TR nıñ Ğ Tuqay isemendäge däwlät büläge bıyıl 7кешегә birelde. Alarnıñ berse Marsel' Ğäliev.
Marsel' Ğalievqa Ğ. Tuqay büläge 3 kitabı öçen birelä.
Berençese anıñ “Doğalı yıllar kitabı” Bu kitapta fälsäfi uylanular, yazuçılarnıñ keşe, şäxes bularaq , alarnıñ icadi portretları sürätlänä. Ul anı 1985 yıllarda Näbi Däwli turında yazıp başlağan ide.
Marsel' Ğalievnıñ ikençe kitabı 2004 yılda basılıp çıqqan “Ğomer bizmäne” digän şiğerlär cıyıntığı .
Ä öçençese “Cırlar” kitabı. Bu kitapta anıñ 33 şiğerenä icat itelgän törle avtorlarnıñ - kompozitorlarnıñ cırları kergän. Alar arasında
“Su buyınnan änkäy qaytıp kilä”, Közge moñ”, “Qaytu” kebek cırları bar.
Marsel' äfände bügen bezneñ studiädä qunaqta. Luiza Batır- Bolğari, (ul da bıyıl Ğ Tuqay bülägenä iä buldı) belän bergä icat itelgän şuşı “Qaytu” cırınıñ niçek tuuı turında isegezgä töşerep kitegez äle .
Bu cırnıñ testın bik küp kompozitorlarğa taratqan idem Luiza anı ber ay eçendä yazdı. Häm anı inde plastinkağa yazdırıp ta quyğannar ide. Min Mäskäwdä uqıp yöregändä, Qazanğa qaytqan idem. Berençe märtäbä Xäydär Bigiçev başqaruında opera häm balet teatrında işettem. Başta ul miña bik oşap betmägän ide. Annan tekstta da xata da kitkän ide. Min Xäydärgä äyttem. Ul ap-aq buldı, qurqıp kitte. Luizağa min anı suzıbraq başqarırğa kiräk dip täqdim ittem. Şunnan ul tözätelde. Bu cır çıqqaç başqa kompozitorlar da, menä min dä yazğan idem, diüçelär buldı, ämma tik soñ ide inde. Şağir ul- cırnı üze cırlıy almasa da, toyımlıy sizä. Şunıñ öçen anıñ kiñäşlärenä qolaq salırğa kiräk. Bez bu cırnı menä şulay kiñäşep, yasalğan xataların tözätep, icat ittek. Min üzemne bik bäxetle sanıym. Tasmada:“Qaytu” cırın Xäydär Bigiçev başqara.
Marsel' Ğaliev- ul - Yazuçı, Tatarstannıñ atqazanğan sänğät eşleklese. Bıyıl aña oktäber ayında 60 yäş tula. . Tuğan yağı Aznaqay rayonı, Baltaç awılı.
Marsel' Ğalievneñ unnan artıq kitabı bar. İke p'yesası säxnäläşterelgän ayırım äsärläre rus , polyak, ukrain, osetin, üzbäk, qazaq, qaraqalpaq, çuaş tellärenä tärcemä itelä.
1998 yılda yazuçınıñ 25 yıl däwerendä icat itkän äsärläre 4томлыкта bastırıla. Anda anıñ şiğerlär, balladalar, povest' häm xikäyälär, roman häm povest'lär , esse-ädäbi portretlar, fälsäfi uylanular bastırıla.
Şuşı 4 tomlıqta anıñ icatı xaqında qälämdäş- çordaşlarınıñ fikerläre birelä. Menä qayberläre Ämirxan Yeniki : ul beräwne dä qabatlamıy, beräwgä dä iärmi anıñ härnärsägä üz qaraşı, üz mönäsäbäte bar di: Mostay Kärim anıñ turında şiğri yullar belän : Küñellärdä – qoşlar tawışı, Zihennärdä – zaman yazmışı, di. Ğarif Axunov: MĞ G şigerlärenä tulı ber dönya- İdelle, qarağaylı, yoldızlı, alsu tañlı, qoyaşlı dönya sıyğan. Tufan Miñnullin: Marsel' Galiev fiker tiränlege belän tel neçkälegen täñgäl kiterä belgän yazuçı dip äytelgän fikerlär yazılğan.
Marsel' äfände “ Doğalı yıllar” kitabığıznıñ qimmäte närsädä?
“ Doğalı yıllar” kitabı yazuçınıñ küñel dönyasın- uy-ğamen, ärnü- şatlıqların çağıldıra. Tatar ädäbiätendә siräk kürengän janr- ädäbi portretlarnı yazuçı ğacäyep bay tel belän sürätli. “Doğalı yıllar” kitabı - yazuçını ğömere buyına äydäp barğan, ilhamlandırıp bara torğan däwamlı kitap. Min üzem kürgän, aralaşqan keşelär turında yazdım. Alarnıñ söylämen, tawışın, yöz qıäfäten, alarnıñ f ilosofiäsen. Çama belep: bäya birü , yalıqtırmıyça. Häm şulay uq üzebezneñ yul yöreşlärne , başqa aralaşularnı yazdım .Moña qädär istäleklärdä- memuarlarda bolay itep surätläw yuq ide. Berdänber cömlä bar ide Tuqaynıñ borını tirli ide, digän. “Tuqay turında zamandaşları” digän kitapta Yuğarı ädäbilekne saqlap yazu, maqsat itep quyılğan ide häm moña ireşelde, diep sanıym min. Tel dar'yası qarşında bez hämmäbez köçsez. Bez telne ğömer buyı öyränergä tieşbez. Minem şundıy ber fälsäfä süz bar. Telneñ arğı yağına beräw dä yözep çığa almıy. Läkin küpmeder däräcädä telneñ xasiäten añlaw , anıñ baylığın toyu -, ul tuğan yaqtan kiläder . Bezneñ yaqlar tel yağınnan bik köçle ide . Aqtanış, Minzälä :Aznaqay Möslim yaqlarında tel bik köçle.
Bügenge köndä nindi xıyallar belän yäşisez?
Närsäder yaña äyber yazu turında ğına uylap yäşim.Üzebezneñ yaqqa qaytıp, ciläkle alannarda yörise kilä. . Cir ciläge bıyıl bik küp bulaçaq bu tawlarda. Şundağı tawlarda, saf cildä ciläk aşap, cilgä yözeñne açıp ciläk aşap yörü, iñ zur bäxet.
Tasmada: “ Ğömer bizmäne kitabına kergän “Waqıtnı uzğan şağir turında”ğı şiğeren şağir üze başqara.
Sez TR “Ğ. Tuqay isemendäge däwlät bülägenä iä bulğan yazuçı , şağir Marsel' Ğäliev belän äñgämä tıñladığız.
Mälikä Basıyr