Accessibility links

Кайнар хәбәр

Izrail totıq itep alğan xärbien qaytaru taläbe belän fälestinlelärgä basımnı arttıra bara


Israil üzeneñ ber soldatın totıq itep alğan fälestin suğışçılarınıñ anı qaytaruına ireşü öçen Fälestin xökümätenä basımnı arttıra bara. Uzğan töndä Könbatış Yarda İzrail köçläre Xämas citäkçelegendäge fälestin xökümäteneñ berniçä ministrın, 20-läp deputatnı qulğa alğan dip xäbär itelä. İzrailneñ höcüm oçqıçları Süriä prezidentı Bäşär äl Assad sarayı östennän tübännän genä oçıp ütte. Bu Xämas citäkçelären sıyındırğan öçen Süriäne kisätü dip qabul itelde. Çärşämbe könne isä İzrail ğäskäre Gazada uzğan sintäberdä annan çığarılğannan soñğı iñ zur xärbi çaralarğa kereşte. Yaqın Könçığışta kierenkelekneñ arta baruı xalıqara cämäğätçelekneñ borçıluına säbäp buldı.

İzrail Xämas suğışçıları totıq itep alğan İzrail soldatınıñ azat itelüenä ireşergä teläp Fälestinlelärgä basımnı arttıra bara. Berniçä distä Xämas ministrı, häm deputatlar qulğa alındı. Gazada da xärbi operatsiä kiñäyä bara. Ber İzrail xärbie bügen irtän Xämasnıñ 64 räsmie qulğa alındı dip belderde. Alar arasında Xämas citäkçelegenedäge 23 urınlı xökümätneñ kimendä 7 ministrı häm 72 urınlı parlamentnıñ 20 deputatı da bar.

İstrail tışqı eşlär ministrlığı süzçese Mark Regev alar İzrail soldatın azat itü turında satulaşu, almaşu öçen tügel, ä bu ğämäl öçen Xämas ğäyeple dip qaralğan öçen totıldı dide.

Xämas süzçese Musir äl-Masri İzrailneñ bu ğämälen ğäyepläp çıqtı. Gaza şähärendä ul bu qulğa alularnı suğış iğlan itügä tiñläde.

"Fälestin xökümätenä häm parlament äğzalarına höcüm qurqınıç ğämäl, xätta xalıqara cinayät häm Fälestin xalqına qarşı suğış iğlan itü" dide äl-Masri.

Fälestin idaräse prezidentı, urtaçıl qaraştağı Mäxmüt Ğabbas ta bu qulğa alularnı ğäyepläp çıqtı. Ğabbas süzçese Näbil Abu Rudayna xalıqara cämäğätçelekne bu xälgä tıqşınırğa çaqırdı.

İzrail armiäse süzçese äytüençä, İzrailneñ Şin Bet eçke iminlek xezmäte Fälestin räsmilärennän soraw ala.

Qulğa alınğannar arasında parlament räise Ğabel Ğaziz Duaik, Dini eşläre ministrı Naif Räyub, şulay uq İzrailneñ totıq itep alınğan xärbie Gilad Şalitnı azat itärgä çaqırğan Premyer ministr urınbasarı Nasir Şair tä bar.

Xämas suğışçıları uzğan yäkşämbe irtäsendä cir astı yulınnan İzrailgä kerep saqta torğan 2 soldatnı üterep, bersen yaralap Şalitnı totıq itep alıp kitte.

Yäkşämbe könne totıq itep alınğan başqa ber izrailleneñ mäyete Könbatış Yardağı Ramalla şähärendä tabıltı. Bu xäl Mart ayında Xämas xakimiätkä kilgännän soñ Fälestin belän İzrail arasındağı iñ köçle kierenkelekne tağın da kiskenläşterep cibärde.

18 yäşlek Eliaşu Aşerinı Şalitnı totıq itep aluğa bäyle törkemnärneñ berse Xalıq Qarşılıq Komitetları äğzaları Könbatış Yarda totıq itep aldı. Häm çärşämbe könne alar ägär dä İzrail Gaza Sızığına höcümen tuqtatmasa Aşerinı üterü belän yanadı. Bügen bu törkem höcüm tuqtalmaw säbäple Aşerinı ütergänlegen belderde. Ämma İzrail politsiäse häm xärbiläre Aşerinı totıq itep alğannan soñ uq başına atıp ütergännär, törkem üz taläben quyğanda ul inde üle bulğan dip belderde.

Çärşämbe könne İzrail xärbi oçqıçları Süriä prezidentı Bäşär äl-Assät sarayın östennän tübännän genä oçıp ütte. Bu Xämas citäkçelären sıyındırğan öçen Süriäne kisätü dip qabul itelde. Qaçqınlıqtağı Xämas citäkçese Xalät Meşaal Süriädä yäşi. Süriä premyer ministrı Naci Otari İzrail oçqıçlarınıñ bu ğämälen ğäyepläp, Süriä härtörle agressiädän üzen saqlıy ala dip belderde.

Ul arada İzrail oçqıçları Fälestin cirlärendä hawa höcümnären däwam itte. Gaza şähärendä ütä radikal İslamçı Cihad törkemene qorallı qanatınıñ 2 äğzası utırğan maşina utqat totıldı, ämma alar qaçıp kitte dip xäbär itelä.

Aña qädär Gazanıñ könyağında Xämas häm Äl-Aqsa şähitläreneñ 2 binası utqa totıldı. Ämma ülüçelär yäki yaralanuçılar turında ber xäbär dä bulmadı.

Mısır çige buyında bitlekle suğışçılar cir minası şartlatıp çik qoymasın cimerde dip xäbär itelä.

Fälestin iminlek köçläre xalıqnıñ şartlaw näticäsendä açılğan yuldan ağıluına yul quymaw öçen anda tere qoyma bulıp basqan.

Könbatış yarda wäzğiätneñ kierenkeläşüe xalıqara cämäğätçekneñ borçıluına da säbäp buldı. AQŞ däwlät sekretare Condoleezza Rice Mäskäwdä Zur Sigezlekneñ tışqı eşlär ministrları oçraşuınnan soñ Yaqın Könçığış nizağındağı barlıq taraflarnı tıyılırğa çaqırdı. Aña qädär BMO general sekretare Kofi Annan da şundıy uq möräcäğät belän çıqtı.

"Bez nizağnıñ tiränäyüenä genä tügel, kiñäyüenä dä yul quymas öçen bik saq bulırğa tieşbez" dide Annan.

Yewropa Berlege İzrail belän fälestinlelär arasında kierenlekneñ arta baruına tirän borçılu belderüe belän çıqtı häm töbäkkä maxsus wäkilen cibäräçägen iğlan itte.

Naif Aqmal, Prag.
XS
SM
MD
LG