Bügen Quşma Ştatlarda Super Tuesday, xörmätle tıñlawçılar. Yäğni Olı Sişämbe. Barlığı 24 ştatta beryulı här ike töp partiäneñ dä prezidentlıqqa töp nämzätläre bilgelänä. Şuşı möhim çara näticäsendä qaysı ştatta kemneñ yaqlanuı açıqlanaçaq häm soñraq şul ştat wäkilläre demokratlarnıñ häm respublikannarnıñ ayırım ütäçäk partiä cıyınnarında üz tawışların şul nämzätlärgä biräçäk.
Demokrat häm respublikan partiäläre tarafdarlarınıñ şuşı olı sişämbedä kemne yaqlawları noyäbrdä uzaçaq prezident saylawına ike köndäş partiädän kemnär çığaçağın bilgeli. İnde äytelgänçä, saylaw bu yulı barlığı 24 ştatta bara.
Yarışqa çıqqannar arasında ike partiädän dä ikeşär ömetle nämzät qatnaşa - respublikannardan Arizona senatorı, Vietnam suğışı veteranı John McCain, häm üzen kübräk uñışlı eşmäkär itep kürsätkän Mitt Romney, ä demokratlar yağınnan New York senatorı, elekke berençe xanım Hillary Clinton häm İllinoisdan şulay uq senator Barack Obama.
Respublikannar öçen bügenge sişämbe xälitkeç bula ala: ul partiä qağidälärendä şul qaralğan - ştat wäkilläre partiä qorıltayındağı üz tawışların barı tik ciñüçegä genä birä. Mäsälän, ägär dä berençelekne ştatta McCain ala ikän, şul ştattan qatnaşqan qorıltay wäkilläre anı ğına yaqlayaçaq. Yäğni bu "ciñüçe barın da ala" digän prinsipqa nigezlängän.
Demokratlarda isä bu qatlawlıraq xäl itelä. Anda ştat wäkilläre partiä qorıltayına här nämzätneñ küpme däräcädä yaqlanuına bäräbär cibärelä. Äytik, Clinton da, Obama da yaqınça bertigez yaqlaw qazansa, partiä qorıltayına baraçaq wäkillärneñ ber yartısı Clintonnı, qalğan yartısı Obamanı yaqlayaçaq.
Ömetle nämzätlär - Obama häm Clinton (östä), McCain häm Romney (asta)Sişämbe saylawı ike partiäneñ dä nämzätläre öçen kötelmägän näticälär kiterä ala. Çirattağı prezident saylawına äzerlek ğomumän, aldan farazlanmağan borılışlarğa älegä qädär bik bay buldı.
Prezident bulırğa elegräk tä tırışıp qarağan McCainnı, misal öçen, media da, anıñ üz respublikannarı da inde sızıp taşlağan ide diärgä bula. Ä bügen ul bar nämzätlär arasınnan iñ ömetlese.
Demokratlarda da yartı yıl elek kenä töp däğwaçı dip Hillary Clinton sanalsa, bügen ul yäş häm xarizmatik Barack Obama belän ayawsız köräş alıp bara. Häm alarnıñ xäzer ikeseneñ şansları ber çama.
Elekke prezident Bill Clintonnıñ cämäğäte Hillary amerikan säyäsätendä yaña keşe tügel, ul eşlärne cayğa sala belä torğan täcribäle şäxes sanala. Ämma anıñ näq menä Bill Clinton belän şulay bäyle buluı şaqtıy ğına keşedä şik tä uyata - prezident yarışında ul ciñä qalsa, Quşma Ştatlar 20 yıl buyı barı tik ike ğailä - Bushlar häm Clintonnar tarafınnan ğına citäklänäçäk bulıp çığa.
Obamağa kilgändä, qayber tänqiti taraflar anıñ Quşma Ştatlar prezidentına kiräk tieşle täcribäse bulmawına basım yasıy, ämma anı yaqlawçılar isä moña, ul üzeneñ namuslı häm ğadel buluın kürsätte, di häm Obamanı John Kennedygä tiñli.
Üz köräşen Obama ciñäçägenä inanu belän, başqalarnı da şuña ışandıra häm künderä aluın kürsätep alıp bara. Häm ul zamança alımnarnı, bigräk tä İnternet mömkinleklären bik osta faydalana. Mäğlüm YouTube säxifäsenä elengän ber klipta, misal öçen, anıñ Tatarstan prezidentı Şäymiev qabatlarğa yaratqan "Bez buldırabız!" şiğaren qullanuı da kürenä - berniçä cırçı belän Obama "Yes, we can!" - "Äye, bez buldırabız!" digän süzlärne qabatlıy.
24 ştattağı Olı Sişämbe saylawınıñ näticäläre çärşämbe irtän kötelä.
Yarışqa çıqqannar arasında ike partiädän dä ikeşär ömetle nämzät qatnaşa - respublikannardan Arizona senatorı, Vietnam suğışı veteranı John McCain, häm üzen kübräk uñışlı eşmäkär itep kürsätkän Mitt Romney, ä demokratlar yağınnan New York senatorı, elekke berençe xanım Hillary Clinton häm İllinoisdan şulay uq senator Barack Obama.
Respublikannar öçen bügenge sişämbe xälitkeç bula ala: ul partiä qağidälärendä şul qaralğan - ştat wäkilläre partiä qorıltayındağı üz tawışların barı tik ciñüçegä genä birä. Mäsälän, ägär dä berençelekne ştatta McCain ala ikän, şul ştattan qatnaşqan qorıltay wäkilläre anı ğına yaqlayaçaq. Yäğni bu "ciñüçe barın da ala" digän prinsipqa nigezlängän.
Demokratlarda isä bu qatlawlıraq xäl itelä. Anda ştat wäkilläre partiä qorıltayına här nämzätneñ küpme däräcädä yaqlanuına bäräbär cibärelä. Äytik, Clinton da, Obama da yaqınça bertigez yaqlaw qazansa, partiä qorıltayına baraçaq wäkillärneñ ber yartısı Clintonnı, qalğan yartısı Obamanı yaqlayaçaq.
Prezident bulırğa elegräk tä tırışıp qarağan McCainnı, misal öçen, media da, anıñ üz respublikannarı da inde sızıp taşlağan ide diärgä bula. Ä bügen ul bar nämzätlär arasınnan iñ ömetlese.
Demokratlarda da yartı yıl elek kenä töp däğwaçı dip Hillary Clinton sanalsa, bügen ul yäş häm xarizmatik Barack Obama belän ayawsız köräş alıp bara. Häm alarnıñ xäzer ikeseneñ şansları ber çama.
Elekke prezident Bill Clintonnıñ cämäğäte Hillary amerikan säyäsätendä yaña keşe tügel, ul eşlärne cayğa sala belä torğan täcribäle şäxes sanala. Ämma anıñ näq menä Bill Clinton belän şulay bäyle buluı şaqtıy ğına keşedä şik tä uyata - prezident yarışında ul ciñä qalsa, Quşma Ştatlar 20 yıl buyı barı tik ike ğailä - Bushlar häm Clintonnar tarafınnan ğına citäklänäçäk bulıp çığa.
Obamağa kilgändä, qayber tänqiti taraflar anıñ Quşma Ştatlar prezidentına kiräk tieşle täcribäse bulmawına basım yasıy, ämma anı yaqlawçılar isä moña, ul üzeneñ namuslı häm ğadel buluın kürsätte, di häm Obamanı John Kennedygä tiñli.
Üz köräşen Obama ciñäçägenä inanu belän, başqalarnı da şuña ışandıra häm künderä aluın kürsätep alıp bara. Häm ul zamança alımnarnı, bigräk tä İnternet mömkinleklären bik osta faydalana. Mäğlüm YouTube säxifäsenä elengän ber klipta, misal öçen, anıñ Tatarstan prezidentı Şäymiev qabatlarğa yaratqan "Bez buldırabız!" şiğaren qullanuı da kürenä - berniçä cırçı belän Obama "Yes, we can!" - "Äye, bez buldırabız!" digän süzlärne qabatlıy.
24 ştattağı Olı Sişämbe saylawınıñ näticäläre çärşämbe irtän kötelä.