Berniçä ay däwam itkän tikşerülärdän soñ politsiä İzrail prezidentı Moshe Katsavnı berniçä censi ezärlekläwdä, şul isäptän köçläwdä, şulay uq korrupsiädä häm telefon söyläşülären röxsätsez tıñlawlar oyıştıruda ğäyepläw öçen citärlek dälillär bar dip belderde.
Bu mäğlümätlär İzrail baş prokurorı Menaçim Mazuzğa tapşırıldı. Häm xäzer ul Katsavqa ğäyepläw çığaru-çığarmaw turında qarar itärtä tieş.
Moñarçı İzrailneñ ber genä yuğarı citäkçesenä dä mondıy zur ğäyepläwlär belderelgäne yuq ide.
Jerusalem Post gazetınıñ xoquq mäsäläläre turında yazuçı xäbärçese Dan İzenberg Azatlıq radiosına politsiäneñ bu belderüe ilne şaq qatırdı dide.
"Politsiä ğäyepläw belderergä nigez dip atağan küp kenä ğämällär arasında köçläw dä bar. Bu moñarçı da telgä alınğan bulsa da, mondıy ğäyepläw buluı alay uq açıq tügel ide. Häm älbättä bu il prezidentına belderelgän şaqqatırğıç ğäyepläw" dide İzenberg.
Katsav prezident bulıp häm aña qädär turizm ministrı bulıp eşlägän çaqta anıñ belän bergä eşlägän unlap xatın qız üzlärenñ anıñ tarafınnan censi ezärleklänülärgä duçar bulğanlığın belderde.
Politsiä äytüençä, mondıy censi ğäyepläwlärdän tış Katsavnıñ xezmätkärlär söyläşülären qanunsız räweştä tıñlawlar oyıştıruı turında da dälillär bar. Alay şulay uq Katsav prezident bularaq tieşsez yarlıqawlar birü belän dä şöğellängän di.
5 balalı ğailä atası Katsav mondıy ğäyepläwlärne kire qağa häm üzen säyäsi höcüm qorbanı dip atıy.
İzrail qanunnarı nigezendä prezident qağılğısızlıq xoquqına iä. Ä Katsavnıñ prezidentlıq möddäte kiläse cäy urtasına ğına tämamlana.
Ämma anı xakimiättän qatı basım belän yäki parlamentta impiçmen iğlan itü aşa töşerergä bula.
Ğäyepläw belderelep mäxkamä bulğan oçraqta ul 3 yıldan alıp 16 yılğa qädär törmägä yabılırğa mömkin.
İzraildä prezident ğömümän alğanda formal wäkalätlärgä genä iä diärgä bula. Ämma Katsavqa şul qädär zur ğäyepläwlär belderelü İzrailneñ säyäsi citäkçelegenä qarata ışanıç krizisın tağın da tiränäyter kebek.
Uzğan cäydä Libanda Xizbulla belän bäreleşlärdä bulğan yuğaltulardan soñ küp kenä izraillelär säyäsi citäkçelekneñ mömkinleklärenä şik belän qarıy başladı.
Häm İzenberg añlatuınça, İzraillelär ildäge küp kenä yuğarı räsmilärneñ korrupsiädä ğäyeplängän buluın da istä tota.
"Bu yuğarı citäkçelärne üz eçenä alğan barlıq cäncallarnıñ iñ zurısı bulırğa oxşıy. Ämma şul uq waqıtta bu şul cäncallarnıñ berse genä. Xäzer xätta premyer ministr Ehüd Olmertqa qarşı da tikşerü eşe bara. Elekke premyer ministr Ariel Şaronğa qarşı da tikşerü eşe bulğan ide. Häm xäzer elekke yustitsiä ministrı Çaim Ramon xökem itelä. Korrupsiädä yäki başqaça qanun bozuda ğäyeplängän xökümät äğzaları isemlege zur" di İzenberg.
Näticädä xäzer xakimiät sistemasın üzgärtü mäsäläsen kütärelä.
"Xäzer şaqtıy ozaq waqıttan soñ berençe märtäbä xakimiät sistemasın üzgärtü mäsäläse bik citdi itep kütärelä. Moñarçı mondıy uylar bulsa da xäzerge kebek bik citdi tügel ide. Täqdimnär bik törle. Çağıştırma saylawlar urınına regional saylawlar ütkärü, xäzerge parlament xakimiäte urınına prezident xakimiäte buldıru häm başqa şundıy täqdimnär bar. Häm şiksez bu soñğı yıllardağı barlıq korrupsiä oçraqlarınıñ näticäse" di İzenberg.
Naif Aqmal, Praga.
Bu mäğlümätlär İzrail baş prokurorı Menaçim Mazuzğa tapşırıldı. Häm xäzer ul Katsavqa ğäyepläw çığaru-çığarmaw turında qarar itärtä tieş.
Moñarçı İzrailneñ ber genä yuğarı citäkçesenä dä mondıy zur ğäyepläwlär belderelgäne yuq ide.
Jerusalem Post gazetınıñ xoquq mäsäläläre turında yazuçı xäbärçese Dan İzenberg Azatlıq radiosına politsiäneñ bu belderüe ilne şaq qatırdı dide.
"Politsiä ğäyepläw belderergä nigez dip atağan küp kenä ğämällär arasında köçläw dä bar. Bu moñarçı da telgä alınğan bulsa da, mondıy ğäyepläw buluı alay uq açıq tügel ide. Häm älbättä bu il prezidentına belderelgän şaqqatırğıç ğäyepläw" dide İzenberg.
Katsav prezident bulıp häm aña qädär turizm ministrı bulıp eşlägän çaqta anıñ belän bergä eşlägän unlap xatın qız üzlärenñ anıñ tarafınnan censi ezärleklänülärgä duçar bulğanlığın belderde.
Politsiä äytüençä, mondıy censi ğäyepläwlärdän tış Katsavnıñ xezmätkärlär söyläşülären qanunsız räweştä tıñlawlar oyıştıruı turında da dälillär bar. Alay şulay uq Katsav prezident bularaq tieşsez yarlıqawlar birü belän dä şöğellängän di.
5 balalı ğailä atası Katsav mondıy ğäyepläwlärne kire qağa häm üzen säyäsi höcüm qorbanı dip atıy.
İzrail qanunnarı nigezendä prezident qağılğısızlıq xoquqına iä. Ä Katsavnıñ prezidentlıq möddäte kiläse cäy urtasına ğına tämamlana.
Ämma anı xakimiättän qatı basım belän yäki parlamentta impiçmen iğlan itü aşa töşerergä bula.
Ğäyepläw belderelep mäxkamä bulğan oçraqta ul 3 yıldan alıp 16 yılğa qädär törmägä yabılırğa mömkin.
İzraildä prezident ğömümän alğanda formal wäkalätlärgä genä iä diärgä bula. Ämma Katsavqa şul qädär zur ğäyepläwlär belderelü İzrailneñ säyäsi citäkçelegenä qarata ışanıç krizisın tağın da tiränäyter kebek.
Uzğan cäydä Libanda Xizbulla belän bäreleşlärdä bulğan yuğaltulardan soñ küp kenä izraillelär säyäsi citäkçelekneñ mömkinleklärenä şik belän qarıy başladı.
Häm İzenberg añlatuınça, İzraillelär ildäge küp kenä yuğarı räsmilärneñ korrupsiädä ğäyeplängän buluın da istä tota.
"Bu yuğarı citäkçelärne üz eçenä alğan barlıq cäncallarnıñ iñ zurısı bulırğa oxşıy. Ämma şul uq waqıtta bu şul cäncallarnıñ berse genä. Xäzer xätta premyer ministr Ehüd Olmertqa qarşı da tikşerü eşe bara. Elekke premyer ministr Ariel Şaronğa qarşı da tikşerü eşe bulğan ide. Häm xäzer elekke yustitsiä ministrı Çaim Ramon xökem itelä. Korrupsiädä yäki başqaça qanun bozuda ğäyeplängän xökümät äğzaları isemlege zur" di İzenberg.
Näticädä xäzer xakimiät sistemasın üzgärtü mäsäläsen kütärelä.
"Xäzer şaqtıy ozaq waqıttan soñ berençe märtäbä xakimiät sistemasın üzgärtü mäsäläse bik citdi itep kütärelä. Moñarçı mondıy uylar bulsa da xäzerge kebek bik citdi tügel ide. Täqdimnär bik törle. Çağıştırma saylawlar urınına regional saylawlar ütkärü, xäzerge parlament xakimiäte urınına prezident xakimiäte buldıru häm başqa şundıy täqdimnär bar. Häm şiksez bu soñğı yıllardağı barlıq korrupsiä oçraqlarınıñ näticäse" di İzenberg.
Naif Aqmal, Praga.