2007 yılda Törkiädäge Tatar tormışı

73 million xalıq sanı bar dip isäplängän Törkiädä Tatarlar başlıça İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir kebek zur şähärlärdä taralğan räweştä yäşilär. Ber öleşe awıllarda. Läkin alarnıñ tulayım sanı 4-5 meñne dä aşmıy torğandır. Şulay da Qazan Tatarları bu yılda da üz isemnären işetterergä tırıştılar, bu mäsälädä Tatarstannıñ, İstanbuldağı Tatarstannıñ Törkiädäge wäkalätle wäkilçelegeneñ zur role buldı. Inde 2007 yılda diqqätne çälep itkän aktiflıqlarğa tuqtalmaqçıbız.
1998 yılda başlağan räsmi TV belän radio oyışması TRT-neñ qısqa dulqındağı Tatarça tapşıruları däwam itte.Ğinvar ayında TRT2 televizä kanalında Emel Uygurnıñ Sadri Mäqsudi belän Zäki Välidi turında äzerlägän programmaları tapşırıldı. Razil Välievneñ 60-nçı yubiläyenä turı kiterep İstanbul Dialog Avrasya tarafınnan Mart ayında “Zäñgär Sağış” isemle şiğerlär cıyıntığı basılıp çıqtı.
Aprel ayında Prof. Dr. Nadir Däwlätneñ “Liderliğin Efendisi Cengiz Han”, yäğni Citäkçelekneñ liderı Çınğız Xan isemle kitabı Güzeldünya näşriatında dөnya kürde. İyün ayında “Stalin häm Tөrkilär Dөnyası” isemle kitap İstanbulda näşer itelde. Bu 2003-nçe yılda Stalinnıñ vafatına 50 yıl tulu uñayı belän Marmara Universitetında uzdırılğan konferensiäneñ mäqälälär cıyıntığınnan tora.Bu kitapta Läysän Şahinnıñ “Kөnbatış, Rus häm Tөrek tarixçılığında Stalin häm Stalinizm”, Prof. Däülätneñ “Stalinizmğa qarşı Almaniädä oyıştırılğan legionnar”, Prof. Bulat Sultanbekovnıñ “Sultangalievneñ atıp üterelüe”, Erdal Şahinneñ “Stalinizmnıñ Tatar mädäniätenä tiskäre yoğıntısı” isemle mäqäläläre diqqätne cälep itä.
13 Mayda Gülnur Üçok tarafınnan İstanbul Tarık Zafer Tunaya zalında “Sadri Mäqsudi Arsal’ın 50-nçe wafat yılı uñayı belän ber konferensiä oyıştırıldı. 20-nçe Uktäberdä şul uq zalda İstanbul Bөyek Şähär Bälädiyäse Mädäniät Eşläre tarafınnan “İstanbulda yäşägän Qazan häm Başqort Tөrekläre” isemle ber mәdәni kiçә oyıştırıldı.
İnde Tatarstan belän İstanbuldağı Tatarstannıñ Törkiädäge wäkalätne wäkilçelegeneñ eşçänleklärenä kilsäk, bolar qısqaça şular: 1 Fevraldä İstanbulda ütkärelgän Rusiä-İslam Dөnyası strategik küzallaw tөrkemeneñ 3-nçe utırışında Rusiä ismennän kilgän delegatlarnıñ küpçelegeneñ Tatarlardan toruı İslam illäre belän mөnäsäbättä Mäskäwneñ Tatarlarğa moxtac buluınıñ ber bilgese ide. İstanbulga kilgän Tatar delegatsiäse, Prezident Şäymiyevtän tış, premierneñ urınbasarı häm medeniät ministere Välieva, prezidentlıq apparatınnan Akulov, Mäskäw mөftiye Gaynetdin, Tatarstan mөftiye Ğosmanov, barısı unlap keşedän tora ide. 2-nçe Fevraldä isä Tatarstan belän İslam Konferensiäse Oyışması İslam, tarix, sänğät häm mädäniät tikşerenüläre üzäge IRCICA arasında mädäni xezmättäşlek buyınça kileşü tözelde.
Bıyıl da 7-10 yündä Tatarstan Mädäniät Ministerlege häm İstanbul Bөyek şähär bälädiyä citäkçelegeneñ xezmättäşlege arqılı öçençe “Tatarstan Mädäniät Kөnnäre” uzdırıldı. Gala konsertı häm kürgäzmädän tış İstanbulnıñ ike ayrım rayonında xalıqqa açıq konsertlar buldı.
Tatarstan mädäniyat ministrı urınbasarı Ayrat Cäbbarov citäkçelegendä delegatsiyadä şağir häm deputatlar Renat Xarisov belän Robert Miñnullin, şulay uq şagıyr, "Mädäni comga" gazetası baş mөxärrire Zinnur Mansurov, kürenekle kompozitor Almaz Monasıpov häm başqalar bar ide. Gala konsertın Rossiä Federatsiäse Başkonsulı Aleksandr Krivenko da qaradı.
9 yündä isä İstanbulnıñ Belgrad urmanında Sabantuy ütkärelde. Tatarstan cır häm biyü ansambele, La primavera orkestrı häm “bäxetle balalar” truppası Sabantuyda üz sänğät uñışların säxnälädelär. “Kocaeli Qırım Tatarları Oyışması”nıñ balalar folklor truppasınıñ çığışı zur qızıqsınu tudırdı. Tatarstan sängätkärläre Kütahya şähärendä berençe märtäbä oyıştırılğan sabantuyga da qatnaştı.
Noyäber urtalarında Tatarstannıñ "Altın däwlät" film studiäse häm "Yaña ğasır" televideniä kanalı xezmätkärläre Tөrkiädä yäşägän ataqlı şäxeslär: Yosıf Aqçura, Sadri Mäqsudi, Ğayaz İsxaqıy, Musa Carulla Bigi, Nadir Däwlät kebek zıyalılarnıñ tormış häm xezmät yulların yaqtırtuçı dokumentäl film tөşerdelär.
Bөtendөnya Tatar Kongresı 4-nçe qorıltayına qatnaşu öçen Tatarstan Respublikasınıñ Tөrkiä Respublikasındağı wäkälätle wäkile Radik Gimatdinov 9-nçı Uktäberdä Tatarlarnı iftar aşına çaqırıp, delegatlarnı bilgeläw eşen oyıştırdı. Törkiädän qatnaşqan delegatsiä citäkçese Prof. Däwlät qorıltay prezidiumına saylandı häm qunaq bulıp çaqırılğan Gönül Pultarğa büläk birelde.
2008 yıl barlıq Tatar-Başqortlarğa tınıçlıq häm milli üzençäleklären saqlap qalu öçen köç birsen!