saqçıları (Тамплиеры) tariqatınıñ xäzergöçä saqlap kilüe añlatıla. Kriptologiä fänne turında kitapta törle misallar kiterelä.
Läkin kitapnıñ keşelär arasında bu qadär qızıqsınu tudıruınıñ serre turında äle dä bäxäslär däwam itä. Xikäyäneñ fantaziä häm trillır öleşe, macarasöyüçelärne qızıqsınğandırsa, ğalimnärne isä tarixi faktlar cälep itä. Teorialar, farazlar häm şäxeslär niçekkenä añlatılmasın iğtibarnı cälep itkän 3 tema küzgä çağıla:
- Leonardo Da Vincineñ şäxsiäte
- Anıñ äsärläre
- Häm äsärläreneñ yoğıntısı
Leonardo Da Vinci ğalim häm bik osta sänğatkär keşe bulğan. Anıñ iñ mäşhür äsärläre arasında Ğäysanıñ soñgı aş mäclese häm Mona Lisa potresı bar. Mona Lisa äsärenä soqlanıp qarağan keşelär haman anıñ seren añlap citkerä almıy, şaqqata. Räsemdäge bu serle matur qız qaya qarıy häm ul çınnan da yılmaya mı digän sorawlar ğasırlar buyına äle dä qabatlana.
Leonardo Da Vinci xayrannarınnañ, Amerikada yäşägän fizika ğalime häm rässam Prof. Dr. Bülent Atalay, “Matematika häm Monaliza” isemle kitabında Da Vinci äsärlärenä bütän küzlektän qararğa çaqıra. Läkin, avtor 200 meñ nösxäse satılğan kitapnıñ başında uq uquçını kisätep quya:
“Bu kitap şifr çişü maqsatında yazılmağan” di ul.
Ul bu kitapta, Fän wä Sänğat arasındağı urtaqlıqlarğa basım yasıy.
“Tabiğat häm ğalämne añlatuda Fän häm sänğat ike ayrı ısul. Ägär kem dä bulsa Leonordo Da Vinci kebek ber yulı ğalim dä rässam da
ikän, ul äsärlären icat itkändä ike sälätne dä bergä quşıp eşli ala. Leonardo, säläte häm ilhamnarın äsärlärenä küçergändä bu qimmätlärne yaxşı belep eşli alağan. Anıñ mäxsus belem almawın da istä totarğa kiräk. Anıñ däräcäsendäge ber ziräk keşegä, ul waqıtta mäktäpgä baru fayda kitermäs tä ide. Platon yäsiä Aristotel fikerläre belän genä qänağät bula almiy bu keşelär. Ägär Da Vinci yazğannarıñ ul waqıtta näşer itä alsa ide, texnologiäneñ bügen ireşkän däräcäsen, keşelek bälki monnan 200 yıl elek kürgän bulır ide”
...di 9 telgä tärcemä itelgän “Matematika häm Mona Liza” kitabınıñ avtorı Pro. Dr. Bülent Atalay. Älbättä kitapta Leonorda waqıtında bulğan ğiylem häm yañalıqlarğa açıq bulmağan urta ğasır xristian dönyasında ğalimnärneñ çiklänüläre häm säyäsi wazğiätlär añlatıla.
Läkin kitapta Da Vinci äsärläre ilhamı belän tugan teorilär iğtibarnı cälep itä. Fizika belgeçe, kitapta altın yäisä ilaxi ber isäp turında añlata. = 1.618 034
“Tabiğatneñ maturlığına misal öçen çäçäkkä qaribız. Bu küreneştän här kem üzençä läzzät alsa, sänğatçelär alardañ törle ilhamnar ala. Sonınnan alar räsem yasağanda, binalar salınğanda qarasan qaysı ber ülçäwlär bu sanga turı kilä. Monıñ närsä buluın niçek bolay kilep çığuın añlamıbız.”
Bu sannar, teoriälär yaña açılışlar, äsärlärneñ çığıunda hiçşiksez ğalimnär häm Da Vinci yoğıntasına birelüen kürep bula.
Fizika dönyasınnan Sänğat dönyasına qaytabız, isegezgä töşeräm, Da Vinci Ğalim genä tügel şul uq waqıtta sänğatkär dä ide. Leonardo Da Vincineñ “soñgı aş mäclese” räsmendä serlär-şifrlär yäşerelüe turında süz bara. İtalianeñ Lecce şähärendäge ber muzik belgeçe isä, bu räsemdä ilahxi ber moñ şifrlangan digän däğwä belderä.
Givonno Maria Pala, “La Musica Celata” yäğni “Yäşerelgän köy” dip isemlägän äsär icat itä. Pala, soñgı aş mäclese räsemendä kürep alğan xristian tağlimätläreneñ simvolların muzikağa küçerä. Bu 40 sekundlıq köy, Ğäysanıñ sabrıñ taswirlağan Requiem yäğni tınıçlıq köye. Bu köy, 15nçe ğasırlarda yazılğan muzik äsärläre xarektırında, salmaqqına yañgırıy.
“Tirä yaqta kürgän här ber Simvol ber tirän mäğnägä iyä, barsıda iğtibarğa layıq här berseneñ üz añlatması üz tarixı bar”... diyelä Da Vinci xaqında yazğan kitabınıñ ber bülegendä.
Pala, Da Vinci yasağan Ğäysanıñ Soñgı aş mäclese räsemdäge xristan teoriasındağı simvollarnı öyränep, alarnı notalarğa sala. Läkin notalarnı yazıp çıqqaç, berençe tıñlaw aña ällä ni mäğnä birmägän. Ämmä şunnañ soñ ul bu notalarnıñ Da Vinci yazğan ısulda; unnañ sulğa taba yazıp çığarğa bula. Häm requiem köyendä şuşı köyne icat itä.
Nigä Da Vinci, muzikal notalarnı räsemgä saqlarğa bulğan digän sorawga, müzik belgeçe, Da Vincineñ ber sänğatkär häm muzikant buluı belän añlata. Ul lirada uynağan, häm anıñ yazmalarında muzik şifrlär bulğan, ämmä alarnı añlaw öçen unnañ sulğa taba uqu şart.