Accessibility links

Кайнар хәбәр

Lukaşenko nigä Ukraina belän quşılırğa çaqıra?


Küptän tügel Belarus prezidentı Aleksandr Lukaşenko Belarus Ukraina belän berläşkän däwlät tözü täqdimen xuplıy dip belderde. Lukaşenko şulay uq ike il üz cirläre aşa Rusiä tabiği gazın qudıru bäyäsen dä kileşep bilgeli ala dide. Bu 2007 yılda Rusiädän kilüçe gaz bäyäse artuğa cawap bularaq, Lukaşenkonıñ Mäskäwgä tışqı säyäsätne üzgärtü belän basım yasarğa tırışuı bularaq qabul itelä.

Noyäber ayında Minskida Ukrain jurnalistları belän oçraşuda Belarus prezidentı kötelmägän belderülär yasadı. Ukrain jurnalistlarına ul Ukrain-Belarus däwläte tözüne täqdim itte.

Lukaşenko şulay uq "Belarus häm Ukraina arasında kileşügä ireşü belän bu töbäktä iqtisadıy häm säyäsi xäl üzgäräçäk" dide.

Ukrain jurnalistlarınıñ süz ni tudıra bara digän sorawına Lukaşenko Minski belän Kiev neft häm gaz mäsälälärendä urtaq pozitsiä, şulay uq Yewropağa Rusiä gazın qudıruçı ütkärgeçne qullanu bäyäse turında da kileş ala dip cawap birde.

"Bez Rusiä belän bu turıda söyläşülärdä urtaq säyäsät alıp barsaq ni bula, naçar bulameni, yaxşı bula. Äydä şulay itik" dide Lukaşenko.

Lukaşenko Mäskäwneñ 2007 yılda Belarus öçen tabiği gaz bäyäsen tıq arttıru niätlärenä borçıluın yäşerep tormadı. Xäzer gaznıñ meñ kubometrına 47 dollar tüläwçe Belarustan yaña yılda 200 dollar taläp itelergä mömkin.

Gaz bäyäsen kütärü belän yanap Gazprom Belarusnıñ gaz qudıru torbalarına kontrolne üz quılna alırğa teli.

Gaz bäyäsen arttıruğa, Mäskäwneñ Belarus iqtisadın Rusiänekennän otışsızraq xälgän quyarğa tırışuına zarlanğannan soñ Lukaşenko Ukraina belän berläşkän däwlät tözü täqdimen xuplawın belderde.

Belarus belän Ukrainanıñ zurlığı ber bersenekenä yaqın bulğanlıqtan alarnıñ üzara berläşüe Rusiä belän berläşügä qarağanda mömkinräk dide ul.

Häm anıñ fikerençä mondıy berlekneñ kiläçäge yaqtı bula ala.

"Alla monıñ qayçan da bulsa tormışqa aşuın yazsın. Işanığız, Mondıy däwlät belän härkem isäpläşäçäk. Bez dönyada üz xalıqlarıbız öçen bik küp närsägä ireşä alır idek" dide Lukaşenko.

Belarus Xalıq Frontı citäkçese Vintsuk Vyaçorka Azatlıq radiosına oppozitsiä inde monı 15 yıl elek ük täqdim itkän ide dip belderde. Ul çaqta oppozitsiä Rusiäneñ säyäsi häm iqtisadıy basımına qarşı toru öçen Ukraina häm Baltıyq däwlätläre belän berläştergä täqdim itkän ide di Vyaçorka. Häm ul Lukaşenkonıñ bu süzläre Rusiäneñ iqtisadıy basımı aldında Lukaşenkonıñ ömetsezlekkä birelüen kürsätä di.

"Minemçä bügen Lukaşenkonıñ bu problemağa, ilebezne üze alıp kergän körçekkä cawabı yuq" dide Vyaçorka.

Başqa ber kürenekle oppozitsiä wäkile Berläşkän Watandaşlar Firqäseneñ räis urınbasarı Alyaksandr Dabravolsky da Vyaçorka äytkännär belän kileşä. Ämma ul Lukaşenkonıñ Ukraina belän berläşü turında äytkännären citdigä almıy.

"Xäzer Rusiä üzeneñ energiä çığanaqları öçen çın bäyä sorağaç Rusiä-Belarus berläşkän däwläte mömkin tügellege härkemgä açıq kürende. Anıñ nigeze dä tübäse dä yuq. Barlıq oppozitsion köçlär Rusiä belän çın milli mänfäğätlärne istä totıp xezmättäşlek turında söyläşülär alıp baru kiräklege turında äytte. Xäzer Lukaşenko şantaj, ügetläw ısulların qullanırğa tırışaçaq" dide Dabrovolsky.

Ukraina belän Belarusnıñ ber däwlätkä quşıluı älegä mömkin kürenmäsä dä, qayber küzätüçelär ike ilneñ Rusiädän satıp alınuçı häm Ukraina belän Belarus aşa Könbatışqa ütüçe gaz öçen bäyälärne bilgeläw mäsäläse turında söyläşüe mömkin dip isäpli.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG