Gazprom Ukraina belän Yewropağa tabiği gaz qudırunı kisäk tuqtatqannan soñ yil başinda, ğinwar ayinda tözelgän kileşüne Ukrainada berqayçan da oşatmadılar. Ul çaqta Kiev Rusiädän kilüçe gaznıñ bäyäsen meñ kubometrına 50 dollardan 95 kä kütärergä rizalaşqan ide. Kileşüne tänqitläwçelär, şul isäptän elekke premyer ministr Yulia Timoşenko yañadan söyläşülär ütkärergä çaqırıp kilde. Ğinwar kileşüeneñ ike şartı Ukrainada ayıruça tänqitlänä.
Berençese. Kileşüdä Ukrainağa satıluçı gaz bäyäse 2006 yılnıñ berençe yartısı öçen genä bilgelänä. Şul uq waqıtta Rusiä gazın Ukraina aşa Yewropağa qudıru öçen daimi bäyä 5 yılğa aldan uq bilgeläp quyıla.
İkençese. Ul kileşü nigezendä Şwetsariädä terkälgän RosUkrEnergo dip ataluçı ber yäşeren şirkät Ukrainanı gaz belän täemin itüçe monopolist aradaşçı itep bilgelände. Kileşü nigezendä RosUkrEnergo Rusiä gazın meñ kubometrın 230 dollarğa alıp küpkä arzanraq törkmän gazı belän aralaştıra häm Ukrainağa meñ kubometrın 95 dollardan sata. April ayında RosUkrEnergoğa yartılaş Gazprom, yartılaş 2 Ukrain bizmenı iä buluı açıqlandı. Mäskäw dä Kiev ta ni öçen mondıy aradaşçı kertülären qänäğätländererlek itep añlata almıy.
14 avgustta Yanukoviç Kievta jurnalistlarğa gaz täeminäte turında "Bez 2006 yılda bernine dä üzgärtmiäçäkbez. Bäyäne üzgärtü, yäğni töşerü mömkin bulsa töşererbez. Närsägä ireşep bulır. 2007 yılğa kilgändä bez açıq sistem buldıraçaqbız häm xalıqara cämäğätçelekne dä, Ukraina xalqın da Ukrainanıñ gaz bazarındağı mönäsäbätlär sisteması turında xäbardar itäçäkbez" dide.
Ämma Ukraina 2007 yılda xäzerge bäyälärne saqlap qaluğa ireşä almas kebek. Gazpromnıñ qayber wäkilläre inde xäzerdän ük Ukraina 2007 yılda tağın ber bäyä artuğa äzer bulırğa tieş dide. Yäğni meñ kubometrğa xäzerge 95 urınına 230 dollar tülärgä turı kilmägäye.
Ukraina öçen gaz bäyäsenä RosUkrEnergo aşa satıluçı Törkmän gazınıñ küläme häm bäyäse dä täesir itäçäk. Törkmänstan Gazpromğa satıluçı gaznıñ bäyäsen meñ kubometrına xäzerge 65 dollardan 100 dollarğa kütärergä teläwen belderde.
Şul uq waqıtta analitiklar Ukraina iqtisadı gaznıñ bäyäse meñ kubometrına 120 dollardan artsa üzeneñ yarışu säläten yuğaltaçaq dip kisätä.
Ukraina bu satulaşuda nindi dälillär qullana ala soñ?
Mäskäw inde küp yıllar buyı Kievnı xalıqara konsorsium tözügä künderep, anda töp partner bularaq Yewropağa Rusiä gazın qudıruçı Ukraina üktärgeçenä baş bulırğa teli.
Soçi söyläşülärendä Ukraina gazütkärgeçlären kontrolgä alu mäsäläse yañadan kütärelergä mömkin. Moña qädär Kiev bu mäsäläne uñışlı ğına kiçekterep häm kire qağıp kilde.
Şulay da 14 avgustta Yanukoviç Ukrainanıñ gaz qudıru sistemasın Rusiägä tapşıruğa rizalaşmıyaçağın açıq itep äytte.
"Bu sistemağa Ukraina xuca bulaçaq. Bez moña berqayçan da barmıyaçaqbız. Çönki bu Ukrainanıñ däwlät mänfäğätlärenä xezmät itmi. Bu sistemanı üzgärtep qoru mäsäläse başqa mäsälä. Bez bu eştä dönyanıñ qaysı öleşennän buluına qarap tormıyça partnerlar çaqıraçaqbız" dide Yanukoviç.
Bu Mäskäwne qıyın xäldä qaldıra. Xäzer ul Yanukoviçnıñ citäkçelekkä qaytuına nindi reaksiä kürsätergä belmi. Rusiä matbuğatı Yanukoviçnıñ qaytuın Ukrainadağı Rusiä yaqlı köçlärneñ prezident Viktor Yuşçenko, elekke premyer ministrlar Yulia Timoşenko häm Yuriy Yexanurov belän bäyle Äflisun İnqilabı köçlären ciñüe dip sürätli.
Soñğı yılyarımda könbatışqa yöz totqan Timoşenko Yexanurovlarğa qarağanda Rusiägä yöz totqan Yanukoviç belän kileşü ciñelräk bulaçaq dip täqrärlap kilgän Mäskäwgä monı xäzer ğämäldä raslarğa kiräk bulaçaq.
Yäğni Mäskäwneñ äytkännäre döreskä çıqsın öçen Yanukoviç Soçidan berär keçkenä ciñü belän qaytırğa tieş.
2007 yılda xäzerge gaz bäyäsen saqlap qalu mömkinlege bik az bulğanğa kürä, bäyäne aqrınlap, basqıçlap kütärü şunıñ belän Ukraina iqtisadı öçen kisäk bäyä artuğa yul quymaw orımnı yomşarta alır ide.
Naif Aqmal, Praga.
Berençese. Kileşüdä Ukrainağa satıluçı gaz bäyäse 2006 yılnıñ berençe yartısı öçen genä bilgelänä. Şul uq waqıtta Rusiä gazın Ukraina aşa Yewropağa qudıru öçen daimi bäyä 5 yılğa aldan uq bilgeläp quyıla.
İkençese. Ul kileşü nigezendä Şwetsariädä terkälgän RosUkrEnergo dip ataluçı ber yäşeren şirkät Ukrainanı gaz belän täemin itüçe monopolist aradaşçı itep bilgelände. Kileşü nigezendä RosUkrEnergo Rusiä gazın meñ kubometrın 230 dollarğa alıp küpkä arzanraq törkmän gazı belän aralaştıra häm Ukrainağa meñ kubometrın 95 dollardan sata. April ayında RosUkrEnergoğa yartılaş Gazprom, yartılaş 2 Ukrain bizmenı iä buluı açıqlandı. Mäskäw dä Kiev ta ni öçen mondıy aradaşçı kertülären qänäğätländererlek itep añlata almıy.
14 avgustta Yanukoviç Kievta jurnalistlarğa gaz täeminäte turında "Bez 2006 yılda bernine dä üzgärtmiäçäkbez. Bäyäne üzgärtü, yäğni töşerü mömkin bulsa töşererbez. Närsägä ireşep bulır. 2007 yılğa kilgändä bez açıq sistem buldıraçaqbız häm xalıqara cämäğätçelekne dä, Ukraina xalqın da Ukrainanıñ gaz bazarındağı mönäsäbätlär sisteması turında xäbardar itäçäkbez" dide.
Ämma Ukraina 2007 yılda xäzerge bäyälärne saqlap qaluğa ireşä almas kebek. Gazpromnıñ qayber wäkilläre inde xäzerdän ük Ukraina 2007 yılda tağın ber bäyä artuğa äzer bulırğa tieş dide. Yäğni meñ kubometrğa xäzerge 95 urınına 230 dollar tülärgä turı kilmägäye.
Ukraina öçen gaz bäyäsenä RosUkrEnergo aşa satıluçı Törkmän gazınıñ küläme häm bäyäse dä täesir itäçäk. Törkmänstan Gazpromğa satıluçı gaznıñ bäyäsen meñ kubometrına xäzerge 65 dollardan 100 dollarğa kütärergä teläwen belderde.
Şul uq waqıtta analitiklar Ukraina iqtisadı gaznıñ bäyäse meñ kubometrına 120 dollardan artsa üzeneñ yarışu säläten yuğaltaçaq dip kisätä.
Ukraina bu satulaşuda nindi dälillär qullana ala soñ?
Mäskäw inde küp yıllar buyı Kievnı xalıqara konsorsium tözügä künderep, anda töp partner bularaq Yewropağa Rusiä gazın qudıruçı Ukraina üktärgeçenä baş bulırğa teli.
Soçi söyläşülärendä Ukraina gazütkärgeçlären kontrolgä alu mäsäläse yañadan kütärelergä mömkin. Moña qädär Kiev bu mäsäläne uñışlı ğına kiçekterep häm kire qağıp kilde.
Şulay da 14 avgustta Yanukoviç Ukrainanıñ gaz qudıru sistemasın Rusiägä tapşıruğa rizalaşmıyaçağın açıq itep äytte.
"Bu sistemağa Ukraina xuca bulaçaq. Bez moña berqayçan da barmıyaçaqbız. Çönki bu Ukrainanıñ däwlät mänfäğätlärenä xezmät itmi. Bu sistemanı üzgärtep qoru mäsäläse başqa mäsälä. Bez bu eştä dönyanıñ qaysı öleşennän buluına qarap tormıyça partnerlar çaqıraçaqbız" dide Yanukoviç.
Bu Mäskäwne qıyın xäldä qaldıra. Xäzer ul Yanukoviçnıñ citäkçelekkä qaytuına nindi reaksiä kürsätergä belmi. Rusiä matbuğatı Yanukoviçnıñ qaytuın Ukrainadağı Rusiä yaqlı köçlärneñ prezident Viktor Yuşçenko, elekke premyer ministrlar Yulia Timoşenko häm Yuriy Yexanurov belän bäyle Äflisun İnqilabı köçlären ciñüe dip sürätli.
Soñğı yılyarımda könbatışqa yöz totqan Timoşenko Yexanurovlarğa qarağanda Rusiägä yöz totqan Yanukoviç belän kileşü ciñelräk bulaçaq dip täqrärlap kilgän Mäskäwgä monı xäzer ğämäldä raslarğa kiräk bulaçaq.
Yäğni Mäskäwneñ äytkännäre döreskä çıqsın öçen Yanukoviç Soçidan berär keçkenä ciñü belän qaytırğa tieş.
2007 yılda xäzerge gaz bäyäsen saqlap qalu mömkinlege bik az bulğanğa kürä, bäyäne aqrınlap, basqıçlap kütärü şunıñ belän Ukraina iqtisadı öçen kisäk bäyä artuğa yul quymaw orımnı yomşarta alır ide.
Naif Aqmal, Praga.