Törkiä 10 möhim töbäktäge wäzğiätne küzätäçäk

Törkiäneñ däwlät küzläw idaräse MİT, üzeneñ yaña planında il öçen möhim töbäklärne bilgeli. MİT dönya eşläre ağımına zur yoğıntı yasağan 10 kiyerenke töbäkne iqtisadi, säyäsi, mädäni häm demografik yaqtan küzätep toraçağın belderä.
“Milli İstihbarat Teşkilatı” dip atalğan Törkiä küzläw idaräse (MİT) şulay itep töp köçen çittäge töbäklärgä yünältä. Anıñ kiläçäkkä plannarı matbuğat aşa kiñ cämäğätçelekkä dä bäyän itelde.

Şul isäptän, inglizçädän qala, ğäräp, serb, ärmän, gruzin, cäbräy, grek, qıtay, bolğar, urıs, alban häm boşnak tellärenä iğtibar arttırıla.

MİT başlığı urınbasarı Ämrä Tanär 2007 yılnıñ 5 ğıynwarında yasağan çığışında “däwlätne saqlap qaluda iñ möhim ısul - küzläw idaräseneñ il säyäsäten häm mänfäğätlären yaqlaw eşenä bäyle” dip äytkän ide.

MİT bilgelägän töbäklär häm andağı säyäsi täräkqiät:

Kavkaz
Rusiäneñ töbäktäge yaña strategiase
Gruziäneñ NATOğa äğza bulırğa tırışuı
Törkiä-Ärmänstan-Azärbaycan mönäsäbätläre
Tawlı Qarabax nizağı
Baqı-Tiflis-Cäyhan häm Samsun-Cäyhan ğaz häm neft ütkärgeçe proyektları

Balkan
Elekke Yuğoslaviäne täşkil itkän illär arasındağı qarşılıqlar
Kosovo bäysezlege
Serbiä häm Xorvatianeñ Yewropa Berlegenä äğzalıq protsessı
Makedonia häm Albaniane Yewropa Berlegenä integrasialäw tırışlıqları häm ilne tözekländerü planı
Gresianeñ Balkan illärenä finans häm telekommunikasia şirkätlärenä investisiase

Aziädän alıp Tın okean illärenä qädär
Töbäk illärendä AQŞ häm Europa Berlege arasında iqtisadi köndäşlek
Töbäktä Qıtay häm Yaponia yoğıntısı
Äfğanstan häm andağı terror xäräkätläre

Yaqın Könçığış
Ğıyraq häm Libandağı soñğı wäzğiät
İzrail-Fälästin nizağı
İrannıñ atom proğramı
Süriäneñ töbäktäge yoğıntısı
Ğäräb illäre xakimiatlärendäge üzgäreşlär

Aq (Urta) diñgez
Qıbrıs mäsäläse
Aq diñgezdäge energia çığanaqların tikşerü
Misır belän Gresia arasındağı Aq diñgezdä neft yatmaların ezläw kileşüe

Ege diñgeze
Törkiä-Gresia arasında siwil hawa kiñlege mäğlümat üzäge proektı häm çiklär mäsäläse

Qara diñgez
Könçığış Qara diñgezdäge bay neft yatmaların ezläw, energiagä bäyle diñgez qırıyındağı illärneñ ber-bersenä yoğıntısı

Afrika
Burundi, Angola, Syerra-Leone, Efiopiä, Eritreyä häm Kongodağı eçke krizisnıñ il eçendä suğışqa etärüe
Törkiäneñ Afrika illärenä säwdä potensialı
Tözeleş häm tekstil ölkäsendä investisia häm monıñ yärdämendä üseş alğan mönäsäbätlär

Qızıl diñgez häm Aden buğazı
Strategik noqtalarda yoğıntı buldıru

Urta Aziä häm Xazär yatmaları

Neft häm ğaz xezmättäşlege, ğaz ütkärgeçe öçen kiräkle cirlärne bilgeläw
Rusiäneñ energia töbäklärenä cäyelü säyäsäte
Rusiä-Qıtay arasındağı energia xezmättäşlege


Şul iğtibarnı cälep itä - Törkiäneñ küzläw idaräse planında Qırım, İdel-Ural, Ğağawz ile kebek möhim töbäklär atalmıy.