31 martta Yaponiadä yäşäwçe millättäşebez Tämimdar Möxit 90 yäşendä wafat buldı. Ul Yaponiadä Islam üzägeneñ berençe citäkçese häm Tokyoda törkilär cämğiäte başlığı bulıp tora ide.
Anıñ yärdämendä Yaponia tatarları belän elemtälär urnaştırıldı. Ğömereneñ axırına qädär Tämimdar ağa tarixi watanı belän aranı özmäde.
Tämimdar Näcmetdin ulı Möxit, 1919 yılnıñ 15 mayında Tatarstannıñ Ägerce rayonı Salağış awılında tua. Şul uq yılnı yäş balalı ğailä Qıtayğa küçenä. Tämimdar Xarbin şähärendä rus gimnaziasendä belem alğaç, Tokyo universitetınıñ iqtisad faqültetın tämamlıy.
Tämimdar Tämimdar Möxitneñ yäşlege İkençe dönya suğışı yıllarına turı kilä. Suğışta yapon xalqı belän bergä millättäşlärebez dä zur awırlıqlar kiçerä.
Yaponianeñ törle şähärlärendä sibelep yäşäwçe tatarlar il buyınça xäräkät itü çiklänü säbäple, üzara oçraşudan mäxrüm bula.
Suğış bette digändä genä, 1945 yılnıñ cäyendä yapon şähärläre bombağa totıla. Ul yıllarda Tokyo unnarça kilometrğa suzılğan xärabälärdän torğan. Nindider moğciza belän isän qalğan az sanlı binalar arasında tatarlarnıñ mäçete häm “İslamia” mädräsäse dä bulğan.
Törkiäneñ TRT Kanalı töşergän "Yaponia Tatarları tarixı" isemle dokumental filmda Tämimdar äfändi Tatarlarnıñ niçek Yaponiağa kilep urnaşuı häm tatarlarnıñ anda qılğan xezmätläre turında söyli.
History of Turks-Tatars in Japan isemle doqumentäl filmnı YouTubeda qarıy alasız.
Dönya matbuğatında "Yaponiadä islam" yäisä "Tokio mäçete" turında xäbärlärneñ barsında diärlek, Yaponiadä berençe mäçetne salğan tatarlar häm alarnıñ aqsaqalı Tämimdar äfände turında yış qına işetergä turı kilä ide.
Qayçandır zur ğına koloniane täşkil itkän Rusiä möselman möhäcirläreneñ bik azı ğına Yaponiadä qalırğa qarar qıla. Şularnıñ berse bulğan Tämimdar äfände 1945 yılnı Tokyoda yaña öy sala häm monda töplänep qala.
Yaponiadäge millättäşebez Tämimdar Möxit, Yaponia häm Tatarstan arasında ber küper buldıra.
“İñ elek Tämimdar Möxit “Watan” cämğeyäte belän elemtä urnaştırdı. Annarı Bötendönya tatar kongressınıñ berençe qorıltayına kilde. Bu şäxes tatar möhäcirläre ararsında ayırım urınnı bili. Yaponiadä tatar ruxın yäşätü, milli yäşäw räweşen saqlaw anıñ töp teläge buldı”, dide Bötendönya tatar kongressı başqarma komitetınıñ bülek mödire Damir Ğıysmetdin.
Yaponiadäge qardäşlärebez turında kitaplar autorı, Tämimdar Möxitneñ yaqtaşı Rafail Adutov aqsaqal möhäcir belän oçraşuın dulqınlanıp iskä ala.
“Tämimdar ağa belän tanışu minem öçen zur bäxet buldı. Çönki anıñ belän aralaşqannan soñ min dönyağa işek açqanday buldım”, di Rafail Adutov.
Äytergä kiräk, Tämimdar äfändeneñ wafatı Yaponiadäge illättäşlärebezgä genä tügel, ä böten tatar dönyası öçen dä zur yuğaltu.
Tämimdar Näcmetdin ulı Möxit, 1919 yılnıñ 15 mayında Tatarstannıñ Ägerce rayonı Salağış awılında tua. Şul uq yılnı yäş balalı ğailä Qıtayğa küçenä. Tämimdar Xarbin şähärendä rus gimnaziasendä belem alğaç, Tokyo universitetınıñ iqtisad faqültetın tämamlıy.
Tämimdar Tämimdar Möxitneñ yäşlege İkençe dönya suğışı yıllarına turı kilä. Suğışta yapon xalqı belän bergä millättäşlärebez dä zur awırlıqlar kiçerä.
Yaponianeñ törle şähärlärendä sibelep yäşäwçe tatarlar il buyınça xäräkät itü çiklänü säbäple, üzara oçraşudan mäxrüm bula.
Suğış bette digändä genä, 1945 yılnıñ cäyendä yapon şähärläre bombağa totıla. Ul yıllarda Tokyo unnarça kilometrğa suzılğan xärabälärdän torğan. Nindider moğciza belän isän qalğan az sanlı binalar arasında tatarlarnıñ mäçete häm “İslamia” mädräsäse dä bulğan.
Your browser doesn’t support HTML5
Япония мөһаҗире Тәмимдар Мөхит
Törkiäneñ TRT Kanalı töşergän "Yaponia Tatarları tarixı" isemle dokumental filmda Tämimdar äfändi Tatarlarnıñ niçek Yaponiağa kilep urnaşuı häm tatarlarnıñ anda qılğan xezmätläre turında söyli.
History of Turks-Tatars in Japan isemle doqumentäl filmnı YouTubeda qarıy alasız.
Dönya matbuğatında "Yaponiadä islam" yäisä "Tokio mäçete" turında xäbärlärneñ barsında diärlek, Yaponiadä berençe mäçetne salğan tatarlar häm alarnıñ aqsaqalı Tämimdar äfände turında yış qına işetergä turı kilä ide.
Qayçandır zur ğına koloniane täşkil itkän Rusiä möselman möhäcirläreneñ bik azı ğına Yaponiadä qalırğa qarar qıla. Şularnıñ berse bulğan Tämimdar äfände 1945 yılnı Tokyoda yaña öy sala häm monda töplänep qala.
Yaponiadäge millättäşebez Tämimdar Möxit, Yaponia häm Tatarstan arasında ber küper buldıra.
“İñ elek Tämimdar Möxit “Watan” cämğeyäte belän elemtä urnaştırdı. Annarı Bötendönya tatar kongressınıñ berençe qorıltayına kilde. Bu şäxes tatar möhäcirläre ararsında ayırım urınnı bili. Yaponiadä tatar ruxın yäşätü, milli yäşäw räweşen saqlaw anıñ töp teläge buldı”, dide Bötendönya tatar kongressı başqarma komitetınıñ bülek mödire Damir Ğıysmetdin.
Yaponiadäge qardäşlärebez turında kitaplar autorı, Tämimdar Möxitneñ yaqtaşı Rafail Adutov aqsaqal möhäcir belän oçraşuın dulqınlanıp iskä ala.
“Tämimdar ağa belän tanışu minem öçen zur bäxet buldı. Çönki anıñ belän aralaşqannan soñ min dönyağa işek açqanday buldım”, di Rafail Adutov.
Äytergä kiräk, Tämimdar äfändeneñ wafatı Yaponiadäge illättäşlärebezgä genä tügel, ä böten tatar dönyası öçen dä zur yuğaltu.