Atna axırında prezident Vladimir Putin Duma saylawların 2 dikäbergä bilgeläw qararı belän saylaw aldı köräşen açıp cibärde.
Bu yulı tübän pulatqa saylawlar şaqtıy üzgärtelgän yaña qanun nigezendä ütäçäk. Barlıq 450 deputat ta partiä isemlekläre nigezendä genä saylana. Saylaw blokları röxsät itelmi. Firqälär parlamentqa elägü öçen kimendä 7 protsent tawış cıyarğa tieş. Saylawlar ğämäli sanalsın öçen iñ azında niçä protsent saylawçınıñ qatnaşırğa tieşlege bilgeläwçe kirtä inde yuq. Barısına da qarşı tawış birü mömkinlege dä beterelde.
Saylawlarda qatnaşu öçen firqälär yä üz namzätlär isemlegen yaqlawçı 200 meñ imza cıyıp tapşırırğa yä Üzäk Saylaw Komissiäsendä 60 million sum aqça qaldırıp torırğa tieşlär. Kimendä 4 protsent tawış cıyğan firqälärgä ul aqça kire qaytarıla. Cıya almasalar qaytarılmıy.
Xäzerge Däwlät Dumasında bulğan firqälär, Berdäm Rusiä, Komunistlar, LDPR häm Ğädel Rusiä-Rodinadan imzalar cıyu yäki aqça qaldıru taläp itelmi.
Putin yaqlı 2 firqä Berdäm Rusiä häm Ğädel Rusiä saylaw aldı köräşen bik zur östenlek belän başlap cibärde. Vedomosti yazuınça Barlıq partiälärneñ cıyğan aqçalarınıñ 45 protsentı Berdäm Rusiägä, 20 protsetnı Ğädel Rusiägä turı kilä. Bu ike partiä dä ul aqçalarnıñ küp öleşen üz positsiälären köçäytü öçen qullandı inde. Çönki räsmi saylaw aldı köräşe başlanğannan soñ saylawlarğa çiklängän külämdä genä aqça totarğa yarıy.
Östäwenä bu ike firqä ilküläm häm cirle däräcädä nıqlı yardäm toyıp kilä, kiñküläm mäğlümät çaraları kübräk alar turında söyli. Gazeta.ru säxifäse ütkärgän tikşerenügä qarağanda, yül ayında Berdäm Rusiä kiñküläm mäğlümät çaralarına Kommunistlar häm Ğädel Rusiä belän çağıştırğanda 2 märtäbä kübräk çıqqan.
Ämma şul uq tikşerenügä qarağanda, mäğlümät çaralarında iñ zur iğtibar Ğädel Rusiä citäkçese Sergey Mironovqa birelgän. Ul 1100 märtäbä telgä alınğan. Annan soñ ikençe urında Berdäm Rusiä citäkçese Boris Grızlov. Televideniedä bu çağıştırma ayıruça köçle. Anda ay buyına Yabloko häm Uñ Köçlär Berlege turında ber genä xäbär dä bulmağan.
Älbättä bu östenleklär Putin yaqlı firqälärgä fiker beleşülärdä dä nıq yardäm itä.
Avgust ayında Levada fiker beleşü üzäge ütkärgän tikşerenüdä qatnaşqannarnıñ 59 protsentı Berdäm Rusiägä tawış biräçäkbez dip äytkän, 18 protsentı kommunistlarnı, 9 protsent Ğädel Rusiäne häm 7 protsentı LDPRnı yaqlarğa cıyına.
Kiläse yılda ütäçäk prezident saylawlarına namzät bularaq çığarğa cıyınuçı elekke premyer-ministr Mixail Kasyanov avgust axırında oppozitsiäne Duma saylawlarına boykot iğlan itärgä çaqırdı. Kasyanov Xäzerge sistemada saylawlar xalıqnıñ irekle fiker belderüe buludan bigräk demokratik protsessnı ütkärgän sıman qılanu ğına bulaçaq dide.
Yabloko belän Uñ Köçlär Berlege Kasyanovnıñ boykotqa çaqıruın kire qağıp saylawlarda qatnaşırğa cıyınuların belderde.
Saylawlar ğämäli bulsın öçen iñ azında niçä protsent qatnaşırğa tieşlegen bilgeläwçe kirtä bulmasa da xakimiät öçen saylawçılarnıñ kübräk qatnaşuı faydalı bulaçaq. Älegä fiker beleşülär saylawçılarnıñ tawış birügä bik citdi qarawın kürsätä. Rusiä Däwlät Xezmäte Akademiäse ütkärgän tikşerenü näticälärenä qarağanda dikäberdä tawış birügä barlıq saylawçılarnıñ 50-60lap protsentı hiçşiksez yä bälki baraçaq ikän. Şul uq tikşerenüdä qatnaşqannarnıñ 30-lap protsentı äle kem öçen tawış birü turında qarar itmägän.
Naif Aqmal
Bu yulı tübän pulatqa saylawlar şaqtıy üzgärtelgän yaña qanun nigezendä ütäçäk. Barlıq 450 deputat ta partiä isemlekläre nigezendä genä saylana. Saylaw blokları röxsät itelmi. Firqälär parlamentqa elägü öçen kimendä 7 protsent tawış cıyarğa tieş. Saylawlar ğämäli sanalsın öçen iñ azında niçä protsent saylawçınıñ qatnaşırğa tieşlege bilgeläwçe kirtä inde yuq. Barısına da qarşı tawış birü mömkinlege dä beterelde.
Saylawlarda qatnaşu öçen firqälär yä üz namzätlär isemlegen yaqlawçı 200 meñ imza cıyıp tapşırırğa yä Üzäk Saylaw Komissiäsendä 60 million sum aqça qaldırıp torırğa tieşlär. Kimendä 4 protsent tawış cıyğan firqälärgä ul aqça kire qaytarıla. Cıya almasalar qaytarılmıy.
Xäzerge Däwlät Dumasında bulğan firqälär, Berdäm Rusiä, Komunistlar, LDPR häm Ğädel Rusiä-Rodinadan imzalar cıyu yäki aqça qaldıru taläp itelmi.
Putin yaqlı 2 firqä Berdäm Rusiä häm Ğädel Rusiä saylaw aldı köräşen bik zur östenlek belän başlap cibärde. Vedomosti yazuınça Barlıq partiälärneñ cıyğan aqçalarınıñ 45 protsentı Berdäm Rusiägä, 20 protsetnı Ğädel Rusiägä turı kilä. Bu ike partiä dä ul aqçalarnıñ küp öleşen üz positsiälären köçäytü öçen qullandı inde. Çönki räsmi saylaw aldı köräşe başlanğannan soñ saylawlarğa çiklängän külämdä genä aqça totarğa yarıy.
Östäwenä bu ike firqä ilküläm häm cirle däräcädä nıqlı yardäm toyıp kilä, kiñküläm mäğlümät çaraları kübräk alar turında söyli. Gazeta.ru säxifäse ütkärgän tikşerenügä qarağanda, yül ayında Berdäm Rusiä kiñküläm mäğlümät çaralarına Kommunistlar häm Ğädel Rusiä belän çağıştırğanda 2 märtäbä kübräk çıqqan.
Ämma şul uq tikşerenügä qarağanda, mäğlümät çaralarında iñ zur iğtibar Ğädel Rusiä citäkçese Sergey Mironovqa birelgän. Ul 1100 märtäbä telgä alınğan. Annan soñ ikençe urında Berdäm Rusiä citäkçese Boris Grızlov. Televideniedä bu çağıştırma ayıruça köçle. Anda ay buyına Yabloko häm Uñ Köçlär Berlege turında ber genä xäbär dä bulmağan.
Älbättä bu östenleklär Putin yaqlı firqälärgä fiker beleşülärdä dä nıq yardäm itä.
Avgust ayında Levada fiker beleşü üzäge ütkärgän tikşerenüdä qatnaşqannarnıñ 59 protsentı Berdäm Rusiägä tawış biräçäkbez dip äytkän, 18 protsentı kommunistlarnı, 9 protsent Ğädel Rusiäne häm 7 protsentı LDPRnı yaqlarğa cıyına.
Kiläse yılda ütäçäk prezident saylawlarına namzät bularaq çığarğa cıyınuçı elekke premyer-ministr Mixail Kasyanov avgust axırında oppozitsiäne Duma saylawlarına boykot iğlan itärgä çaqırdı. Kasyanov Xäzerge sistemada saylawlar xalıqnıñ irekle fiker belderüe buludan bigräk demokratik protsessnı ütkärgän sıman qılanu ğına bulaçaq dide.
Yabloko belän Uñ Köçlär Berlege Kasyanovnıñ boykotqa çaqıruın kire qağıp saylawlarda qatnaşırğa cıyınuların belderde.
Saylawlar ğämäli bulsın öçen iñ azında niçä protsent qatnaşırğa tieşlegen bilgeläwçe kirtä bulmasa da xakimiät öçen saylawçılarnıñ kübräk qatnaşuı faydalı bulaçaq. Älegä fiker beleşülär saylawçılarnıñ tawış birügä bik citdi qarawın kürsätä. Rusiä Däwlät Xezmäte Akademiäse ütkärgän tikşerenü näticälärenä qarağanda dikäberdä tawış birügä barlıq saylawçılarnıñ 50-60lap protsentı hiçşiksez yä bälki baraçaq ikän. Şul uq tikşerenüdä qatnaşqannarnıñ 30-lap protsentı äle kem öçen tawış birü turında qarar itmägän.
Naif Aqmal