Bügen Yewropa Berlege İrannıñ atom programmasınıñ maqsatı tizdän açıqlanaçaq dip belderde. Brüsseldä Yewropa parlamentınıñ tışqı mäs''älälär komitetında Javier Solana İrannıñ Yewropa täqdim itkän kompromisqa cawabı anıñ atom programmasınıñ çınnan da barı tik energiä alunı ğına küzdä totamı yuqmı ikänen kürsätäçäk dide.
Yewropanıñ närsä täqdim itüe älegä kiñ çämäğätçelekkä açılmadı. Ul İranda uran bayıtu eşen tuqtatuğa almaşqa reaktorlar häm atom elektr stansiäläre öçen ciñel atom yağulığı da täqdim itä dip isäplänelä. Yewropa Tähran kire qaqqan oçraqta İranğa qarşı nindi çikläwlär kerteläçägen dä citkergän bulırğa oxşıy.
Solana "Ägär dä alar monı kire qaqsa, bu alarnıñ barı tik energiä alunı ğına maqsat itmäwenä, urannı energiä alu öçen zarur bulğannan nığraq, atom qoralı däräcäsendä bayıtırğa tırışuına tağın ber açıq işarä bulaçaq" dide.
Solana äytüençä, Yewropanıñ täqdimen bu atna axırına qädär BMO İminlek Şurası häm Yewropa Berlege qarıyaçaq. Anda Yewropa Berlegen BMOnıñ ike daimi äğzası Britaniä belän Fransiä häm Germaniä wäkillek itäçäk. Älege öç il inde küptännän Yewropa isemennän Tähran belän anıñ atom programması turında söyläşülär alıp bara.
Solana Yewropanıñ täqdimenä İrannıñ berençel cawabı uñay bulmadı dide. Tähran üzeneñ uran bayıtuın tuqtatuın küzdä totqan härtörle kompromisnı kire qağıp kilä. Yewropa Berlege belän AQŞ İranğa bernindi şartlarda da uran bayıtu mömkinlege birelmäskä tieş di.
BMO İminlek Şurasındağı 2 daimi äğzanıñ Qıtay belän Rusiäneñ qarşı çığuına qaramastan Solana İminlek Şurası İran mäs''äläsendä urtaq fikergä kilep näticäle rezolütsiä qabul iter dip ömetlänüen belderde.
Solana Qıtaynıñ İrannan energiä alu turında ozın möddätle kileşü imzalawın, Rusiäneñ dä üz mänfäğätläre buluın telgä aldı. Şul uq waqıtta Solana alarnı Yewropa Berlege belän AQŞnıñ fikerenä quşılırğa künderep bulır dip isäpläwen äytte.
"Alar belän iñ yuğarı däräcädä söyläşkändä, alar İrannıñ töbäktä totrıqsızlandıruçı köç buluın häm İrannıñ alarğa energiä tä''minatın uñay häm tiskäre yaqtan çağıştırıp qarağanda alar bik zur soraw aldında qala. Yaqın Könçığışta totrıqlılıq häm iminlek bulu täeminat iminlegen dä añlata, çönki İran tiräsendäge illär totrıqlı bulmasa İrannan ışanıçlı täemin ta bulmayaçaq" dide Solana.
Solana İran Ğiraqnı totrıqlılandıruda üzenä möhim rol'' alırğa tieş, ul Äfğänstanda da tarixi tä''sirgä iä, häm Hamasqa birergä mömkin finans yardäme aşa Yaqın Könçığışta tınıçlıq urnaştıruğa da täesir itä dide. Solana İrannı üzeneñ täesir köçen cawaplılıq belän qullanırğa çaqırdı.
"İrannıñ xalıqara mäydanğa salırğa mömkin kartaları xäzer arta bara, häm şuña kürä irannıñ cawaplılıq xise belän eş itüe bik möhim, kiläçäktä monı kürsätergä kiräk bulaçaq" dide Solana.
Naif Aqmal, Praga.
Yewropanıñ närsä täqdim itüe älegä kiñ çämäğätçelekkä açılmadı. Ul İranda uran bayıtu eşen tuqtatuğa almaşqa reaktorlar häm atom elektr stansiäläre öçen ciñel atom yağulığı da täqdim itä dip isäplänelä. Yewropa Tähran kire qaqqan oçraqta İranğa qarşı nindi çikläwlär kerteläçägen dä citkergän bulırğa oxşıy.
Solana "Ägär dä alar monı kire qaqsa, bu alarnıñ barı tik energiä alunı ğına maqsat itmäwenä, urannı energiä alu öçen zarur bulğannan nığraq, atom qoralı däräcäsendä bayıtırğa tırışuına tağın ber açıq işarä bulaçaq" dide.
Solana äytüençä, Yewropanıñ täqdimen bu atna axırına qädär BMO İminlek Şurası häm Yewropa Berlege qarıyaçaq. Anda Yewropa Berlegen BMOnıñ ike daimi äğzası Britaniä belän Fransiä häm Germaniä wäkillek itäçäk. Älege öç il inde küptännän Yewropa isemennän Tähran belän anıñ atom programması turında söyläşülär alıp bara.
Solana Yewropanıñ täqdimenä İrannıñ berençel cawabı uñay bulmadı dide. Tähran üzeneñ uran bayıtuın tuqtatuın küzdä totqan härtörle kompromisnı kire qağıp kilä. Yewropa Berlege belän AQŞ İranğa bernindi şartlarda da uran bayıtu mömkinlege birelmäskä tieş di.
BMO İminlek Şurasındağı 2 daimi äğzanıñ Qıtay belän Rusiäneñ qarşı çığuına qaramastan Solana İminlek Şurası İran mäs''äläsendä urtaq fikergä kilep näticäle rezolütsiä qabul iter dip ömetlänüen belderde.
Solana Qıtaynıñ İrannan energiä alu turında ozın möddätle kileşü imzalawın, Rusiäneñ dä üz mänfäğätläre buluın telgä aldı. Şul uq waqıtta Solana alarnı Yewropa Berlege belän AQŞnıñ fikerenä quşılırğa künderep bulır dip isäpläwen äytte.
"Alar belän iñ yuğarı däräcädä söyläşkändä, alar İrannıñ töbäktä totrıqsızlandıruçı köç buluın häm İrannıñ alarğa energiä tä''minatın uñay häm tiskäre yaqtan çağıştırıp qarağanda alar bik zur soraw aldında qala. Yaqın Könçığışta totrıqlılıq häm iminlek bulu täeminat iminlegen dä añlata, çönki İran tiräsendäge illär totrıqlı bulmasa İrannan ışanıçlı täemin ta bulmayaçaq" dide Solana.
Solana İran Ğiraqnı totrıqlılandıruda üzenä möhim rol'' alırğa tieş, ul Äfğänstanda da tarixi tä''sirgä iä, häm Hamasqa birergä mömkin finans yardäme aşa Yaqın Könçığışta tınıçlıq urnaştıruğa da täesir itä dide. Solana İrannı üzeneñ täesir köçen cawaplılıq belän qullanırğa çaqırdı.
"İrannıñ xalıqara mäydanğa salırğa mömkin kartaları xäzer arta bara, häm şuña kürä irannıñ cawaplılıq xise belän eş itüe bik möhim, kiläçäktä monı kürsätergä kiräk bulaçaq" dide Solana.
Naif Aqmal, Praga.