Kosovo? Yewropada yaña protektorat.

Kosovo bäysezlek yulın teli

Şuşı atna azağında Kosovo üzeneñ bäysezlegen iğlan iter dip kötelä. Könbatış illäreneñ moña qarşılığı bulmasa da, Serbiä häm anıñ yaqın berektäşe Rusiä Yewropanıñ yaña bäysez däwläten tanırğa cıyınmıy. Mäskäwneñ qarşı buluı Kosovonıñ Berläşkän Millätlärgä dä alınmayaçağın añlata. Şulay itep, Kosovo, hiçyuğı yaqın aralarda asılda Yewropa Berlege qaramağındağı ber protektorat qına bula ala.
Kosovo bäysezlegen iğlan itü öçen inde bar närsä dä äzer diärgä bula - Priştinadağı orkestr Yewropa gimnı sanalğan Şatlıq odasın öyränä (bäysezlek iğlan itelgändä näq menä anı uynarlar dip kötelä), tarixi tantanalarda qatnaşu öçen çittän meñlägän kosovar alban atna azağına Kosovoğa qayta.

İñ möhime - üzeneñ bäysezlegenä Kosovo inde 1999-nçı yıldan birle bara, näq şul waqıttan birle töbäk xalıqara idarä astında. Yäğni Serbiädän ayırılu asılda berniçä yıl elek ük ütte. Kosovo albannarı xäzer şunı räsmi töstä bilgeläp quyarğa teli.

Töbäk parlamentı bu turıdağı qararın yäkşämbedä, fivralneñ 17-sendä qabul itmäkçe, häm bu inde xäl itelgän mäs'älä sanala.

Kosovoda inde küptännän serb bayraqların kürep bulmıy
Ämma Yewropadağı şuşı yaña däwlätneñ tuu ğazapları bäysezlek iğlan itü belän başlanırğa ğına tora - berençedän, Rusiäneñ qarşılığı säbäple ul Berläşkän Millätlär oyışmasına alınmayaçaq, Mäskäw bu oçraqta üzeneñ tarixi berektäşe Serbiä qaraşın yaqlıy. İkençedän, däwlät bularaq Kosovo xäzer Yewropa Berlegeneñ qırıs kontolenä alınaçaq. Şuña da Kosovo bäysezlege xaqında söylägändä protektorat süzen qullanu urınlıraq tügelme digän fiker tua.

Serbiä häm Rusiä belän qarşılıqlarnı küpmeder kimetü öçen mondıy status üzen aqlıy ala. Ämma berük waqıtta andıy wäzğiätneñ qurqınıç yağı da bar - Kosovonıñ tarixta da, xäzer dä üzeneñ totrıqsızlığı belän tanılğan Balkanda urnaşuın istä totarğa kiräk, häm Kosovo statusınıñ şundıy ikele-mikele bulıp qaluı töbäkkä näq menä şul totrıqsızlıqnı qaytara ala.

Kosovoda yäşäwçe serblarnıñ citäkçeläre, ayırım alğanda andağı serb utarları berlege başlığı Marko Jakşiç comğa könne, töbäktäge bar serblarnı kiläse düşämbedä cıyılıp, albannar iğlan itärgä cıyınğan bäysezlekne kire qağarğa çaqırdı.

"Bäysezlek iğlan itü bez serblar öçen mäcbüri tügel", dip belderä Jakşiç.

Kosovodağı zur küpçelekne albannar täşkil itsä dä, anda äle haman da serb awılları bar häm alar nigezdä Belgrad kontrolendä tora. Yäğni, Kosovo bäysezlegen iğlan itsä dä, anıñ üz cirendäge qayber töbäkläre yaña xakimiätne tanımayaçaq.

İñ möhime - yaña däwlät üzeneñ iñ zur kürşese häm üzenä iñ zur qurqınıç tudıruçı il - Serbiä yağınnan açıqtan-açıq doşmanlıq belän tua. Bäysezlek tarixın başlap cibärü öçen bu bik naçar närsä, dip belderä qayber ekspertlar.

Şuña da Kosovo, ul yäkşämbedä bäysezlegen iğlan itsä dä, asılda Berläşkän Millätlär protektoratı buludan Yewropa Berlege protektoratına ğına äylänä ala. BMOnıñ maxsus wäkile Martti Ahtisaari äzerlägän planda bolay da Kosovoga "çittän bağıp torılğan bäysezlek" birü qaralğan ide.