Qıtaydan çittä Qıtay tawarlarına bäyle iñ zur cäncal Panamada buldı. Anda prokuratura äytüençä, 94 keşe Qıtayda yasalğan yütäl daruın eçkännän soñ ülgän. Ul daruda maşinağa sala torğan antifreezda häm tormoz sıyıqçasında qullanıla torğan ağulı ximik matdä bulğan.
Quşma Ştatlarda uzğan yartı yılda şundıy uq ağulı matdäle teş pastaları, plastik matdäläre qatnaşqan et häm pesi azıqları, qurğaşın aq buyawlı balalar uyınçıqları, yanğın çığaru qurqınıçı bulğan bülmä cılıtqıçlar, ağulı matdälär qatnaşqan diñgez rizıqları çi buyında tuqtatıldı.
Küp kenä amerikalılar xäzer Made in China Qıtayda yasalğan digän yazu qurqınıç turında kisätü bulırğa mömkin dip tä uylıy.
Ä Quşma Ştatlarğa Qıtaydan yılına 280 milliard dollarlıq tawar kilä.
Pekiñ xäzer wäzğiätne yaxşırtu öçen tiz genä çalalar kürügä kereşte.
Bu atnada Qıtaynıñ azıq-tölek häm darularnı küzätep baruçı idaräse süzçese Yan Ciañyiñ idaräneñ elekke citäkçese Jeñ Ksiaoyunı cäzalap üterü kisätü dä, oyat ta buldı di. Jeñ däwlät quyğan taläplär qısalarına turı kilmäwçe tawarlar citeşterüçe şirkätlärdän rişwät ala torğan bulğan
"Ul xakimiät wäkilläre qanun häm tärtip bozdı, bezneñ sistemağa oyat kiterde. Bu şulay uq qayber zur problemalarnı da açtı. Monıñ näticäsendä bez monnan nindi sabaqlar alırğa kiräklege, monıñ qabatlanuına niçek yul quymaw, niçek itep tikşerüne härçaq tieşle däräcädä itü turında uylıy başlıyaçaqbız" dide Yan.
Idaräneñ yaña citäkçese Qıtaydağı daru häm azıq-tölek citeşterüçelär xäzerdän ük iminlekne keremnän östenräk quyarğa tieş dide.
Qıtaynıñ başqa räsmiläre bu problema xäzer çişelmäsä milliardlarça dollarlıq eksportqa zıyan kiterep eksportqa nigezlänüçe iqtisadqa zur orım bula ala dip kisätte.
Ämma belgeçlär fikerençä xakimiätlärgä zur tizlek belän üsüçe sänäğätne köyläp-tikşerep baru bik qıyın bulaçaq.
Soñğı berniçä yılda Qıtay tawarlar citeşterügä häm xezmäländerügä bik zur iğtibar birep kilä. Ber tön eçendä citeşterü qorılmaları üsep çığa, belem däräcäse bik zur tügel, qağidälär yomşaq, qotırğan rişwätçelek, tawarğa ictiax bik zur.
AQŞnıñ qullanuçılar xoquqların yaqlawçı oyışması wäkile Scott Wolfson kire qaytarılğan tawarlarnıñ küpçelek Qıtay tarawları ide di.
"2007 yılda bezneñ aşa ütkän kire qaytaru oçraqlarınıñ 60 protsenttan artığı Qıtay tawarları belän bäyle" dide Wolfson.
Wolfson äytüençä oyışma wäkilläre Pekiñğa barıp Qıtay räsmiläre belän oçraşqan häm bu közdä Qıtay wäkilläre Waşingtonğa kilep tağın ber oçraşu ütkäräçäk.
"Kire qaytarular turında belegez. Töp çara şul. Nindi tawar alğanlığığıznı häm anı öydän niçek çığarırğa ikänen belergä kiräk. Bez Qıtayda yasalğan barlıq tawarlar turında ğömümi kisätü yasamıybız. Bez barlıq qullanuçılarnıñ mäğlümätle buluına häm bazarnı iminräk itügä üz öleşebezne kertergä genä telibez" dide Wlofson.
Anıñ äytüençä, bu ber tön eçendä genä çişelä torğan problema tügel. Qıtay xökümätenä AQŞ standardların añlatu eşe barırğa tieş.
Ämma bu diplomatiä eşeneñ näticäläre amerikan qullanuçılarına alay tiz genä kilep citmi.
Waşingtondağı ber daruxanädä ütkärelgän ğäyre räsmi fiker beleşü Qıtay tawarlarına bäyle qayber borçılularnı açtı.
40-nı waqlap baruçı Santi nigä moñarçı AQŞ xökümäte kibet kiştälärenä bozıq tawarlarnıñ kilüenä çik quymağan di.
"Qaysı tawarnıñ yaxşı buluına xäzer niçek ışanıp bulsın di? Min xäzer AQŞ tawarlarına ışanıç belän qarıym, ämma anı qayan belep bulsın di? Hämma närsäne uqırğa tieş bulabızmı? Satıp aluçı kibettä barlıq tawarlarıñ qaysı qayda citeşterelgänlegen uqıp açıqlarğa tieş bulamı?" di Santi.
Naif Aqmal
Quşma Ştatlarda uzğan yartı yılda şundıy uq ağulı matdäle teş pastaları, plastik matdäläre qatnaşqan et häm pesi azıqları, qurğaşın aq buyawlı balalar uyınçıqları, yanğın çığaru qurqınıçı bulğan bülmä cılıtqıçlar, ağulı matdälär qatnaşqan diñgez rizıqları çi buyında tuqtatıldı.
Küp kenä amerikalılar xäzer Made in China Qıtayda yasalğan digän yazu qurqınıç turında kisätü bulırğa mömkin dip tä uylıy.
Ä Quşma Ştatlarğa Qıtaydan yılına 280 milliard dollarlıq tawar kilä.
Pekiñ xäzer wäzğiätne yaxşırtu öçen tiz genä çalalar kürügä kereşte.
Bu atnada Qıtaynıñ azıq-tölek häm darularnı küzätep baruçı idaräse süzçese Yan Ciañyiñ idaräneñ elekke citäkçese Jeñ Ksiaoyunı cäzalap üterü kisätü dä, oyat ta buldı di. Jeñ däwlät quyğan taläplär qısalarına turı kilmäwçe tawarlar citeşterüçe şirkätlärdän rişwät ala torğan bulğan
"Ul xakimiät wäkilläre qanun häm tärtip bozdı, bezneñ sistemağa oyat kiterde. Bu şulay uq qayber zur problemalarnı da açtı. Monıñ näticäsendä bez monnan nindi sabaqlar alırğa kiräklege, monıñ qabatlanuına niçek yul quymaw, niçek itep tikşerüne härçaq tieşle däräcädä itü turında uylıy başlıyaçaqbız" dide Yan.
Idaräneñ yaña citäkçese Qıtaydağı daru häm azıq-tölek citeşterüçelär xäzerdän ük iminlekne keremnän östenräk quyarğa tieş dide.
Qıtaynıñ başqa räsmiläre bu problema xäzer çişelmäsä milliardlarça dollarlıq eksportqa zıyan kiterep eksportqa nigezlänüçe iqtisadqa zur orım bula ala dip kisätte.
Ämma belgeçlär fikerençä xakimiätlärgä zur tizlek belän üsüçe sänäğätne köyläp-tikşerep baru bik qıyın bulaçaq.
Soñğı berniçä yılda Qıtay tawarlar citeşterügä häm xezmäländerügä bik zur iğtibar birep kilä. Ber tön eçendä citeşterü qorılmaları üsep çığa, belem däräcäse bik zur tügel, qağidälär yomşaq, qotırğan rişwätçelek, tawarğa ictiax bik zur.
AQŞnıñ qullanuçılar xoquqların yaqlawçı oyışması wäkile Scott Wolfson kire qaytarılğan tawarlarnıñ küpçelek Qıtay tarawları ide di.
"2007 yılda bezneñ aşa ütkän kire qaytaru oçraqlarınıñ 60 protsenttan artığı Qıtay tawarları belän bäyle" dide Wolfson.
Wolfson äytüençä oyışma wäkilläre Pekiñğa barıp Qıtay räsmiläre belän oçraşqan häm bu közdä Qıtay wäkilläre Waşingtonğa kilep tağın ber oçraşu ütkäräçäk.
"Kire qaytarular turında belegez. Töp çara şul. Nindi tawar alğanlığığıznı häm anı öydän niçek çığarırğa ikänen belergä kiräk. Bez Qıtayda yasalğan barlıq tawarlar turında ğömümi kisätü yasamıybız. Bez barlıq qullanuçılarnıñ mäğlümätle buluına häm bazarnı iminräk itügä üz öleşebezne kertergä genä telibez" dide Wlofson.
Anıñ äytüençä, bu ber tön eçendä genä çişelä torğan problema tügel. Qıtay xökümätenä AQŞ standardların añlatu eşe barırğa tieş.
Ämma bu diplomatiä eşeneñ näticäläre amerikan qullanuçılarına alay tiz genä kilep citmi.
Waşingtondağı ber daruxanädä ütkärelgän ğäyre räsmi fiker beleşü Qıtay tawarlarına bäyle qayber borçılularnı açtı.
40-nı waqlap baruçı Santi nigä moñarçı AQŞ xökümäte kibet kiştälärenä bozıq tawarlarnıñ kilüenä çik quymağan di.
"Qaysı tawarnıñ yaxşı buluına xäzer niçek ışanıp bulsın di? Min xäzer AQŞ tawarlarına ışanıç belän qarıym, ämma anı qayan belep bulsın di? Hämma närsäne uqırğa tieş bulabızmı? Satıp aluçı kibettä barlıq tawarlarıñ qaysı qayda citeşterelgänlegen uqıp açıqlarğa tieş bulamı?" di Santi.
Naif Aqmal