NATO illäreneñ xärbi köymäläre Ukraina portlarında urnaşa. Demonstratsiälär belän tawış kütärergä äzerlänüçe protest belderüçelär dä şul tirädä üzläreneñ tirmälären qora. Militsiä nığıtılğan avtobuslarğa töyälgän cit il xärbilären saqlap ozatıp yöri.
Ukrainanıñ Odessa portı yanında Diñgez Cile dip atalğan xärbi diñgez künegüläre başlandı. NATOnıñ Tınıçlıq öçen Xezmättäşlek programması qısalarındağı mondıy xalıqara künegülär 1997 yıldan birle här yıl diärlek ütkärelep kilä.
Ämma bıltır komunistlar häm prezident Viktor Yuşçenkoğa qarşı köçlär çit il ğäskärläreneñ Ukrainağa kilüenä qarşı zur protest çaraları oyıştırğannan soñ xärbi künegülär başlanuğa berniçä säğät kenä qala anı ütkärmäw turında qarar çığarıldı.
Ul çaqta räsmilär monı añlatıp AQŞnıñ xärbi diñgez korabların Libanda kierenkelek artu säbäple aşığıç räweştä Yaqın Könçığışqa cibärergä kiräk dip belderle.
Bıyıl inde Yuşçenko aldan uq çara kürep, künegülärne ütkärü qararın parlament aşa raslatıp quydı.
Könbatışqa yöz totuçı Yuşçenkonıñ köndäşe, Mäskäwgä qarawçı premyer minsitr Viktor Yanukoviç ta bu künegülärne xuplap alar Qara Diñgezne saqlaw häm terrorğa qarşı köräşü öçen kiräk dide.
Ukraina saqlanu ministrı Anatoliy Hrıstenko yäşkämbe könne Azatlıq radiosına bıyıl protest çaraları künegülärneñ özelüenä kitermäs dip ömetlänüen belderde.
"Bu prezident, ministrlar kabinetı häm parlament tarafınnan raslanğan tulısınça xoquqıy qarar. Bu qarar xärbi köçlärneñ il mänfäğätlären küzdä totıp xärbi künegülär ütkärüen küz aldında tota. Keşelärneñ rizasızlıq belderergä häm qayber çaralar oyıştırırğa konstitutsion xoquqları bar, ämma beräwneñ dä bu künegülärgä qomaçawlaw xoquqı yuq. Kem dä kem qomaçawlarğa tırışsa ul xoquq saqlaw oyışmaları tarafınnan saqlanuçı qanunnarnı bozğan bulaçaq" dide Hrıstenko.
Protest çaralarınnan çitkäräk kitü öçen Ukraina xakimiätläre Diñgez Cilen bıyıl Qırımnan çitkäräk Odessa häm Yujnıy portlarına küçerde. Mäğlüm bulğança Qırımda Rusiäneñ Qara Diñgez flotı urnaşqan häm anda Mäskäw yaqlı törkemnär aktiv eşçänlek alıp bara. Rus millätçeläre xätta bu rus cirläre dip täqrarlıy.
Mäskäwdäge saqlanu mäsäläläre analitigı, Novaya Gazetağa yazuçı Pavel Felgenhauer bıltırğıdan ayırmalı bularaq Yanukoviç bu künegülärne säyäsi mäsälägä äwerelderergä telämi di.
"Yanukoviç üzen Könbatışnıñ dustı häm cawaplı säyäsätçe itep kürsätergä teli. Bıltır alar xökümät citäkçelegenä kilü öçen köräşä ide. Wäzğiät başqa ide. Xäzer isä eçke wäzğiät beraz üzgärde" di Felgenhauer.
Şulay da künegülärgä kisken qarşı çığuçılar protest çaralarına äzerlänä. Odessa NATOğa Qarşı Üzsaqlanu Komietı dip atalğan törkem protest çaralarına meñnärçä keşe çıyaçağın belderä. Xakimiätlär isä bıyıl Diñgez Cilenä qomaçawlaw mömkinlege birelmiäçäge turında kisätä.
Künegülär 2 atna, yülneñ 9-ınnan 22-senä qädär däwam itäçäk. Anda barlığı 13 il, Ärmänstan, Azärbäycan, Kanada, Gruziä, Germaniä, Gretsiä, Latviä, Makedoniä, Moldova, Romaniä, Törkiä, Ukraina häm Quşma Ştatlar xärbiläre qatnaşa.
Naif Aqmal
Ukrainanıñ Odessa portı yanında Diñgez Cile dip atalğan xärbi diñgez künegüläre başlandı. NATOnıñ Tınıçlıq öçen Xezmättäşlek programması qısalarındağı mondıy xalıqara künegülär 1997 yıldan birle här yıl diärlek ütkärelep kilä.
Ämma bıltır komunistlar häm prezident Viktor Yuşçenkoğa qarşı köçlär çit il ğäskärläreneñ Ukrainağa kilüenä qarşı zur protest çaraları oyıştırğannan soñ xärbi künegülär başlanuğa berniçä säğät kenä qala anı ütkärmäw turında qarar çığarıldı.
Ul çaqta räsmilär monı añlatıp AQŞnıñ xärbi diñgez korabların Libanda kierenkelek artu säbäple aşığıç räweştä Yaqın Könçığışqa cibärergä kiräk dip belderle.
Bıyıl inde Yuşçenko aldan uq çara kürep, künegülärne ütkärü qararın parlament aşa raslatıp quydı.
Könbatışqa yöz totuçı Yuşçenkonıñ köndäşe, Mäskäwgä qarawçı premyer minsitr Viktor Yanukoviç ta bu künegülärne xuplap alar Qara Diñgezne saqlaw häm terrorğa qarşı köräşü öçen kiräk dide.
Ukraina saqlanu ministrı Anatoliy Hrıstenko yäşkämbe könne Azatlıq radiosına bıyıl protest çaraları künegülärneñ özelüenä kitermäs dip ömetlänüen belderde.
"Bu prezident, ministrlar kabinetı häm parlament tarafınnan raslanğan tulısınça xoquqıy qarar. Bu qarar xärbi köçlärneñ il mänfäğätlären küzdä totıp xärbi künegülär ütkärüen küz aldında tota. Keşelärneñ rizasızlıq belderergä häm qayber çaralar oyıştırırğa konstitutsion xoquqları bar, ämma beräwneñ dä bu künegülärgä qomaçawlaw xoquqı yuq. Kem dä kem qomaçawlarğa tırışsa ul xoquq saqlaw oyışmaları tarafınnan saqlanuçı qanunnarnı bozğan bulaçaq" dide Hrıstenko.
Protest çaralarınnan çitkäräk kitü öçen Ukraina xakimiätläre Diñgez Cilen bıyıl Qırımnan çitkäräk Odessa häm Yujnıy portlarına küçerde. Mäğlüm bulğança Qırımda Rusiäneñ Qara Diñgez flotı urnaşqan häm anda Mäskäw yaqlı törkemnär aktiv eşçänlek alıp bara. Rus millätçeläre xätta bu rus cirläre dip täqrarlıy.
Mäskäwdäge saqlanu mäsäläläre analitigı, Novaya Gazetağa yazuçı Pavel Felgenhauer bıltırğıdan ayırmalı bularaq Yanukoviç bu künegülärne säyäsi mäsälägä äwerelderergä telämi di.
"Yanukoviç üzen Könbatışnıñ dustı häm cawaplı säyäsätçe itep kürsätergä teli. Bıltır alar xökümät citäkçelegenä kilü öçen köräşä ide. Wäzğiät başqa ide. Xäzer isä eçke wäzğiät beraz üzgärde" di Felgenhauer.
Şulay da künegülärgä kisken qarşı çığuçılar protest çaralarına äzerlänä. Odessa NATOğa Qarşı Üzsaqlanu Komietı dip atalğan törkem protest çaralarına meñnärçä keşe çıyaçağın belderä. Xakimiätlär isä bıyıl Diñgez Cilenä qomaçawlaw mömkinlege birelmiäçäge turında kisätä.
Künegülär 2 atna, yülneñ 9-ınnan 22-senä qädär däwam itäçäk. Anda barlığı 13 il, Ärmänstan, Azärbäycan, Kanada, Gruziä, Germaniä, Gretsiä, Latviä, Makedoniä, Moldova, Romaniä, Törkiä, Ukraina häm Quşma Ştatlar xärbiläre qatnaşa.
Naif Aqmal