2 atnadan da kim waqıt eçendä Pakstanda 3 teträndergeç waqıyğa buldı. Berençese Qızıl Mäçetne yawlağanda, häm annan soñğı üç alu höcümnärendä 300-dän artıq keşe hälak buldı. Annan soñ Äl-Qaidäneñ ikençe iñ yuğarı citäkçese Ayman äz-Zäwähiri Pakstan prezidentı Pärwäz Möşärräfkä qarşı cihad iğlan itte. Uzğan atnada isä AQŞ Däwlät Küzläw Isäpläwläre Pakstannıñ asaba cirlärendä äl-Qaidäneñ yañadan tuplanuı häm köçäyüe turında belderde.
Quşma Ştatlarda räsmilärneñ Pakstan cirlärendä äl-Qaidägä qarşı höcümnär oyıştırudan baş tartmawı qayber Pakstanlılarnıñ açuın çığardı.
Comğa könne Reuters xäbär agentlığı AQŞ kongressmennarı Waşingtonnıñ Islamabadqa yardämne Pakstanda äl-Qaidäne, Talibannı häm başqa suğışçılarnı bastıru mäsäläsenä bäyläwçe qanun turında kileşügä yaqınlaşıp kilä dide.
Kürenekle Pakstan jurnalistı häm äle genä islamçı suğışçılar turında kitap bastırğan analitik Zahit Xösäin Azatlıq radiosına äl-Qaidä çeltäre Pakstanda inde küptännän eşläp kilä häm soñğı 6 yılda ul köçäyep kitte dide.
"Äl-Qaidä belän Taliban küpkä köçleräk häm alarnıñ çeltären kiñäytügä Pakstanda tıyılğan islamçı suğışçan törkemnärneñ yardäme zur öleş kertte. Preziden Möşärräf 2002 yılda suğışçan islamçı törkemnärne tıyğannan soñ alar keçkenä çeltärlärgä tarqaldı häm xäzer alar Pakstandağı äl-Qaidä çeltäreneñ däwamı bularaq xezmät itä. Könbatış illärenä qayber höcümnär Pakstannan torıp äzerlände. Qayberäwlär qulğa alındı, ämma alarnıñ höcüm itü mömkinlekläre tulısınça beterelmäde" di Xösäin.
Küpçelek küzätüçelär Möşärräfneñ suğışçılarnı awızlıqlaw yäki tıyu tırışlıqları ällä ni uñışqa kitermi dip isäpli. Alar äytüençä, çik buylarındağı zur ğına asaba cirlären kontroldä totuçı Äl-Qaidä häm Taliban qaldıqları Pakstanda häm Äfğänstanda höcümnär oyıştıra ala.
"Tönyaq häm Könyaq Wäzirstan çınnan da äl-Qaidä belän Taliban oyasına äwerelde. Xökümät alarğa qarşı 2 yıl däwamında xärbi çaralar alıp barğannan soñ uzğan sintäber ayında Tönyaq Wäzirstan suğışçıları belän atışlarnı tuqtatu kileşüenä ireşte. Ämma ul kileşü sınaw kileşüe genä. Şul kileşüdän soñ çikneñ ikençe yağında, Äfğänstanda höcümnärneñ artuı küzätelde. Şulay itep bu solıx kileşüe Pakstanğa sulış alu mömkinlege birsä dä problemanı çişmäde" di Xösäin.
Qayber könbatış analitikları isä preziden Möşärräf üz xakimiäten ozaytu öçen Pakstanda äl-Qaidägä urın birä di.
Waşingtondağı Yaqın Könçığış Institutınıñ Pakstan belgeçe Marvin Weinbaum "Minemçä, mondıy qurqınıç buluın kürsätü Möşärräfkä faydalı. Şulay da xällärneñ mondıy yuldan kitüen ul telämägän bulırğa da mömkin. AQŞqa häm xalıqara xämäğätçelekkä qarap, miña artıq basım yasamağız, minem alda torğan qurqınıçnı küräsezme, min bu urında bulmasam alar xakimiätkä kilergä mömkin dip äytü ber xäl. Ämma xäzer Pakstanda ekstremistik tärräqiät, kürüebezçä çınnan da Pakstan armiäsenä häm däwlätenä qurqınıç tudıra häm bu Möşärräf öçen berniçek tä yaxşı bula almıy" di.
Quşma Ştatlar 2001-neñ sintäberennän birle Pakstanğa 10 milliardlap dollarlıq yardäm kürsätte. Anıñ küp öleşe çik buyı töbäklärendä äl-Qaidägä qarşı xärbi operatsiälär ütkärü öçen birelde.
Ämma qayber analitiklar AQŞnıñ yardäme 160 millionlı ildä demokratik xakimiät xisabına Möşärräfneñ xärbi xökümäten nığıtuğa kiterde di.
Terrorçılıq belgeçe, Usama bin Laden turında kitap yazğan Peter Bergen AQŞ prezidentı George Bush Pakstan belän terrorçılıqqa qarşı xezmättäşlegenä tiränräk qararğa tieş di.
"Minemçä, Quşma Ştatlar Pakstanda sivil xakimiätne qaytaru mäsäläsendä beraz qatıraq bulırğa tieş. Prezident Bush ul turida bik däşmi. Bush idaräsendäge başqa keşelär Möşärräfne yaqlıy. Ämma möhimräk mäsälä ber keşe belän genä bäyle tügel. Pakstannıñ ozın möddätle uñışlı däwlät buluı öçen sivil xakimiätkä qaytu möhim. AQŞ belän Pakstan arasındağı söyläşülärdä başqa mäsälälär dä bar. Şularnıñ berse tözekländerü aqçaların asaba cirlärenä kübräk birü häm minemçä aqça döres totılsa faydası kübräk bulaçaq" di Bergen.
Bergen fikerençä, Pakstanda demokratik xakimiät urnaştıru axır çiktä ekstremizmnı awızlıqlarğa yardäm itä alır ide.
Naif Aqmal
Quşma Ştatlarda räsmilärneñ Pakstan cirlärendä äl-Qaidägä qarşı höcümnär oyıştırudan baş tartmawı qayber Pakstanlılarnıñ açuın çığardı.
Comğa könne Reuters xäbär agentlığı AQŞ kongressmennarı Waşingtonnıñ Islamabadqa yardämne Pakstanda äl-Qaidäne, Talibannı häm başqa suğışçılarnı bastıru mäsäläsenä bäyläwçe qanun turında kileşügä yaqınlaşıp kilä dide.
Kürenekle Pakstan jurnalistı häm äle genä islamçı suğışçılar turında kitap bastırğan analitik Zahit Xösäin Azatlıq radiosına äl-Qaidä çeltäre Pakstanda inde küptännän eşläp kilä häm soñğı 6 yılda ul köçäyep kitte dide.
"Äl-Qaidä belän Taliban küpkä köçleräk häm alarnıñ çeltären kiñäytügä Pakstanda tıyılğan islamçı suğışçan törkemnärneñ yardäme zur öleş kertte. Preziden Möşärräf 2002 yılda suğışçan islamçı törkemnärne tıyğannan soñ alar keçkenä çeltärlärgä tarqaldı häm xäzer alar Pakstandağı äl-Qaidä çeltäreneñ däwamı bularaq xezmät itä. Könbatış illärenä qayber höcümnär Pakstannan torıp äzerlände. Qayberäwlär qulğa alındı, ämma alarnıñ höcüm itü mömkinlekläre tulısınça beterelmäde" di Xösäin.
Küpçelek küzätüçelär Möşärräfneñ suğışçılarnı awızlıqlaw yäki tıyu tırışlıqları ällä ni uñışqa kitermi dip isäpli. Alar äytüençä, çik buylarındağı zur ğına asaba cirlären kontroldä totuçı Äl-Qaidä häm Taliban qaldıqları Pakstanda häm Äfğänstanda höcümnär oyıştıra ala.
"Tönyaq häm Könyaq Wäzirstan çınnan da äl-Qaidä belän Taliban oyasına äwerelde. Xökümät alarğa qarşı 2 yıl däwamında xärbi çaralar alıp barğannan soñ uzğan sintäber ayında Tönyaq Wäzirstan suğışçıları belän atışlarnı tuqtatu kileşüenä ireşte. Ämma ul kileşü sınaw kileşüe genä. Şul kileşüdän soñ çikneñ ikençe yağında, Äfğänstanda höcümnärneñ artuı küzätelde. Şulay itep bu solıx kileşüe Pakstanğa sulış alu mömkinlege birsä dä problemanı çişmäde" di Xösäin.
Qayber könbatış analitikları isä preziden Möşärräf üz xakimiäten ozaytu öçen Pakstanda äl-Qaidägä urın birä di.
Waşingtondağı Yaqın Könçığış Institutınıñ Pakstan belgeçe Marvin Weinbaum "Minemçä, mondıy qurqınıç buluın kürsätü Möşärräfkä faydalı. Şulay da xällärneñ mondıy yuldan kitüen ul telämägän bulırğa da mömkin. AQŞqa häm xalıqara xämäğätçelekkä qarap, miña artıq basım yasamağız, minem alda torğan qurqınıçnı küräsezme, min bu urında bulmasam alar xakimiätkä kilergä mömkin dip äytü ber xäl. Ämma xäzer Pakstanda ekstremistik tärräqiät, kürüebezçä çınnan da Pakstan armiäsenä häm däwlätenä qurqınıç tudıra häm bu Möşärräf öçen berniçek tä yaxşı bula almıy" di.
Quşma Ştatlar 2001-neñ sintäberennän birle Pakstanğa 10 milliardlap dollarlıq yardäm kürsätte. Anıñ küp öleşe çik buyı töbäklärendä äl-Qaidägä qarşı xärbi operatsiälär ütkärü öçen birelde.
Ämma qayber analitiklar AQŞnıñ yardäme 160 millionlı ildä demokratik xakimiät xisabına Möşärräfneñ xärbi xökümäten nığıtuğa kiterde di.
Terrorçılıq belgeçe, Usama bin Laden turında kitap yazğan Peter Bergen AQŞ prezidentı George Bush Pakstan belän terrorçılıqqa qarşı xezmättäşlegenä tiränräk qararğa tieş di.
"Minemçä, Quşma Ştatlar Pakstanda sivil xakimiätne qaytaru mäsäläsendä beraz qatıraq bulırğa tieş. Prezident Bush ul turida bik däşmi. Bush idaräsendäge başqa keşelär Möşärräfne yaqlıy. Ämma möhimräk mäsälä ber keşe belän genä bäyle tügel. Pakstannıñ ozın möddätle uñışlı däwlät buluı öçen sivil xakimiätkä qaytu möhim. AQŞ belän Pakstan arasındağı söyläşülärdä başqa mäsälälär dä bar. Şularnıñ berse tözekländerü aqçaların asaba cirlärenä kübräk birü häm minemçä aqça döres totılsa faydası kübräk bulaçaq" di Bergen.
Bergen fikerençä, Pakstanda demokratik xakimiät urnaştıru axır çiktä ekstremizmnı awızlıqlarğa yardäm itä alır ide.
Naif Aqmal